آوای مرز : دوباره خزان شد و خبری از ساماندهی سیب های تولید شده در آذربایجان غربی نیست. تولید انبوه و بی برنامه در حوضه آبریز دریاچه خشک شده ارومیه، بازار نابه سامان و بدون پشتوانه، دپوی سیب های صنعتی در کنار جاده ها و عاقب خام فروشی و رنج و بی حاصل باغداران، همگی با هم تراژدی سیب استان را کامل می کنند تا چندین تن سیب، هفته ها زیر آفتاب، باد و باران و آلودگی به نام سیب زیر درختی در انتظار بمانند تا شاید راهی کارخانه های صنایع تبدیلی شوند.
به گزارش کردپرس؛ برداشت سیب در آذربایجان غربی، از اواسط شهریور تا اواسط آبان ماه انجام می گیرد و طبق پیش بینی ها قرار است، امسال حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن سیب درختی از باغات استان برداشت شود و همچنین شواهد نشان می دهد که میزان سیب صنعتی، امسال هم روند افزایشی داشته است.
جهاد کشاورزی آذربایجان غربی تیر ماه امسال اعلام کرد؛ «با توجه به تجربه سال گذشته و تغییرات اقلیمی به همراه گرمای هوا و وزش باد در شهریور، پیش بینی می شود میزان سیب صنعتی استان افزایش داشته باشد و باید از امروز برای مدیریت آن چاره اندیشی شود»، اما با پایان مهر ماه، باز هم دپوی سیب کنار جاده ایی قد علم کرده و خبری از سازماندهی نیست.
حالا که پیش بینی های قبلی محقق شده باید انتظار داشت موضوع عدم همکاری برخی کارخانجات صنایع تبدیلی از جمله بخش خصوصی هم در زمینه خرید سیب صنعتی هم دوباره رنگ واقعیت به خود بگیرد و معضل فروش فردای تولید هم به نگرانی باغداران افزوده شود. آن هم در استانی که قطب تولید سیب ایران است اما همه ساله با فرا رسیدن فصل برداشت محصولات، با انواع معضلات روبه رو می شود که یکی از آنها دپوی غیر اصولی سیب در استان است. قصه ایی که هر سال وعده ساماندهی آن مطرح می شود و در نهایت خبری از رسیدگی نیست و این کوه سیب است که در دو طرف جاده های باغ سیب استان، علم می شود.
قضیه سیب آذربایجان غربی یک تنه نامدیریتی است؛ تولید انبوه و بی برنامه در حوضه آبریز دریاچه خشک و برهوت ارومیه، دپوی سیب های صنعتی در کنار جاده ها، بازار نابه سامان و بدون پشتیوانه و رنج و بی حاصل باغداران، خام فروشی و … همگی با هم تراژدی سیب را کامل می کنند.
چندین تن سیب هفته ها زیر آفتاب، باد و باران و آلودگی به نام سیب زیر درختی می مانند تا شاید راهی کارخانه های صنایع تبدیلی شوند. دلالان اواخر تابستان هر سال قراردادهای خود را امضا کرده و در سازماندهی بسیار بهتر از مسئولان عمل می کنند! آنها برای کسب سود بیشتر، سیب خریداری شده را به کارخانه ها عرضه نمی کنند تا قیمت ها افزایش یابد و در مواردی هم با کارخانه ها و مراکز فروش هماهنگ هستند و زمانی اقدام به فروش می کنند که دیگر نرخ تعیین شده خرید تضمینی دولت در قالب سازمان تعاونی روستایی، چندان کار ساز نیست. هر چند باغداران امسال خوشبین اند که قیمت خرید بالاتر رفته اما از سویی دیگر هزینه های تولید هم بالاتر بوده!
در این وضعیت بلاتکلیف، سال قبل، ١٣ هزار تن سیب تولیدی آذربایجان غربی به کارخانه های خارج استان حمل شد و نشان داد که روند صنایع تبدیلی در استان آذربایجان غربی که اقتصادش بر پایه کشاورزی استوار است، بیشتر شبیه فرصت سوزی است تا تولید، چرا که هر سال بخشی از محصولات استان راهی کارخانه های کنسانتره استان های دیگر می شود و به صورت محصولات فرآوری شده، با قیمتی گزاف تر دوباره به استان آذربایجان غربی برمی گردند و این قضیه به تراژیک بودن داستان سیب بیشتر کمک می کند اما نقطه اوج این تراژدی زمانی است که بدانید هیچ جا صحبتی از سیب آذربایجان غربی نمی شود!
نامشخص بودن وضعیت صادرات، بالابودن هزینه های تولید، خرید تضمینی غیر شفاف، عدم مدیریت جهاد کشاورزی، ریزش‌های قبل از برداشت محصول و عدم تقویت گونه های تولید شده، بی برنامگی صنایع تبدیلی و … از بزرگ‌ترین مشکلات باغداران آذربایجان غربی است.
هر سال یک پنجم سیب تولیدی که می توانست به قیمت بهتری به فروش بروند به سیب زیر درختی یا همان صنعتی تبدیل می شود آن هم به شیوه دپو کنار جاده ای به فروش می رسند! سال گذشته ۹ شهرستان استان در بحث سیب صنعتی درگیر بودند تا اینکه با خرید تضمینی کیلوی ۴۲ هزار و ۵۰۰ ریال، بخشی از سیب صنعتی از باغداران خریداری و تحویل واحدهای فرآوری و کارخانجات داده شد.
در حالی که ۳۳ درصد تولید سیب کشور متعلق به آذربایجان غربی است اما در نبود زنجیره تولید، ماحصل زحمات باغداران به جیب دلالان و واسطه ها می رود. هر سال هم در استان بیش از ۴۰ هزار باغدار، نگران فروش محصول سیب هستند و متاسفانه روند خام فروشی، که ارزش افزوده قابل توجهی ندارد، همچنان برقرار است.
وعده های رنگارنگ ایجاد زیرساخت صادرات هوایی سیب، ایجاد پایانه صادراتی سیب در مرزها، ایجاد بازارچه های خرید و فروش قانونی سیب صنعتی، ایجاد زنجیره صنایع تبدیلی، تدوین سند جامع سیب، خرید تضمینی سیب، ایجاد میز سیب و …. همه وعده های مسئولان کشوری و استانی برای حل معضل سیب بوده که تا کنون هیچکدامشان رنگ واقعیت به خود نگرفته اند و یا ناقص اجرا شده اند و با این همه هر سال، در نبود مدیریت مناسب و کارآمد، سریال دپوی سیب صنعتی ناکام در آذربایجان غربی اکران می شود.
گزارش/ تانیا شعفی
