آوای مرز / دکتر سجاد معین فر * : ارتباط اجتماعی و برقراری روابط نزدیک و صمیمانه با دیگران، کاری بسیار پیچیده و ظریف است. به دلیل چنین پیچیدگی، احتمال دارد گاهی اوقات در چنین روابط اجتماعی افراد دچار اشتباه شوند. به همین دلیل، گاه ناخواسته و ندانسته، ممکن است یکی از افراد در حوزۀ روابط اجتماعی به دیگری صدمه بزند.
خطاهای انسان در موقعیتهای بین فردی و به ویژه ارتباطات اجتماعی بسیار متنوّع، متعدد و متفاوت اند ؛ مانند آزار دیگری، بدرفتاری ، قصور، بی توجهی، اشتباه و یا هر نوع خطای دیگری که موجب صدمه و واکنش های منفی بسیاری نظیر کینه و میل به انتقام در دیگران می شود.
ارتباط بعد اساسی وجود آدمی و زندگی خانوادگی است، اما چیزی که می تواند در ارتباط تأثیر منفی بر جای گذارد، وجود جراحت های عاطفی، رنجش ها و آزردگی ها، و تعارض هایی است که بخش اجتناب ناپذیر زندگی خانوادگی را تشکیل می دهند. وجود آسیب های هیجانی از روابط صمیمانه جلوگیری می کند . با گذشت زمان این جراحت ها انباشته شده و باعث نابودی روابط صمیمانه و عشق می شوند، زوجین از هم کناره می گیرند و تعارضات آشکار می شوند و شکل حادتری به خود می گیرند . این کار واحد زن و شوهر را به آستانه نابودی می کشاند، آنقدر که حتی یک واقعه عاطفی قدرتمند نیز نمی تواند این جراحت را ترمیم بخشد .
از آنجاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮوز ﺗﻌﺎرض زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺟﺪاﻳﻲ و ﻃﻼق ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﺣﻞ و ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺸﻮد ازدواج ﺑﻪ ﺟﺪاﻳﻲ ﺧﺘﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد. اغلب اوقات بخشودگی راهی برای ترمیم این جراحت وحل تعارض هاست. بخشش راهی برای ارتباط مجدد و برخورد موثر با خشم و طغیان و در نتیجه تدوام یک زندگی آرام تر و پربارتر است.
ﺗﻌﺎرض زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻧﻮﻋﻲ ارﺗﺒﺎط زﻧﺎﺷﻮﻳﻲﻛﻪ در آن رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺧﺼﻮﻣﺖآﻣﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﺗﻮﻫﻴﻦ، ﺳﺮزﻧﺶ، اﻧﺘﻘﺎد و ﺣﻤﻠﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ وﺟﻮد دارد و زوﺟﻴﻦ در آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﺣﺴﺎس ﻛﻴﻨﻪ، ﻧﻔﺮت و ﺧﺸﻢ داﺷﺘﻪ و ﻫﺮ ﻳﻚ ﻋﻘﻴﺪه دارﻧﺪ ﻛﻪ « همسرش اﻧﺴﺎن ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب و ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ رﻧﺠﺶ و ﻋﺬاب او ﻣﻲﮔﺮدد.
تعارض زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ زن و ﺷﻮﻫﺮ در ﻧﻮع ﻧﻴﺎزﻫﺎ و روش ارﺿﺎی آن، ﺧﻮدﻣﺤﻮری، اﺧﺘﻼف در ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ، ﻃﺮﺣﻮارهﻫﺎی رﻓﺘﺎری و رﻓﺘﺎر ﻏﻴﺮﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ و ازدواج اﺳﺖ.
ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻌﺎرض زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻃﺮﻓﻴﻦ راﺑﻄﻪ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﺪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ او را ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻧﺰاع ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد آﺳﻴﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ، ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﻫﺎی او را ﺧﻨﺜﻲ و ﺑﺎﻻﺧﺮه از ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺮون ﻛﻨﻨﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﺟﻮد ﺗﻌﺎرض زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻧﺎﺷﻲاز واﻛﻨﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎی ﻓﺮدی اﺳﺖ و ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت، آنﻗﺪر ﺷﺪت ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﺧﺸﻢ، ﺧﺸﻮﻧﺖ، ﻛﻴﻨﻪ، ﻧﻔﺮت، ﺣسادت و سوء رفتار ﻛﻼﻣﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ در رواﺑﻂ زوﺟﻴﻦ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺣﺎﻻت ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﺮ و وﻳﺮانﮔﺮ ﺑﺮوز ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻳﻚ راﺑﻄﻪ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﻣﺴﺘﻠﺰم آن اﺳﺖ ﻛﻪ زوﺟﻴﻦ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ با ﻫﻢ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﻨﺪ . واقعیت این است یکی از عواملی که به خانواده پایداری و انسجام می‌بخشد، پیوند محکم عاطفی بین همسران، گذشت و محبت، حفظ و گسترش این پیوند، و همچنین ارتباط صحیح بر پایه گفتگو، تفاهم و درک متقابل است.
بخشش علاوه بر آثار مثبتی که بر سلامت روان بخشاینده می گذارد و او را از خشم و نفرت ،گناه، اضطراب و افسردگی می رهاند می تواند ابزار موثری برای روابط در حال فروپاشی باشد. بخشش می تواند زوجین را در اتحادی دوباره بهم نزدیک کند. و امکان مصالحه را فراهم سازد. بخشش راهی برای مواجهه و کنار آمدن با آسیب های زندگی روزمره خانوادگی و حتی اجتماعی است که می تواند تضمین کننده تداوم ارتباط رضایت بخش باشد . بعلاوه بخشودگی مداخله ای است که بر نسل های آینده هم تأثیر می گذارد. الگوهای ایجاد شده در دوره کودکی ، اغلب در روابط صمیمانه آینده متجلی می شوند.
حل مسائل قدیمی و بخشودن خانواده مبدأ، نه تنها فرصتی برای تعامل جدید با اعضای خانواده مبدأ فراهم می کند بلکه تعارضات در روابط زناشویی فعلی را کاهش داده و روابط متداولتری را ایجاد می کند . بنابراین با توجه به نقش مهم خانواده در تکوین شخصیت و رشد جسمانی ، عاطفی ،عقلانی و اخلاقی افراد و رشد شکوفایی استعدادهای و اثرات نامطلوب از هم گسیختگی خانواده بر روی اعضای آن، می توان به صورت موثری از استراتژی های بخشودگی در جهت بهبود مشکلات خانواده سود جست.
- جامعه شناس و پژوهشگر مسایل اجتماعی ایران
