آوای مرز : سنگ‌های عظیم الجثه با آرایش و ظاهری خاص در روستای خورنج پیرانشهر انسان را از واقعیت های علمی و منطقی به دنیای خرافات و تخیلات سوق می‌دهند، به نحوی که می توان آن را یکی از معجزات طبیعت دانست.
پیرانشهر یکی از مکان‌های دیدنی استان آذربایجان‌غربی است که به خاطر طبیعت بکر و منحصر به فرد آن، به «سرزمین طلای سبز» معروف شده است.
این شهر مرزی در جنوب غربی استان واقع شده و با داشتن جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و تفریحی متنوع، مقصدی جذاب برای گردشگری است.
در میان تمام زیبایی‌های طبیعی و تاریخی این شهر، سنگ‌های روستای خورنج را می‌توان دیدنی‌ترین مکان برای علاقمندان به دنیای پر رمز و راز تاریخ باستان دانست.
روستای خورنج، در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی پیرانشهر واقع شده است و هر ساله پذیرای گردشگران بسیاری در این منطقه است؛ جاذبه گردشگری روستای خورنج، سنگ‌های عظیم‌الجثه‌ای هستند که در اطراف این روستا به شکل نامنظم و عجیبی بر روی هم انباشته شده‌اند.
برخی از این سنگ‌ها دارای نقوش برجسته حیوانات و یا کتیبه‌های سنگی بوده و قدمت آنها به دوران قبل از اسلام برمی‌گردد.
سنگ‌هایی بسیار غول‌آسا و متعدد در حاشیه روستا که تکان دادن آن برای بشر امروز با چنین فن‌آوری پیشرفته‌ای حتی با تجهیزات غول‌پیکر هم غیر ممکن است اما چه علم و درایتی انسان‌های آن عصر را واداشت که چنین حجاری‌های عظیمی را از خود به یادگار باقی بگذارند؟
چشم آدمی از تماشای این سنگ ها سیر نمی‌شود و هر یک از آنان تصویگر اشکال اعجازبرانگیزی از حیوانات و اشیای گوناگون هستند که برای عقل سلیم درک عظمت چنین سنگ‌هایی که به جادو و افسانه شبیه‌تر هستند، بسیار ناباورانه است.
این سنگ‌ها که بازبان بی‌زبانی گویای قدمت این خطه از سرزمین سرسبزمان بوده و نظیر آنها را باید در افسانه‌ها، اسطوره‌ها و اساطیر جست، گمان نمی‌رود مشابه چندانی در سطح جهان داشته باشند.
در میان این جاذبه گردشگری، سنگ‌هایی یافت می‌شود که دارای نقش برجسته و کنده کاری شده حیواناتی مانند شتر و مار و پرنده هستند که اگر به صورت دقیق و علمی مورد بررسی قرار گیرند، امکان یافتن نقوش ماقبل تاریخی و یا کتیبه‌های سنگی دور از انتظار نیست.
ناهمواری‌های سطوح خارجی این سنگ‌ها به نحوی است که به راحتی قابل صخره نوردی بی خطر برای افراد غیرحرفه‌ای بوده و عاملی برای جذب گردشگران است.
پراکندگی این سنگ‌ها به نحوی است که اگر یک گروه چند نفره در آن پراکنده شوند، احتمال تلاقی آنها در یک نقطه بسار کم است.
محدوده‌ای که این سنگ ها اشغال کرده‌اند در حدود ۵/۲ کیلومتر مربع وبه شکل نواری سنگی درامتداد شرقی- غربی از شمال روستا می‌گذرد.
افسانه‌های بسیاری برای دلایل وجود و پدیدار شدن این سنگ در طول سالیان سال به وجود آمده که هیچ کدام آنها نمی‌تواند پشتوانه علمی و منطقی داشته باشد.
برخی از مردمان بومی روستای خورنج معتقدند که سنگ‌های این منطقه مربوط به داستان حضرت لوط بوده و مردم این شهر در گذشته مرتکب گناه شدند و خداوند آنها را به سنگ تبدیل کرده است.
در عین حال برخی دیگر معتقدند این سنگ‌های عظیم و عجیب دیوهای ظالمی هستند که به خاطر نفرین مردم، با خانه‌هایشان به سنگ تبدیل شده‌اند. البته وجود چنین سنگ‌هایی با اشکال و ظواهر خاص و زیبا و بی‌نظیر برای انسان عادی چیزی جز افسانه سرایی نمی‌تواند باشد.
تاریخ این سنگ‌ها با افسانه و اسطوره در آمیخته است به طوری که با پا گذاشتن به این سرزمین، گویی به میهمانی تاریخ رفته‌اید، مکانی که هر گوشه‌اش افسانه‌ای در پس قلب فرسوده سنگی جان گرفته و مبهوتت می‌کند.
در این میان عجیب‌ترین سنگ شاید همانی باشد که هشت متر ارتفاع با ساختاری دو تکه، شکلی شبیه به کف و انگشتان دست انسان دارد که در نزدیکی روستا واقع شده و جلوه دیدنی از خود را برای بازدیدکنندگان به نمایش می‌گذارد.
سوال اینجاست که آیا گذاشتن این ۲ سنگ بزرگ بر روی همدیگر توسط انسان‌های قدیمی و بی امکانات و تجهیزات بزرگ امکان پذیر است؟
حقیقت آن است که هنوز مطالعات باستان‌شناسی و تاریخی در این منطقه صورت نگرفته و به صورت کارشناسانه و علمی با این پدیده‌ها برخورد نشده و به بسیاری از مجهولات تاریخی پاسخی داده نشده است.
سنگ‌های خورنج در سال ۱۳۹۹ با حضور کارشناسان میراث فرهنگی به عنوان یک اثر طبیعی به شماره ۷۵۴ در فهرست آثار ملی کشورمان به ثبت رسیدند.
همچنین دیگر مناطق تاریخی اطراف سنگ‌های خورنج مانند محوطه پلاساوی، زیوه، کانی نبی، گرد خه‌زینه و خانه اربابی روستای خورنج در فهرست آثار ملی کشورمان قرار دارند.
به هرحال روستای خورنج علاوه طبیعت زیبا دارای جاذبه‌های متنوعی بوده که توجه به حوزه گردشگری آن و معرفی آن به لیست روستاهای نمونه گردشگری کشور می‌تواند به درآمدزایی آن کمک کند.
برخورد علمی با جاذبه های گردشگری روستای خورنج، ایجاد مشوق و تسهیلاتی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در این روستا می‌تواند در توسعه همه جانبه آن و مهمتر از همه ایجاد فضای مناسبی جهت کارآفرینی و اشتغال جوانان خلاق و تحصیل کرده، بسیار کار ساز باشد.
در حال حاضر سنگ های خورنج با شکل‌های عجیب و غریب و ظاهر متفاوت خود یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های اطراف پیرانشهر محسوب می‌شوند و در ایام مختلف سال پذیرای گردشگران داخلی و خارجی هستند.
