آوای مرز : مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی گفت: در برنامه واگذاری سد مهاباد به بخش خصوصی که با هدف توسعه گردشگری مطرح شده است، قطعا رعایت اصول زیست محیطی و سلامت آب در اولویت خواهد بود و نگرانی در خصوص تهدید سلامت آب شرب وجود ندارد.
در پی انتشار خبر واگذاری سد مهاباد به بخش خصوصی به مدت ٢٠ سال برای انجام سرمایه گذاری های تفریحی و اقامتی و ایجاد بخش‌های ورزشی مانند قایقرانی، کشتیرانی تفریحی، ایجاد اقامتگاه و رستوران روی آب و سایر ورزش‌های آبی، خبرگزاری کردپرس در گزارشی با عنوان خطر در کمین سلامت تنها منبع آب شرب مهاباد/ واگذاری ٢٠ ساله سد دیگر چه صیغه ایی است؟ به تهدید سلامت تنها منبع آب شرب مهاباد اشاره کرد و نوشت: «به دلیل نادیده گرفته شدن منافع مردم و نبود یک نهاد یا ارگان نظارتی بر عملکرد بخش خصوصی در سدها، این قبیل تصمیمات مبنی بر واگذاری و انجام برنامه های تفریحی می تواند به تهدید جدی برای تامین آب شرب تبدیل شود».
همچنین سیر قانون گذاری و تصمیمات در جهت حفاظت از منابع آب چنان است که هر نوع ساخت و ساز و دخل و تصرف در حریم کمی و کیفی ١۵٠ متری دریاچه های احداثی در پشت سدها (بر روی خطی است موازی به فاصله افقی از محیط اطراف تر شده مخزن سد بر مبنای حداکثر ارتفاع آب روی سرریز) ممنوع است.
برای نمونه؛ قانون آلودگی آبهای دریاها و دریاچه ها و رودخانه های مرزی با مواد نفتی، ماده ٩ قانون حفاظت محیط زیست، ماده ۶٨٨قانون مجازات اسلامی، ضوابط موضوع «راهبردهای بلند مدت توسعه» مصوب جلسه سال ١٣٨٢ هیات وزیران، ماده ٢ آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب طبق این اصول احداث هر گونه مراکز تفریحی و آموزشی در حاشیه و داخل سدها و منابع آب شرب مردم حتی برای مسائل آموزشی، نظامی و انتظامی ممنوع است و شورای امنیت ملی نیز وزارت نیرو را موظف کرده از ایجاد هر گونه تاسیسات و مراکز و ساختمانهای تفریحی، ورزشی و آموزشی در حریم و بستر رودخانه ها و دریاچه ها (آب شرب مردم) جلوگیری کند.
اما مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی معتقد است؛ در صورتی که مجموعه اقدامات سرمایه گذاری جهت ایجاد پروژه های تفریحی مغایرت زیست محیطی نداشته باشند، امکان اجرای آن ها بلامانع است و در صورت عدم تایید مجوز از سوی سازمان محیط زیست اجرای پروژه ها ملغی خواهد شد.
در واگذاری سدها به بخش خصوصی تهدید سلامت آب شرب وجود ندارد
یاسر رهبردین، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی، در گفت و گو با خبرنگار کردپرس از جزییات این طرح پرده برداشت و گفت: در برنامه واگذاری سد مهاباد و دیگر سد های استان به بخش خصوصی که با هدف توسعه گردشگری مطرح شده است، قطعا رعایت اصول زیست محیطی و سلامت آب شرب در اولویت خواهد بود و نگرانی در خصوص تهدید سلامت آب شرب وجود ندارد.
او اضافه کرد: این سرمایه گذاری ها با رعایت اصول زیست محیطی خواهند بود و هر اقدامی در سدهای مهاباد، شهرچای، زولا و سد بوکان که منبع آب شرب شهر و روستاهای همجوار خود هستند، انجام بگیرد، قطعاً دارای پیوست های محیط زیستی و منابع آبی خواهند بود. برای مثال در بخش ورزشی مانند قایقرانی و کشتیرانی تفریحی قطعاً از وسایلی استفاده خواهد شد که فاقد سوخت فسیلی و دارای انرژی پاک هستند، در این حالت مشکلی برای استفاده از آنها وجود نخواهد داشت.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی ادامه داد: در واقع قانونگذار به صراحت توضیح داده که موارد ایجاد بخش های ورزشی و تفریحی در مخازن سدها به چه شیوه ای باید باشد و زمانی که فراخوان واگذاری برای سرمایه گذاری در هر کدام از سدهای استان صادر می شود مجوزهای لازم از محیط زیست و میراث فرهنگی هم دریافت می‌شود و بر اساس مجوز های لازم اقدامات مربوطه انجام می گیرد.
رهبردین با اشاره به فراخوان سرمایه گذاری در سد شهر چایی ارومیه تاکید کرد: در صورتی که هر کدام از موارد مطرح شده در فراخوان در مرحله اجرا با اصول زیست محیطی مغایرت داشته باشد از انجام آنها ممانعت خواهد شد. از سویی دیگر امکان ایجاد سایر امکانات تفریحی همچون زیپ لاین و تله کابین در سدها وجود دارد که همگی این موارد باید به صورت دقیق بررسی شوند.
وجود برنامه‌های تفریحی در سد مهاباد از شنای غیر مجاز جلوگیری خواهد کرد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی با اشاره به افزایش غریق ها در سد مهاباد نیز گفت: متاسفانه علیرغم هشدارها و اقدامات ممانعتی انجام شده، هر سال تابستان اخبار فوت شناگران غیر مجاز در سدهای استان و سد مهاباد منتشر می شود. این آمار در پی نبود امکانات تفریحی در سدها روبه افزایش است و شرکت آب منطقه ایی قصد دارد در پی فراخوان صادره با توجه به سرمایه گذارانی که اعلام آمادگی کرده‌اند، برنامه‌های تفریحی در حاشیه سد مهاباد صورت بگیرد و این امر می‌تواند ضمن فرهنگ سازی از شنا کردن افراد در سدها نیز جلوگیری کند.
او اضافه کرد: سرمایه گذار با آماده سازی محوطه، فنس کشی و ایجاد ورودی، محیطی را برای تفریح و ورزش جوانان ایجاد می‌کند و بر این اساس نحوه فعالیت ها در این بخش تعیین و شنای غیرمجاز هم کنترل می شود.
تامین آب شرب سالم و استاندارد در اولویت است
رهبردین با تاکید بر آشنایی مردم با ارزش و اهمیت آب در سال های خشکسالی گفت: سرمایه گذاری در سدها، بهترین برنامه جهت بازدید و آشنایی مردم از پروژه های سد و اهمیت منابع آبی است که بر اساس قوانین محیط زیستی و حفاظت امور آب انجام گرفته اند. از سویی دیگر ایجاد امکانات ورزشی و تفریحی در سدها تنها بخشی از فراخوان مذکور است و با ایجاد کمپ ها در پایین دست سدها هم می توان کاربری های متنوعی همچون احداث زمین ورزشی، شهربازی و .. در آن بخش شکل بگیرد.
او ادامه داد: در حال حاضر استان های آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و گیلان در این حوزه پیشقدم شده و در بخش گردشگری سدها فعال هستند. نگرانی هایی هم که در خصوص جنبه مالی این قضیه وجود دارد، به هیچ عنوان صحت ندارد و امور آب به قصد درآمدزایی این اقدامات را انجام نمی دهد و تامین آب شرب سالم، باکیفیت و استاندارد در اولویت این شرکت خواهد بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان گفت: در کل تمهیدات پیش رو در بالادست و پایین دست باتوجه به شرایط منبع آب شرب و غیر شرب بودن متفاوت است. در بحث سلامت آب هم نباید نگرانی وجود داشته باشد زیرا شرکت آب منطقه‌ای خود تامین کننده و تحویل دهنده آب شرب به شهروندان است و قطعاً در این راستا تلاش خواهد کرد.
شرکت آب منطقه‌ای با رهاسازی آب پشت سدها به دریاچه ارومیه موافقت نکرد
رهبردین تاکید کرد: امسال با توجه به خشکسالی و کاهش ذخایر آبی، شرکت آب منطقه‌ای استان با رهاسازی آب پشت سدها به دریاچه ارومیه موافقت نکرد. در واقع بر اساس ابلاغیه وزارت نیرو ۴۰ میلیون مترمکعب جهت رهاسازی آب سد مهاباد به سمت دریاچه ارومیه تعیین شده بود که از این میزان تنها ٢۶ میلیون متر مکعب رها سازی شد. زیرا اولویت تامین آب شرب و کشاورزی است و در صورتی که رهاسازی انجام می‌شد امروز شهروندان با مشکل تامین آب روبرو می شدند.
توقف پرورش ماهی و صیادی در سد مهاباد/ اصلاح مشکل افزایش جلبک های سد
او در ادامه با اشاره به اینکه پرورش ماهی، رهاسازی ماهی سوف و صیادی در سد مهاباد لغو می شود، گفت: توقف فعالیت های آبزی پروری و صیادی در سد مهم است چراکه این مورد در سد مهاباد به دلیل رشد جلبک ها مشکل ساز خواهد شد. در حال حاضر راهکارهای مطالعاتی برای اصلاح وضعیت جلبک سد مهاباد انجام شده و این مطالعات از سوی مشاوران شرکت و بخشی هم توسط شیلات استان آذربایجان غربی انجام شده و امسال نتیجه این تحقیقات مشخص می شود.
مدیر عامل آب منطقه ایی استان تصریح کرد: بر اساس نتایج این مطالعات قطعا بهترین راهکار برای اصلاح مشکل افزایش جلبک های سد مهاباد در پیش گرفته خواهد شد و ضمن توقف فعالیت‌های صید و صیادی در این سد، با وجود سیستم نوین تصفیه خانه مهاباد می‌توانیم پاسخگوی تامین آب شرب استاندارد برای شهروندان مهابادی باشیم.
پیگیری برخورد با باغات غیر مجاز حاشیه سد مهاباد
رهبر دین در پایان در خصوص باغاتی که در حاشیه سد به صورت غیرمجاز شکل گرفته‌اند نیز بیان کرد: پرونده برخورد با این موارد در حاشیه سد مهاباد در دست بررسی است و در سالیان گذشته ۶ هکتار از این باغات تخریب شد و با توجه به اینکه این اراضی جز اراضی منابع طبیعی هستند، با پیگیری های انجام گرفته با منابع طبیعی، امور آب و فرمانداری مهاباد در حال رسیدگی به این موضوع هستیم و قطعا با متخلفین برخورد خواهد شد.
گفت و گو/ تانیا شعفی
