آوای مرز : صنایع دستی صنعتی اشتغالزا و درآمد آفرین است و از گذشته های دور در جای جای کشور یه تناسب محیط و شرایط صنایع دستی متنوعی توسط زنان و مردان هنرمند هر خطه تولید و ممر درآمد و مشخصه ای برای آن منطقه به شمار می آمد مثلا سفال همدان، خاتم کاری اصفهان، چاقوی زنجان، فرش آهنین تکاب، صنعت چوب در ارومیه را می توان نمونه ای از صنایع دستی شمرد که امروزه هرکدام از هنرمندان این صنایع با مشکلات و بی مهری هایی دست و پنجه نرم می کنند
به بهانه روز جهانی صنایع دستی خبرنگار ایسنا در بررسی این مشکلات با جمعی از هنرمندان صنایع دستی آذربایجان غربی به گفت و گو نشست تا شاید بتواند بخشی از مشکلات احصا شود.
صنایع دستی جایگاه واقعی خود را در کشور پیدا نکرده است
رضا موسوی منبت کار و پیکره تراش از هنرمندان فعال در ارومیه در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه بیش از ۴۴ سال از شروع فعالیت حرفه ای اش در این شاخه صنایع دستی می گذرد، افزود: علاقه زیادی به این صنعت دارد و در هر دوره بیش از ۱۰ تا ۱۵ هنرجو در کلاسهای وی شرکت کرده و به هنرمندان زبده ای تبدیل شده اند.
وی نبود محلی دائمی برای عرضه هنرهای هنرمندان و صنعتگران را مشکل عمده هنرمندان حوزه صنایع دستی عنوان کرد و گفت: متاسفانه خانه هنرهای سنتی را که سالیان پیش برای هنرمندان و صنعتگران تعیین کرده بودند منحل کردند.
موسوی با بیان اینکه حرفه اصلی اش کار منبت و پیکره تراشی است، اظهار کرد: هنر و صنایع دستی جایگاه خود را پیدا نکرده و در حل حاضر درآمد آنچنانی از طریق هنر کسب نمی شود؛ و رفع این مشکل برای هنرمندانی که تنها محل درآمدشان است با معرفی و توجه بیشتر وبه تبع آن عرضه محصولات متنوع حل می شود.
وی ادامه داد: بارها اتفاق افتاده که در نمایشگاههای مختلف، مردم از خوراکی های غرفه کناری استقبال کردند اما قدر و جایگاه هنرهایی چون منبت و چوب فقط به یک نگاه گذرا ختم شده است.
این هنرمند منبت کار از نبود بیمه و عدم حمایت گله مند بود و از مسئولان خواست تا با برگزاری بیشتر نمایشگاهها در داخل و معرفی به نمایشگاههای خارج از کشوردست هنرمندان را بیشتر بفشارند تا علاوه بر معرفی هنرها زمینه ارزآوری نیز فراهم شود.
مردم دیگر علاقه ای به صنایع دستی ندارند
یک بانوی هنرمند رشته چرم دوزی اهل ارومیه نیز در گفت و گو با ایسنا از گرانی مواد اولیه گلایه کرد و اظهار کرد: هر روز که می گذرد قیمت مواد اولیه گرانتر می شود و هنرمندانی مثل من که مغازه و مکان ثابتی برای عرضه محصولاتم ندارم با این اوضاع گرانی کرایه مغازه ، افزایش قیمت مواد اولیه و به تبع آن افزایش قیمت صنایع دستی نیز بر کسادی بازارعلاقه مندان صنایع دستی دامن می زند.
وی با بیان اینکه بیش از ۱۰ سال است که چرم دوزی می کند و هنرجوهای زیادی نیز از آموزشهای وی استفاده کردند، گفت: اگرچه میراث فرهنگی نمایشگاههای فصلی برگزار می کند اما نبود محل دائمی برای اینکه علاقه مندان در فصول مختلف بتوانند برای خرید در شهر مراجعه کنند مشکلات هنرمندان و صنعتگران را دو چندان می کند چون بازار فروشی وجود ندارد.
این بانوی هنرمند ادامه داد: مردم دیگر علاقه ای به صنایع دستی ندارند و کالاهای چینی و ارزان را به هنر دست هنرمند ترجیح می دهند.
گرانی ها به کسادی بازار صنایع دستی دامن می زند
یک هنرمند صنعت چوب در ارومیه نیز در گفت وگو با ایسنا هزینه های بالای تولید در صنایع دستی به ویژه در صنایع دستی چوبی را از مهم ترین مشکلات این بخش دانست و افزود: گرانی مواد اولیه و بالا بودن دستمزد کارگر منجر به افزایش قیمت تمام شده صنایع دستی می شود که این امر هم به خودی خود بازارهای فروش را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی ادامه داد: فرهنگ استفاده از صنایع دستی در کشور نهادینه نشده و تمایل به خرید کالاهای بی کیفیت چینی به دلیل ارزانی قیمت آن، رونق بازار صنایع و هنرهای دستی را می کاهد.
۴۰۰۰ هنرمند و صنعتگر در آذربایجان غربی فعالیت دارند
افسانه رنجبر معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی آذربایجان غربی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه صنایع دستی آذربایجان غربی دارای ظرفیت بالایی برای توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال است، گفت: هنرمندان بسیاری در رشته های چوب، شیشه، گلیم در استان فعالند که بیشترین فعالیت مربوط به صنعت چوب است.
وی با بیان اینکه بیشترین فعالان صنایع دستی استان در ارومیه مشغولند، و ۷۰ درصد از فعالین صنایع دستی استان را بانوان تشکیل می دهند، ادامه داد:۴۰۰۰ مجوز فعالیت و پروانه صنایع دستی به هنرمندان و صنعتگران در رشته های مختلف در استان صادر شده است.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه قیمت مواد اولیه صنایع دستی در رشته های مختلف افزایش قابل توجهی داشته است، افزود: مشکل عمده صنایع دستی استان مسئله فروش است که عمدتا ناشی از عدم معرفی کافی صنایع دستی و هنرهای فعالان این عرصه است.
وی ادامه داد: لازمه رونق صنایع دستی و هنرهای مختلف خلق شده در این حوزه، معرفی و شناساندن آن به جامعه است تا مردم در درجه اول انتخاب هدایا بجای خرید وسایل چینی به سمت خرید صنایع دستی رو بیاورند.
رنجبر برگزاری نمایشگاههای فصلی و دائمی را بخشی از حمایت های اداره کل برای رونق کسب و کار هنرمندان و صنعتگران حوزه صنایع دستی استان عنوان کرد و گفت:معرفی هنرها و ارائه تسهیلات نیز از دیگر اقداماتی است که در حد توان برای حمایت از هنرمندان استان انجام می شود.
ایران با پهنه گستره خود به تنوع صنایع دستی زبانزد است اما هنرمندان رشته های مختلف، مزد هنر خود را نمی چشند، برگزاری سالانه نمایشگاهها گویا جوابگوی معرفی اثرها نیست و درد دل و گلایه این هنرمندان از مشکل فروش و نبود بازاریابی مناسب و تبلیغات گواه تلخی موضوع است.
هنرهایی که با عرق جبین و سوی چشم درآمیخته و تبدیل به گوهری زیبا می شوند اما جایگاه و ارزش این گوهرهای درامیخته با روح و جان هنرمندان آنگونه که باید شناخته نشده است، مشکلی که هر ساله تاب و توان را از صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی ذره ذره می ستاند.
