آوای مرز : حدود ۱۰ درصد جمعیت کشور بنا بر آخرین سرشماری، سالمند هستند و کارشناسان پیش بینی می کنند که تا سه دهه آینده با این روند، نسبت جمعیت سالمند کشور به ۳۰ درصد افزایش یابد.
بر پایه آخرین سرشماری در سال ۹۵ از کل جمعیت کشور هفت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر یعنی ۹٫۲۸ درصد سالمند هستند و پیش‌بینی می‌شود که درصد سالمندان ایران تا سال ۲۰۵۰ به بیش از ۳۰ درصد برسد که این به این معناست که جمعیت سالمند در ایران از میانگین جهان و آسیا بیشتر خواهد شد و از هر سه نفر، یک نفر سالمند خواهد بود.
افزایش نرخ سالمندی جمعیت از این نظر که امید به زندگی افزایش یافته و افراد بیشتر عمر می کنند از نظر پزشکی و بهداشتی اتفاق مثبتی ارزیابی می شود اما از این منظر که بخش قابل توجهی از جمعیت به غیر مولد تبدیل می شود از نظر اقتصادی می تواند مشکلاتی برای جامعه در پی داشته باشد.
افزون بر این، افزایش میزان جمعیت سالمند در الگوی جمعیتی یک کشور ضرورت برنامه های اجتماعی، حمایتی، رفاهی و بهداشتی را می طلبد که باید مورد توجه قرار گیرد.
در چند سال اخیر با توجه به تغییر الگوی جمعیتی کشور و پیش بینی رو به سالمندی رفتن جامعه برنامه هایی اجرایی شد از جمله اینکه دبیرخانه شورای ساماندهی امور سالمندان زیر نظر رئیس جمهور ایجاد شد؛ که در آن همه وزارتخانه ها عضو هستند و بایستی در راستای رفع چالش های سالمندی فعالیت داشته باشند.
رئیس این دبیرخانه رئیس جمهوری، دبیر آن سازمان بهزیستی کشور و در استان ها نیز رئیس آن استاندار و مسئولیت دبیری بر عهده مدیرکل بهزیستی استان است که مهمترین وظیفه دبیرخانه شورای ساماندهی امور سالمندان، هماهنگی کارها و فعالیت هایی است که توسط نهادها و دستگاه های مختلف برای سالمندان انجام می شود.
آذربایجان غربی ۲۴۰۰۰۰ سالمند دارد !
مدیرکل بهزیستی آذربایجان غربی مهر ۹۵ بود که از وجود ۲۴۰هزار نفر سالمند بالای ۶۰ سال در استان خبر داد. سعید فریور اضافه کرده بود : هم اکنون ۱۰ مرکز شبانه روزی، ۲ مرکز روزانه و یک مرکز ویزیت در منزل برای سالمندان در استان با ظرفیت ۵۹۰ فعالیت می کنند.وی افزود: اداره کل بهزیستی یارانه ۴۲۶ نفر را بصورت ماهانه و با رقم یک میلیارد و ۴۲۹میلیون ریال پرداخت می کند
دبیر شورای سالمندان استان خاطرنشان کرد: در کشور ما علی رغم فعالیت های پراکنده ای که توسط سیستم بهداشتی درمانی انجام شده است، معمولا بار اصلی مراقبت از سالمندان بردوش خانواده ها بوده است.
وی سیاست اصلی سازمان بهزیستی را توسعه مراکز روزانه به منظور تقویت رابطه عاطفی خانواده با سالمندان دانست و گفت: به طور قطع با تقویت رابطه عاطفی خانواده با سالمندان بسیاری از مشکلات این دوره حل شدنی است.
مدیرکل بهزیستی استان ادامه داد: راهکارهای فرا روی چالشهای حوزه ی سالمندی بایستی برآمده از نیازهای آنها و خواسته های خودشان باشد و تعیین این نیازها وابسته به مطالعات نیاز سنجی ملی و منطقه ای در کشور خواهد بود.
دکتر سعید فریور ترویج وآموزش فرهنگ صحیح در نگرش جامعه به پدیده سالمندی به نحوی که سالمندان به عنوان شهروندان ارشد جامعه، یک سرمایه و منبع تجربه، دانش وعشق به نسل قلمداد شوند، مشارکت فعال سالمندان دربرنامه ریزی واجرای تمام مسایل مربوط به سالمندان،احترام به سالمندان وتکریم و حفظ منزلت و شان سالمندان در خانواده و جامعه،افزایش ارتباط بین سالمندان و نسل جوان جامعه جهت انتقال تجربایت و فرهنگ باارزش ایرانی اسلامی و عدم وجود تبعیض به سالمندان علی رغم سن، جنسیت، نژاد یا معلولیت و دسترسی برابر آنان به تمام حقوق و شرایط اجتماعی و نیز دسترسی برابر همه ی سالمندان به منابع آموزشی، فرهنگی، معنوی و تفریحی را از جمله راهکارهای اساسی برای حل مشکلات اجتماعی سالمندان دانست.
مشکلات سالمندان
سالمندان آذربایجان غربی مانند سایر سالمندان کشور از مشکلات عدیدی رنج می‌برند، مشکلات روحی و جسمی، نداشتن بیمه، نداشتن محلی برای تفریح و سرگرمی، نبود فضاهای شهری مناسب و نبود متخصص طب سالمندی از جمله مشکلات این قشر است.برای ایجاد رفاه و امنیت سالمندان، نیازمند نوعی برنامه ریزی کلان و قانونی هستیم.درآمد و مستمری بازنشستگی کفاف زندگی آنان را نمی‌دهد و این امر به یک موضوع جدی برای سالمندان مبدل شده است.
نبود زیرساخت‌های اجتماعی لازم، مسائل و مشکلات اجتماعی به همراه نبود آشنایی با تکنولوژی روز از دیگر مشکلات اجتماعی پیش‌روی جامعه سالمندان است
برای درآمد سالمندان، بهداشت جسمی، بهداشت روانی آنان و نیز اوقات فراغت سالمندان باید برنامه ریزی‌های مدونی از دوران کودکی افراد صورت گیرد.
**تحلیل جامعه شناختی، سالمندی جامعه
یک کارشناس ارشد علوم اجتماعی در این خصوص می گوید: تعداد جمعیت و ساختار سنی، جنسیتی جامعه تاثیر بسزایی بر وضعیت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی هر جامعه دارد.
بهنام فروتن نیا با بیان اینکه مهمترین پیامد جمعیتی را باید در وضعیت اقتصادی و پیامدهای اجتماعی آن جستجو کرد اظهار داشت: پنجره جمعیتی جوان وفعال کنونی فرصت مناسبی است که در راستای توسعه لرستان از آن باید استفاده شود و از آن باید به عنوان فرصتی طلایی نامبرد که می تواند تاثیر بسزایی در توسعه استان داشته باشد.
وی افزود: عدم برنامه ریزی مناسب و نداشتن برنامه مفید بر اساس پارامترهای جمعیتی در گذشته سبب شده فعالیت اقتصادی نامناسب در استان شکل گیرد و تناسب شغل و درآمد به عنوان اولین آسیب هرم جمعیتی فعال استان پدیدار شود تا جایی که پنجره مناسب جمعیتی که می توانست فرصت باشد امروز یک تهدید جدی به شمار می رود.
این کارشناس علوم اجتماعی گفت: از طرفی با توجه به آهنگ سن جمعیت فعال در ۱۰ الی ۲۰ سال آینده باید منتظر جمعیت سالخورده در استان باشیم جمعیتی که به علت نداشتن شغل و آتیه بازنشستگی مشکلات متعددی خواهند داشت.
به گفته وی رسیدگی به امور سرمایه گذاری اقتصادی و برنامه ریزی مدون برای اشتغال جوانان از یکسو و ایجاد فرصت های ازدواج از سوی دیگر می تواند گام مهمی در بهره وری مناسب از فرصت جمعیتی استان باشد.
فزونی سرعت رشد جمعیت سالمند در مقایسه با رشد جمعیت کشور و پیش بینی افزایش تعداد سالخوردگان به فشارها و تنگناهای مرتبط با تامین نیازهای سالمندان خواهد افزود و همین امر لزوم برنامه ریزی آینده نگر برای کنترل مسائل مربوط به این گروه از جمعیت را مورد تاکید قرار می دهد و ضروری است این موضوع به عنوان یک اولویت مهم، در صدر سیاست‌ها و برنامه‌های کشور قرار گیرد.
