آوای مرز : شهر بمباران شد، نوجوانی فریاد می زد:«خواهر دلبندم کجاست؟». کودکی در پی مادرش گریه می کرد و مادران زیادی برای کودکانش مویه می کردند و بر سر گهواره خالی کودکان جانباخته خود لالایی ها می خوانند. ٣۵ سال پیش در چنین روزی مهاباد غرق ناله و خون شد اما سه دهه فراموشی از آنها جور دیگری انتقام می گیرد.
به گزارش خبرنگار کردپرس، ٢٣ بهمن ماه، روز خونینی در تاریخ شهر مهاباد است که امسال ٣۵مین بهمنش را زیر غبار فراموشی سپری می کند، روزی که بازماندگانش خواستار نامگذاری آن به نام «روز مهاباد» هستند.
آن روز حوالی ساعت ١١ صبح رژیم بعثی عراق ابتدا با دو فروند هواپیمای میگ عراقی دیوار صوتی را شکستند و ساعت ١٢ ظهر، بود که با صدای کر کننده انفجار بمباران، مناطقی از شهر در یک لحظه در دود و غبار و اشک و ماتم غرق شد و صدای ناله های زیر آوار و پرپر زدن بازماندگان برای عزیزان از دست رفته شان سمفونی سوزناکی ساخت.
در آن پنجشنبه سرد زمستانی سال ۶۵، سه نقطه «میدان آرد»، «میدان منگور» و «میدان استقلال» شهر مهاباد از سوی رژیم بعث عراق بمباران شدند و شدت حملات به حدی شدید بود که جنازه ها قابل شناسایی نبودند.
نوجوانی فریاد می زد؛ «خواهر دلبندم کجاست؟». کودکی در پی مادرش گریه می کرد و مادران زیادی برای کودکانش مویه می کردند و برای گهواره خالی کودکان جانباخته خود لالایی ها می خوانند.
شهر بی دفاع مهاباد در طول جنگ تحمیلی ۲ بار را مورد حمله هوایی رژیم بعثی عراق، قرار گرفت و ٣۵ سال پیش در یکی از خونینترین روزهای این شهر جان ۵۱ نفر را گرفت و ١۴ نفر را هم مصدوم کرد. بیشتر شهدای این بمباران زنان و کودکان بودند که در میانشان ۲۸ زنان و ١۵ کودک شناسایی شدند، خردسالانی که هنوز غیر از آغوش مادر دنیای دیگری را نمی شناختند.
مادر یکی از شهدای خردسال می گوید: «نوزادم ١۴ ماهه بود و هنوز شیر می خورد که در بمباران مهاباد شهید شد».
دیگری همه اعضای خانواده اش را در بمباران از دست داده بود، هنوز هم زیارت قبور شهدای از دست رفته اش میعادگاه اوست. این پدر شهید می گوید: «یکی از بمب ها به خانه ام اصابت کرد و تمامی ۵ نفر اعضای خانواده ام در بمباران مهاباد شهید شدند و تنهایم گذاشتند».
مادری که تنها پسرش را در این بمباران از دست داده و هنوز هم نگاه کودکانه پسرش را که اگر زنده می ماند، اکنون جوان رشیدی بود، از یاد نبرده و می گوید: «از پسرم تنها یک عکس برایم به یادگار مانده است. هر روز عکس فرزندم را نگاه می کنم و دلم بیشتر برای نگاه معصوم کودکانه اش تنگ می شود».
مادر دیگری که نوزاد و دختر نوجوانش را از دست داده، عکس های فرزندانش را در آغوش می گیرد و حسرت سال ها در آغوش گرفتنشان را همراه با اشک هایش خالی می کند و می گوید: «هیچ وقت آنها فراموش نمی شود و همیشه در یادشان هستم».
یکی از جانبازان این واقعه دردناک هم در شرح این روز می گوید: «در لحظه کوتاهی دود همه جا را فرا گرفت و احساس کردم چیزی شبیه برق گرفتگی در بدنم اتفاق افتاد، همه بدنم غرق در خون شد، انگار از پس پرده مردم را می دیدم چشمانم سیاهی می رفت اما به چشم خود دیدم کله سر یک نفر در خیابان قل می خورد. چشمان را که باز کردم در بیمارستان بودم روز تلخ و دردناکی بود که از خاطره ها محو نمی شود و آثارش را هنوز در بدنم دارم. ترکش هایی که ثمره آن روز است و هنوز ٢١ تایشان در بدنم مانده است».
در این فاجعه بمبها در بازار و یک منطقه کاملا مسکونی فرود آمدند، پنج نفر از شهدای این بمباران اعضای یک خانواده و مربوط به خانواده شهید «آربان»، ٣ شهید خانواده «عبداللهزاده» و ٧ خانواده دیگر نیز دارای ۲ شهید بودند.
هرچند در سال ۱۳۶۲ نیز این شهر تجربه بمباران را داشت اما به سبب نبود مراکز مهم نظامی و اقتصادی در مهاباد کسی باور نمیکرد که هواپیماهای دشمن، دوباره مهاباد را هدف حملات خود بگیرد.
شهر مهاباد در طول دوران جنگ تحمیلی ۲ بار مورد تهاجم هوایی قرار گرفت که بار اول در پنجم اسفند ۱۳۶۲ بود که در آن ۱۰ نفر شهید و ۶ نفر نیز جانباز شدند و بار دوم ۲۳ بهمن ۱۳۶۵ بود که در آن ۵۱ نفر شهید و ۱۴ نفر جانباز شدند.
با گذشت ٣۵ سال از این جنایت متاسفانه تاکنون هیچ یادآوره و مراسم بزرگداشت ویژهای برای شهدای ۲۳ بهمن مهاباد برگزار نشده است، با توجه به اینکه این حادثه در روز بعد از ٢٢ بهمن ماه و روز پیروزی انقلاب اسلامی اتفاق افتاده، تاکنون کمتر مورد توجه مسئولان این شهرستان قرار گرفته است.
از مدت ها پیش، قرار است نامگذاری ۲۳ بهمن به عنوان «روز مهاباد» در شورای فرهنگی این شهرستان مطرح و در صورت تصویب، برای تایید به شورای فرهنگی استان فرستاده شود، اما هنوز خبری از ثبت این روز به نام مهاباد نیست.
بعد از سه دهه کمترین کار برای گرامیداشت شهدای ۲۳ بهمن این شهر، نصب یک اِلمان یادبود یا نامگذاری یکی از میادین شهر به یاد آنها است که هنوز انجام نشده است. خانوادههای شهدا و جانبازان حادثه بمباران هوایی ۲۳ بهمن سال ۱۳۶۵ مهاباد از این همه غفلت و فراموشی دلتنگ هستند. پس از ٣ دهه فراموشی تنها امسال در قالب گرامیداشت شهدای اصناف و بازاریان مهاباد مراسمی ساده در مهاباد برگزار و از ۴ خانواده شهدای اصناف مهاباد قدردانی شد. مراسمی که در حد یاد و بزرگداشت آن دو فاجعه دردناک نبود!
شهیدان اسفند ۶٢ و بهمن ۶۵ مهاباد گمنام ماندهاند و حتی یک خیابان هم در مهاباد به یاد آنها و آن روز منحوس نامگذاری نشده است.
اگر به باغ فردوس مهاباد سری بزنید، قبرهای کوچکی می بینید که عکس کودکان و نوزادن شیرخواره ای روی آنها حک شده است، اینها سال هاست دور از مادرانشان در خاک سرد آرام گرفته اند و کسی یادی از آنها نمی کند.
گزارش/ تانیا شعفی