آوای مرز : هم وطن هر گاه خواستی کتاب قطور تمدن این سرزمین را ورق بزنی، یادت نرود که باید از الفبای آغاز آن که همان “سردشت” است عبور کنی چرا که اینجا سرزمین جاذبه های رویاهایی و خیال انگیز است. شهری که سرسبزترین و پر بارشترین شهر آذربایجان غربی و قطعه ای از بهشت نام گرفته است. به گزارش خبرنگار کردپرس؛ با نزدیک شدن به فصل بهار و آغاز تعطیلات نوروزی طبیعت زیبای سردشت و جاذبه های گردشگری آن می تواند مقصد بسیار مناسب و خاطره انگیزی برای بسیاری از هموطنانی باشد که چند سالی است لذت یک سفر پرخاطره و جذاب را تجربه نکرده اند.
شهرستان زیبای سردشت به واسطه برخورداری از چندین جاذبه ی توریستی و گردشگری و تاریخی می تواند مقصد بسیاری از مسافران در تعطیلات نوروزی باشد تا گرد و غبار سالهای اخیر ناشی از وجود محدودیت های کرونایی که باعث شده بود تا شهرها و مناطق مختلف کشور در قرنطینه باشند و مشتاقان سفر از لذت حضور در چنین مناطق خوش آب و هوایی محروم باشند، از وجود خود بزدایند و با سفر به چنین مناطقی جان و نفسی تازه بگیرند.
سردشت نام یکی از شهرستان های کردنشین استان آذربایجان غربی و مرز میان ایران و عراق است که محیط بکر، آب‌وهوای خوش و جاذبه‌های طبیعی آن، هرساله افراد زیادی را از سراسر ایران راهی این شهرستان کوچک و زیبا می‌کند.
این شهرستان در دامنه کوهی به نام “گِرده سور” قرار گرفته و بسیاری از مناطق آن کوهستانی بوده و بخش‌های بسیاری نیز با جنگل‌های انبوه پوشیده شده است. از نظر موقعیت جغرافیایی، این شهرستان حدود ۶۰ کیلومتر با بانه، ۹۰ کیلومتر با پیرانشهر، ۱۰۵ کیلومتر با بوکان و ۱۲۰ کیلومتر با مهاباد فاصله دارد. مردم این شهرستان به زبان کردی سورانی و مُکریانی صحبت می‌کنند و حدود ۱۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور اقلیم کردستان عراق دارند.
شهرستان مرزی سردشت به واسطه حمله شیمیایی که در تیرماه سال ۱۳۶۶ از طرف رژیم جنایتکاه بعثی صورت گرفت، شهرت جهانی پیدا کرد. با این همه و بعد از گذشت سالهای طولانی از جنگ، حالا سردشت به یکی از قطب‌های گردشگری استان آذربایجان غربی تبدیل شده است و در روزهای گرم تابستان می‌تواند انتخابی عالی برای سفر باشد.
سردشت موقعیتی کوهستانی دارد و این یعنی در فصول پاییز و زمستان، هوایی بسیار سرد به همراه برف و باران فراوان در انتظارتان خواهد بود. اگر عاشق برف و باران هستید، زمستان به سردشت بروید؛ در غیر این صورت توصیه می‌کنیم در فصل بهار یا تابستان به همراه خانواده خود راهی آذربایجان غربی شوید.
وجود چند جاذبه معروف گردشگری در این شهرستان موقعیت خاصی به آن بخشیده است و باعث شده است تا بسیاری از مسافران از اقصی نقاط کشور و به بهانه های مختلفی به این قطعه از سرزمین ایران زمین سر بزنند.
آبشار رویایی شلماش سردشت
یکی از جاذبه های دیدنی سردشت آبشار شلماش است. معروف‌ترین جاذبه سردشت که در روزهای گرم سال، همواره میزبان هزاران گردشگر از سراسر ایران است. شلماش به معنی «تخته سنگ بزرگ» است و برای بازدید از آن باید به جنوب شهرستان سردشت سفر کنید..
شلماش در حقیقت یک آبشار نیست، بلکه مجموعه‌ای از سه آبشار مختلف با فاصله ۲۰۰ متری از یکدیگر است که در نزدیکی روستایی به همین نام و دره‌ای سرسبز قرار گرفته و ترکیب آنها با درختان بلوط اطراف، منظره‌ای خیال‌انگیز را در ذهن ایجاد می‌کنند.
دیدن آبشار اول بسیار آسان است، ولی اگر بخواهید سایر آبشارهای پرآب این منطقه را ببینید، باید کمی پیاده‌روی کرده و به پایین دره بروید. خوشبختانه، در این منطقه امکانات رفاهی و خدماتی کاملی از جمله پارکینگ، سرویس بهداشت، رستوران و فروشگاه‌ها در دسترس مسافران است
کانی گراوان؛ چشمه ایی که به سنگ تبدیل می شود
یکی دیگر از مکان‌هایی که پیشنهاد می شود در سفر به سردشت از آن بازدید کنید، چشمه کانی گراوان است. این جاذبه مشهور در ۱۲ کیلومتری شمال شرق شهرستان سردشت و نزدیکی روستای «ربط» واقع شده و بیشتر با آب سردی که از دل این چشمه می‌جوشد، شناخته می‌شود. همچنین، محیط رنگارنگ و آهکی این چشمه هم احتمالا نخستین چیزی خواهد بود که توجه شما را به خود جلب می‌کند. در حقیقت، سازه اصلی و طبیعی این چشمه، از دور ظاهری مانندی یک آبشار رنگارنگ دارد که گویی از بالای کوه در جریان هستند.
“گراوان” در زبان کردی به معنای «آب سخت و سنگین» است و شاید بتوان گفت علت انتخاب چنین نامی برای این چشمه، وجود املاح و مواد معدنی بسیار زیاد در آب آن باشد. از آب چشمه کانی گراوان برای درمان بسیاری از بیماری‌های پوستی نیز استفاده می‌شود.
رودخانه زیبای زاب
«زاب» با ۴۰۰ تا ۴۴۰ کیلومتر طول، یکی از بلندترین رودخانه‌های آذربایجان غربی است که از ارتفاعات شهرستان پیرانشهر سرچشمه می‌گیرد و بعد از دریافت انشعابات مختلف، وارد خاک عراق شده و نهایتا به دجله می‌پیوندد.
بدون‌شک بازدید از مناظر حیرت‌انگیزی که کنار این رودخانه شکل گرفته‌اند، خاطره‌ای تکرارنشدنی را برای هر سمافری رقم می زند که از محورپر پیچ و خم منتهی به شهر سردشت می گذرد.
منطقه توریستی «آلان»
این منطقه زیبا در ۱۳ کیلومتری جنوب سردشت، واقع شده است منطقه آلان که در حقیقت یکی از زیباترین منطقه‌های استان آذربایجان غربی نیز محسوب می‌شود، میزبان روستاها، آبشارها و جنگل‌های انبوهی است که بی‌شک هر کسی از دیدن آنها لذت می‌برد.
“بیتوش” یکی دیگر از روستاهای هدف گردشگری می باشد که در منطقه مرزی ایران و عراق واقع شده است و در فصل زمستان، محصولات صیفی بسیاری در آن برداشت می‌شود. گلاب‌های وحشی، انار و انجیر نیز از محصولات ویژه این روستا هستند.
روستای «مزره» یا «مزرعه» نیز با بادهای تند و سردی که به «باد سیاه» شهرت دارند از نیز محبوبیت بالایی در منطقه آلان برخوردار است. از دیگر مکان‌های توریستی و مهم منطقه آلان می‌توان به روستای “گرویس” و “آبشار رزگه” اشاره کرد.
جاذبه های دیدنی آبشار «رزگه» و پل «قلاتاسیان»
آبشار رزگه یکی از دیدنی های سردشت با ۱۱۵۰ متر ارتفاع از سطح دریاست که از بالای صخره‌هایی بلند به پایین می‌ریزد. این آبشار زیبا که در فصل بهار بسیار پرآب می‌شود، در حاشیه جاده ارتباطی میان سردشت و روستای مرزه قرار گرفته است. آبشار رزگه بیش از ۱۵ متر ارتفاع دارد و اواخر بهار تا اواخر تابستان، بهترین زمان برای تفریح در کنار آن است.
در کنار جاذبه‌های طبیعی، سردشت میزبان آثار تاریخی جذابی نیز هست که توصیه می‌شود در سفر به آذربایجان غربی حتما از آنها دیدن کنید. پل قلعه تاسیان که با نام «پل قلاتاسیان» نیز شناخته می‌شود، در مسیر جاده پیرانشهر به سردشت، در قسمت شمالی رودخانه زاب کوچک و بر سر راه قدیمی سیرآباد به مهاباد قرار گرفته و گفته می‌شود در قرن سیزدهم به دستور شیخ مولانا ساخته شده است؛ از این رو به ان «پل مولانا» نیز می‌گویند. ظاهرا نام قلاتاسیان نیز از قلعه‌ای که در نزدیکی آن در دوران سامانیان ساخته شده، گرفته شده است.
پل قلعه تاسیان ۵۰ متر طول دارد و ارتفاع آن به ۱۰ متر می‌رسد. از ۵ پایه پل، فقط یکی از جنس لاشه سنگ و ملات باورج است و مابقی ستون‌ها توسط سنگ‌های طبیعی رودخانه ساخته شده است. نام این پل در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد
حمام تاریخی سردشت
یکی دیگر از جاذبه های تاریخی سردشت حمام تاریخی این شهر می باشد، یادگاری که از دوران قاجار در این شهرستان خودنمایی می کند که از آن با نام‌های دیگری از جمله گرمابه بیستون نیز یاد می‌کنند. این حمام به دستور سردار کل عزیز خان مکری، سیاستمدار کرد در زمان قاجار ساخته شده و ریشه در فرهنگ غنی و تاریخچه کهن شهرستان سردشت دارد.
در کنار این حمام یا همان گرمابه بیستون نیز می‌توان پارک شهر را که در گذشته با نام «کاروانسرای الیاس آقا» شناخته می‌شده است، پیدا کرد. جالب است بدانید این حمام تا چند سال پیش به صورت عمومی مورد استفاده قرار می گرفته است.
بازارچه های فعال مرزی در سردشت
شهرستان مرزی سردشت به واسطه موقعیت مرزی بودن و همچنین مبدای برای صادرات و واردات کالاهای اساسی دارای سه بازارچه فعال مرزی قاسم رش، کیله و بیژوه در منطقه آلان است. سردشت مبدأ صدور کالاهای خارجی به بازارچه‌ها و پاساژهای شهرهایی چون بانه، مهاباد و پیرانشهر و حتی ارومیه، است. همچنین سردشت گمرک و مرز زمینی کیله با کردستان عراق دارد، که درحال تبدیل شدن به مرز بین‌المللی است.
بدون شک هرگز نمی توان لذت زیبایی‌های سردشت را تنها با نوشتار و طی یک گزارش لمس کرد چرا که در گوشه و کنار طبیعت بکر این شهر می‌توان جاذبه‌های طبیعی بسیاری را پیدا کرد که بی‌شک هر مسافر و گردشگری را متحیر زیبائی های خود خواهد کرد.
پیشنهاد می شود مسافرانی که این شهرستان را برای مقصد سفر خود انتخاب می کنند در صورت ممکن حتما از سایر جاذبه های توریستی و گردشگری این شهرستان از جمله دره گرژال، گردنه زمزیران، قلعه مالیموس و قلعه ربط (به‌جا مانده از هزاره قبل از میلاد) دیدن کنند و با خاطراتی فراموش نشدنی این شهر زیبا را ترک کنند.
گزارش/عثمان حسن زاده
