آوای مرز / رضا غبیشاوی – مصوبه اخیر کمیسیون تلفیق مجلس برای فروش سربازی به افراد غایب به قیمت چند صد میلیونی (که خبر رسید لغو شده است)، با انتقادات زیادی روبه رو شد اما دوباره بحث و جدل ها در سطح عمومی درباره سربازی در ایران را باعث شده است.
حتی اگر سربازی، مقدس باشد اما شیوه آن یعنی اجباری یا اختیاری بودن، مقدس نیست و می توان درباره آن بحث و گفتگو کرد و آن را تغییر داد. سربازی اجباری حدود ۱۰۰ سال قبل در کشور آغاز شده و قطعا نیازمند به روز سازی است تا از حجم مشکلات آن کم شود. به مانند همه چیز که از ۱۰۰ سال قبل تاکنون که نه یک بار، بلکه بارها تغییر کرده اند جز “سربازی اجباری”.
سربازی موضوعی صرفا تمام نظامی نیست و هم اکنون از نگاه بسیاری از جوانان ایران در شکل فعلی آن مورد انتقاد است. با این حال در ۳۰ سال اخیر هیچ راه حلی برای رفع نگرانی ها و انتقادات از شیوه فعلی سربازی (سربازی اجباری) انجام نشده است.
تبدیل سربازی از شیوه فعلی (سربازی اجباری) به “سربازی اختیاری” می تواند یکی از راه حل ها باشد. بسیاری از جوانان مایل به سربازی نیستند و همزمان بسیاری از جوانان مایل به سربازی هستند. به ویژه اگر دوره سربازی دارای مزیای مالی (حقوق مکفی) و غیرمالی (امکان استخدام در نیروهای مسلح) باشد می توان پیش بینی کرد افرادی که مایل باشند دوره سربازی را بگذرانند بیشتر شود.
در همین راستا می توان پیشهاد کرد سربازی به شیوه اختیاری تبدیل شود. افرادی که مایل به سربازی باشند حقوق کافی دریافت کنند و بعد از دوره سربازی (۲ تا ۵ ساله) به عنوان نیروی نظامی یا کارمند، در نیروهای مسلح استخدام شوند.
کافی است سری به واحدهای استخدام نیروهای مسلح بزنید تا متوجه شوید چه تعداد از جوانان ایران از استان های مختلف، علاقمند و متمایل به استخدام در نیروهای مسلح هستند. این افراد می توانند در ابتدا چند سالی را به عنوان سرباز فعالیت کنند و سپس در رده های بعدی ادامه خدمت دهند.
به گفته مجلس هم اکنون حدود ۳ میلیون جوان ایرانی در ردیف افرادی هستند که از سربازی غیبت کرده اند. یعنی به عمد به سربازی نرفته اند و مجازات های مختلف آن از جمله عدم دریافت گذرنامه را پذیرفته اند و تحمل می کنند.
این رقم بالایی است که نشان دهنده بخشی از مخالفان صریح با سربازی اجباری است. افرادی که به صراحت با سربازی به شیوه فعلی مخالفت می کنند و هزینه آن را هم در زندگی خود می پردازند.
بخش قابل توجهی از افرادی که هم اکنون در دانشگاه ها تحصیل می کنند نیز تنها با هدف به تاخیر انداختن سربازی، به دانشگاه رفته اند و نه به هدف صرف ادامه تحصیل. این آمار از مخالفان شیوه فعلی سربازی، خود باید انگیزه و عاملی برای تغییر شیوه فعلی سربازی در کشور باشد.
ادامه سربازی به شیوه فعلی (سربازی اجباری) و به تبع آن، ادامه مشکلات و مسائل منفی و مواضع گلایه آمیز بسیاری از جوانان، فضای شایسته ای برای ” سربازی وطن و دفاع از میهن” نیست.
همچنین بخشی از نیاز نیروهای مسلح به سرباز را می توان از طریق فعالیت داوطلبانه دختران علاقمند به سربازی رفع کرد. به این شکل که در فعالیت های ساده و معمولی و غیرتخصصی مثل کارهای اداری – دفتری یا فعالیت های تخصصی مثل بهداشتی و درمانی در برخی مراکز نیروهای مسلح مانند بیمارستان ها می توان از دختران علاقمند به سربازی استفاده کرد.
