آوای مرز/ دکتر شاهین : بعد از حماسه ۲۸ خرداد و حضور ارزشمند و امید بخش مردم ایران در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری و علیرغم اینکه مردم دو دوره ۴ ساله مدیریتی دولت یازدهم و دوازدهم را با مشکلات عدیده به ویژه اقتصادی سپری و تحمل نمودند، بار دیگر با حضور در پای صندوقهای رأی به مراتب کیفیتر و بالاخص پیامآورتر برای دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی، پایبندی به آرمانها و اصول انقلاب اسلامی را نشان داده و زنگ تحول در عرصههای مختلف کشور به ویژه در کلاس تحول اقتصادی و کلاس فساد ستیزی را در چهارچوب قانون اساسی به صدا در آوردند.
رئیس جمهور منتخب مردم آیت ا… سید ابراهیم رئیسی نیز در تحقق عملی شعار «دولت مردمی» و در پاسداشت، تکریم و تقدیر از مردم فهیم ایران که به تعبیر ایشان پیروز اصلی رقابت ریاست جمهوری هستند، نوعی جدید از دموکراسی و مردم سالاری را هدیه کرد به این ترتیب که در نظام مبتنی بر مردم سالاری دینی نه تنها فرصت و حق انتخاب رئیس جمهور به مردم داده میشود بلکه فرصت و سهمی برای ارائه نظر مردم در انتخاب دولتمردان و مدیران دولت آینده نیز تعریف گردد. با این استدلال که مردم از یک سو، به عنوان گیرندگان اصلی خدمت و نزیکترین افراد به مدیران به ویژه مدیران محلی، با نگاه به سوابق خدمتی و اخلاقی افراد، میتوانند در معرفی مدیران یاری رسانند و از سوی دیگر نیز خواص با تحلیل شرایط فعلی کشور، توجه به الزامات تخصصی پستهای مدیریتی و تواناییهای فردیِ خود، اعلام آمادگی خویش را برای تصدی پست یا پستهایی در دولت بنمایند. بدون تردید واگذاری این فرصت و احترام به مردم از سوی رئیس جمهور منتخب بیش از هر مولفه دیگری شایسته صداقت، اخلاقمداری و امانتداری از سوی مردم به ویژه افرادی است که خود را در این عرصه معرفی مینمایند. استاندار به عنوان عالیترین مقام و نماینده دولت در استان از مهمترین، کلیدیترین و نزدیکترین مدیران به مردم در دولت میباشد که به تعبیری میتوان وی را رئیس جمهور استان نیز نامید. این جایگاه مدیریتی در زمره پستهای قابل تصدی در دولت میباشد که «مردم و خواص» میتوانند به ترتیب« دیگران و خود» را با عنایت به قابلیتها معرفی کنند. بیشک مجری اصلی برنامههای دولت در عرصههای اقتصادی، عمرانی، آموزشی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و حتی امنیتی در سطح استان، استاندار خواهد بود. لذا تجارب اجرایی در هر کدام از عرصههای فوق، در کنار تخصص و تعهد از الزاماتی است که بایستی به آن عنایت داشت به ویژه افرادی که خود را برای این تصدی در مسیر تعریف شده توسط رئیس جمهور منتخب ظاهر و بارز مینمایند. خداوند در قران کریم در آیه ۲۸۶ سوره بقره میفرماید « َلا یُکَلِفُ اللهُ نَفسًا اَِّلا وُسَعَها لَهَا مَا کَسَبَت وَ عَلَیهَا مَا اَََکتَسَبَت» خداوند هرگز کسی را بیش از توانایی و ظرفیتش تکلیفی نخواهد. هر نفسی هر آنجه از خوبی کسب کند برای اوست و هر آنچه از بدی مرتکب شود نیز بارَش بر دوش او خواهد بود. یک دستور کلی از این آیه بر میآید و آن این است که تکلیفها نباید بیش از طاقت و حتی نزدیک به طاقت باشد. یا در آیه ۸۴ سوره اسراء خداوند متعال میفرماید قُل کُلً یَعمَلُ عَلَی شَاکِلَئِهِ. بگو هر کسی بر حسب ذات، طبیعت و سرشت خود کار میکند و دستور کلی که از این آیه بر میآید این است که خداوند هر کسی را به گونهای آفریدهاست و آنچه از او انتظار میرود غیر از آن چیزی است که از دیگران منظور است. به گفته مولانا:
هرکسی را بهر کاری ساختند میل آن را در دلش انداختند
و یا با الهام از گلشن راز: نبودی تو که فعلت آفریدند / تو را از بهر کاری برگزیدند
لذا ارجح است همراه با عنایت به فرمان الهی، که تکلیفی بیش از توانایی فرد بر او نیست، به مولفههای دانایی و امانتداری نیز عنایت خاص داشت. زیرا باز با الهام از قران کریم در آیه ۲۶ سوره قصص، دختر شعیب از پدر میخواهد که موسی را به خدمت بگیرد و برای ترغیب پدر، موسی را به دو صفتِ ممتاز میستاید: توانایی برای انجام کار که شامل علم و مهارت نیز میشود و دیگری امانت و داشتن مسئولیت اخلاقی و راستی و درستی که گاهی از آن به کلمه تعهد یاد میکنند، به زبان امروز تعهد و تخصص. همانگونه که حضرت یوسف نیز در سوره یوسف خود را برای مقام خزانهداری یا به اصطلاح امروز وزارت دارایی معرفی میکند و همین دو صفت را با دو واژه دیگر نشانِ شایستگی خود دانستهاست که فرمود« مرا به خزائن زمین بگمار زیرا من مردی دانا و امین و حافظم».
در علم مدیریت استراتژیک یکی از مولفههای مهم در مدیریت سازمانها کنترل استراتژیک است. یعنی به کارگماری مطلوب در زمان مناسب. لذا میتوان رویکرد و فرایند نظرخواهی از مردم را که رئیس جمهور منتخب طراحی نمودهاست در راستای اجرای همین مولفه مدیریت استراتژیک دانست. پس شایسته است در احترام متقابل به این فرصت و فضای جدید، نهایت دقت را در همسنگی و تقارن وزن افراد معرفی شده با پستهای حساس مانند استاندار در نظر گرفت و با معرفی افراد و یا معرفی خود سبب کاهش وزن و تنزل دامنه اثرگذاری استاندار، متأثر از دامنه تواناییهای فرد معرفی شده نگردیم. به یاد داشته باشیم برون رفت کشور از شرایط فعلی به ویژه اقتصادی و معیشتی مردم مستلزم به کارگیری مدیران مجرب، متخصص، متعهد، شجاع، خوشنام و با سوابق اجرایی مورد قبول مردم میباشد. زیرا دولت بایستی امانتدار و متعهد در برابر آراء مردم در صندوقهای سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری باشد.
*عضو هیأت علمی دانشگاه.