آوای مرز : ۱۲ ربیع الاول از منظر اهل سنت روز تولد، پیامبر اسلام، محمد مصطفی (ص) است، این تاریخ در نگاه اهل تشیع ۱۷ این ماه است. امام خمینی (ره) این فاصله را هفته وحدت نام نهاد تا قرائت ها از تولد مردی که انسانیت را به اخلاق مداری فرا می خواند، زمینه برای همدلی و وفاق باشد.
ولادت رسول خوبی‌ها حضرت محمد(ص) آخرین فرستاده پروردگار؛ حالا سر منشاء بینشی عمیق برای همگرایی مسلمانان جهان هم شده است.
نگاه هفته وحدت، نگاهی وحدت آفرین در همه مشترکات موجود در جهان اسلام و مسلمانان است، نگاهی که به تعبیر امام علی(ع) موجب می شود تا دست قدرت و توانای پروردگار در جمعیت و جماعت اسلام تجلی کند. نگاهی که اختلاف و تشتت و تک روی را در جهان اسلام و نقشه استکبارگران زمانه بر کاروان اسلام را معرفی می کند. در آنجا که امام علی(ع) فرمودند: «با اکثریت هم داستان شوید که دست خدا همراه جماعت است و از تفرقه بپرهیزید که موجب آفت است. آنکه از جمع مسلمانان به یک سو شود، بهره شیطان است، چنانکه گوسفند چون از گله دور ماند، نصیب گرگ بیابان است.»
صاحب خُلق عظیم
عظمت روح، مقام معنوی و برجستگی‌های اخلاقی پیامبر رحمت و کـرامت بـه گونه‌ای بود که خدای متعال وی را چنین ستایش می‌کند: «به راستی که تو را خویی والا و اخلاقی سترگ است» (سوره قلم آیه۴) آری، پیامبری که برای مقصدی بزرگ برانگیخته شد، با بـرخورداری از خـلق بزرگ است که نیروی مقاومت در برابر تمام ناملایمات را دارا گشته و با هیچ مشکلی از انجام وظیفه شانه خالی نمی‌کند و از میدان ارشاد خلق بیرون نمی‌رود.
وحدت در نگاه پیامبر(ص)
با تعمق و بررسی منابع اسلامی که در طول سده ها و اعصار توسط محدثین و رجال حدیثی فریقین در دسترس همگان قرار گرفته است، اتحاد و وحدت مسلمانان در آن از جایگاه رفیع و با عظمتی برخوردار است و رفتار و گفتار رسول مکرم اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) گواه بر این ادعاست. وحدت امت اسلامی از اصول و ارزش های مورد تاکید پیامبر خدا(ص) بوده است، از دیدگاه آن حضرت(ص) عزت و اقتدار همه جانبه مسلمانان در پرتو وحدت و همبستگی در برابر دشمنان مشترک است. ایشان وحدت امت اسلامی را از راهبردهای اقتدار امت اسلامی در همه دوران ها دانسته و برای تحقق آن تلاش فراوانی کرده اند، به گونه ای که شکوه جامعه اسلامی در عصر رسول خدا(ص) بازخورد راه کارهای ارایه شده آن بزرگوار بوده است. (۴) افزون بر گفتارهای آخرین پیامبر خدا ضرورت، اهمیت و فواید وحدت از سیره سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیامبر(ص) به دست می آید که آن حضرت(ص) بنیانگذار وحدت امت اسلامی در جامعه عربی آن زمان بوده است. از نخستین اقدامات رسول مکرم اسلام(ص) بعد از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه به منظور تقویت بنیه آن ایجاد روحیه وحدت و یگانگی میان مسلمانان بود. بنابراین ایشان بعد از آن همه تلاش و کوششی که جهت استقرار پایه های حکومت اسلامی متحمل شدند، توانستند مردمان آن عصر را تحت لوای اسلام در آوردند. بنابراین پیامبر(ص) در این برهه از زمان با اجرای برنامه عقد اخوت و برادری میان مسلمانان برای تحقق این مهم اقدام کردند و هر مسلمانی با مسلمان دیگر پیمان برادری بستند و بدین ترتیب، بنیان اتحاد مستحکم شد. پیامبر(ص) اسوه کامل در همه ابعاد زندگی است و قران کریم نیز با تاکید بر این موضوع که «قطعا برای شما در پیروی از آنان سرمشقی نیکوست. آنچه را فرستاده به شما داد آن را بگیرید و از آن چه شما را بازداشت باز ایستید.»
گفتار، کردار، سیره و سـلوک آن حـضرت(ص)، آموزنده، راه‌گشا و هدایت‌گر است: «مسلما برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بـود، بـرای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارنـد و خـدا را بـسیار یـاد مـی‌کنند» (احـزاب/۲۱). پس بر همه حق جویان و عاقبت اندیشان است که در تمام امور از ایشان پیروی کنند و در سیرت به سیره وی در آیند و در حکمت، به قرآن و سنت آن حضرت درآویزند تا زنجیره وحدت امـت، گسسته نگردد و امت اسلامی، امت سرشار از شایستگی و فضیلت شود.
مولودی خوانی اهل سنت
اهل سنت برای جشن مولود احترام فراوانی قایل هستند و ماه ربیع الاول در میان اهل سنت و البته مردم کردستان به ماه مولود معروف شده است.
آیین دف نوازی و مولودی خوانی در وصف حضرت رسول (ص) و تزیین معابر و کوچه ها و خیابان های شهر در میان مردم کردستان اساسی ترین برنامه این ماه است.
مردم مناطق کُرد نشین بر این باورند که برگزاری آیین مولودی خوانی در منزل آنها موجب افزایش رزق و روزی و دوری درد و بلا از افراد خانواده می شود به طوری که سعی دارند برنامه های مولودی خوانی خود را در ماه مولود انجام دهند.
البته کردستانی ها به بهانه های مختلف از جمله آغاز زندگی در منزل جدید، جشن نامگذاری فرزندان، جشن بازنشستگی، بازگشت از حج و ادای نذر نیز آیین مولودی خوانی برگزار می کنند ولی آن چه که به این نام شهرت دارد مولودی خوانی در سالروز میلاد فرخنده پیامبر است.
از جمله آیین های این مناطق که در آن رنگ و بوی عرفانی و دینی بیشتر از همه به چشم می‌خورد می‌توان به مولودی خوانی و دف نوازی اشاره کرد که با جذب موسیقی و نوای کهن مردم مناطق کردنشین همه ساله و همزمان با آغازماه ربیع الاول درمساجد، خانقاه ها، تکایا و دیگر نقاط شهری و روستایی برگزار می‌شود.
برگزاری آیین های مولودی‌خوانی درماه ربیع‌الاول که با مُلودی و موسیقی عرفانی دف و ذکر “مدد یا رسول‌الله” همراه است یکی از سنتهای مناطق کردنشین در ماه میلاد پیامبر مکرم اسلام(ص) است.
آیین های مولودی خوانی و دف نوازی به مناسبت ولادت پیامبر اکرم (ص) از دیرباز در مساجد،خانقاه ها و تکایای مناطق اهل سنت درطول ماه ربیع‌الاول، ماه میلاد نبی مکرم اسلام (ص) مرسوم بوده و اینک این آیین با درآمیخته شدن با موسیقی محلی و سرودن اشعار کُردی در مدح حضرت محمد(ص) رنگ و بوی تازه تری به خود گرفته است.
در این ماه در بسیاری ازمنطق کردنشین آیین‌های مولودی خوانی با شکوه خاصی برگزار می‌شود و برخی از شخصیت های دینی و گروههای مولودی‌خوان در برخی محله‌ها به همراه هیأت امنای مساجد هرساله برای انجام این مراسم شرایط لازم را پیش از آغاز ماه ربیع‌الاول فراهم می‌کنند.
شرکت در آیین مولودی خوانی ویژه قشر خاصی نیست و پیر و جوان، زن و مرد و هر کسی با هرسلیقه‌ای در این آیین حضور پیدا کرده و ذکر”الله مدد یا رسول‌الله نظر” را زمزمه می‌کنند و به دف نوازی گروههای مولودی خوان گوش فرا می دهد.
“مولود” کلمه‌ای از ریشه عربی ولد و به معنای متولد شده می‌باشد و منظور از آن ماهی است که پیامبر اکرم (ص) متولد می شود و مردم این منطقه ماه ربیع‌الاول را ماه مولود و روز ولادت نبی‌اکرم را “جشن مولود”می‌خوانند.
خجستگی این ماه تا حدی در بین مردم این دیار نهادینه شده که خانواده‌هایی که فرزند پسرشان در این ماه به دنیا می‌آید، اسم مولود یا محمد بر وی می نهند و بر این باورند که متولد شدن فرزند پسر در این ماه و نهادن اسم مولود بر وی منشاء خیر و برکت برای آن خانواده خواهد بود.
آیین مولودی خوانی یک آیین دسته جمعی است و علاوه بر فرد مولودی خوان که به طور معمول استاد دف نوازی است، یک گروه سه تا شش نفری دف نواز نیز وی را همراهی کرده و عده‌ای نیز میوه، خرما، شربت، شیرینی و آب نبات نیز در میان حاضران توزیع می‌کنند.
در ابتدای آیین مولودی خوانی یکی از قاریان برجسته چندین آیه از آیات قرآن را تلاوت می‌کند و شرکت‌کنندگان با باز کردن قرآن کریم و جمع‌خوانی آن و سردادن سلام و صلوات بر پیامبر اکرم (ص) و خاندانش وی را همراهی می‌کنند.
در ادامه گروههای مولودی‌خوانی و دف نوازی شروع به تک خوانی، جمع خوانی،تک نوازی و جمع نوازی دف کرده و به ذکر قصیده هایی به زبانهای عربی،کردی و فارسی اقدام می‌کنند.
“دف” در بین مردم این دیار با توجه به نواختن آن در آیین های مولودی‌خوانی و مدیحه سرایی پیامبر اکرم(ص) به عنوان یک ساز دینی و مقدس شناخته شده و اگر پوسته دف در هنگام دف نوازی پاره شود در اصطلاح می‌گویند “دف شهید” شده است.
برخی از مردم در این ماه برای شفای بیماران خود ذبح حیوان گوسفند یا گاو را نیز نیت کرده و گوشت آن را در بین افراد نیازمند و فقرا توزیع می‌کنند و برخی دیگر برای مولودی اقلام غذایی را در بین فقرا توزیع یا سفره‌های مولودی را برای اطعام فقرا پهن می‌کنند.
