آوای مرز : ورود به آموزش تحصیلات عالی به عنوان یکی از مهمترین مراحل کسب مهارتهای علمی برای ورود به مشاغل مختلف با افزایش روزافزون هزینه های تحصیل به یکی از دغدغه های دانشجویان تبدیل شده است.
به طوری که در حال حاضر برای دانشجویان توجه به زمینه های پیشرفت علمی و درس خواندن از یک سو و تأمین کتاب، اسکان و شهریه تحصیل از سوی دیگر در تقابل با یکدیگر و نه مکمل هم است.
تغییرات ترمی شهریه های دانشگاهی
در حال حاضر در تمام دانشگاه هایی که برای تحصیل از دانشجو هزینه دریافت می شود می توان تغییرات مکرر شهریه را حتی در طول دو ترم متوالی مشاهده کرد. این گفته یکی از دانشجویان دانشگاه های قروه در گفت و گو با خبرنگار کردپرس است.
به گفته «وحید» دانشجو در هنگام ثبت نام اولیه در دانشگاه نرخ خاصی از شهریه را مشاهده می کند اما در طول ترم های بعد مبالغ متغییری که همواره بیشتر از مبلغ اولیه است از وی اخذ می شود.
او تنها دلیل امور دانشجویی دانشگاه ها را ابلاغ یک بخشنامه جدید می داند و این در حالی است که دانشجو ثبت نام اولیه خود را با مبلغ دیگری انجام می دهد.
اخذ هزینه برای تحصیلات رایگان
اظهارات این دانشجو در حالی است که در سال های اخیر هزینه تعهد خدمت دانشجو پس از فارغ التحصیلی در دانشگاه های سراسری با هزینه تمام شده برخی دانشگاه های پولی در همان رشته برابری می کند.
یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد در این خصوص می گوید: «طرح هزینه برای تحصیلات رایگان چندی است که در دانشگاه های سراسری اجرا می شود و شرط دریافت دانش نامه تسویه حساب مالی تعهد خدمت دانشجو است.»
مطابق اظهارات «منیره» این در حالی است که دانشجو برای یافتن شغل نیازمند استفاده از دانش نامه و ارائه آن به محل کار خود است.
او با بیان اینکه مبلغ درخواستی دانشگاه های سراسری در سال های اخیر چندین برابر شده است، افزود:«سختگیری برای تسویه مالی موجب شده دانشجویان بسیاری پس از گذراندن تحصیلات خود در مرحله اخذ دانش نامه متوقف شوند.»
برخورداری از تسهیلات حداقلی دانشجویان غیربومی
اخذ هزینه های گزاف برای فارغ التحصیلی در حالی است که دانشجویان به ویژه دانشجویان غیربومی حداقل تسهیلات کیفی را از دانشگاه های خود دریافت می کنند. این را «نریمان» یکی دیگر از دانشجویان می گوید.
خوابگاه مناسب برای اقامت، سالن مطالعه، تغذیه، زمینه های ورزش و تسهیلات رفاهی و فرهنگی از جمله امکانات اولیه ای است که به عقیده این دانشجوی رشته عمران تأمین آن برای دانشجویان ضرورت دارد.
«نریمان» بر این باور است که تمام دانشگاه ها برای ارائه تسهیلات از دانشجویان مبالغ متغییری دریافت می کنند و در عمل دانشجو برای تسهیلات خود به غیر از شهریه دانشگاهی پول می دهد.
به گفته او با این وجود کیفیت ارائه خدمات از جمله خوابگاه و غذای دانشجویی همواره موجبات نارضایتی دانشجویان را فراهم می کند و برای بررسی کیفیت غذای دانشجویی می توان علت متفاوت بودن غذای اساتید و کادر دانشگاه با دانشجویان را سؤال کرد.
کتاب؛ دغدغه لاینحل دانشجویان
افزایش قیمت کتاب به دلیل گرانی کاغذ در سال های اخیر بیش از تمام اقشار تأثیرات منفی خود را برای دانشجویان داشته چرا که کتاب برای دانشجو نه به عنوان یک وسیله تجملی و یا بسته فرهنگی بلکه به عنوان ابزار غیرقابل تفکیک تحصیلی است.
علاوه بر این گرانی کاغذ موجب شد کپی های دانشجویی هم به فراخور افزایش قیمت کالاها خدمات خود را گران تر ارائه کنند.
نبود تعادل عرضه و تقاضای فارغ التحصیلان دانشگاهی
مشکلات سپری کردن آموزش عالی زمانی مضاعف می شود که به عقیده کارشناسان تعادلی مابین عرضه و تقاضای بازار کار برای فارغ التحصیلان دانشگاهی مشاهده نمی شود. به گفته جامعه شناسان در سال های اخیر این نبود تعادل تشدید شده و بازار کار با خیل تحصیل کرده های جویای کار مواجه بوده است.
در حال حاضر مهارت آموزان و دیپلمه ها به خاطر سطح توقعات پایین تر، راحت تر از فارغ التحصیلان دانشگاهی می توانند کار پیدا کنند.
طبق آخرین آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان دست کم ۳۰ درصد از فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکارند، این در حالی است که نرخ بیکاری این قشر نسبت به دیپلمه ها ۱۰ برابر اعلام شده است.
نبود تعادل موجود بار روانی منفی برای قشر تحصیل کرده به دنبال دارد که می تواند موجب یأس و کاهش بهداشت روانی زندگی فرد شود.
ادامه تحصیل به بهانه یافتن شغل
بر همین مبنا دانشجو برای اینکه در مقاطع کارشناسی شغل مناسبی نمی یابد مجبور به ادامه تحصیل به مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا می شود.
این در حالی است که مشکل اشتغال به مقاطع تحصیلی بالاتر منتقل شده و بازار کار به جای دیپلمه ها با کارشناسان ارشد بیکار مواجه می شود بدون آنکه زمینه های شغلی خود را افزایش دهد.
کاهش کیفی آموزش و مهارت آموزی
در سال های اخیر بی توجهی به اصول یادگیری و ورود بدون تدبیر به حوزه های آموزش مجازی، الکترونیکی و از راه دور موجب شده کیفیت آموزش افت کرده و به مشکلات بیکاری اضافه شود.
فارغ التحصیل آموزش عالی در بیشتر موارد مهارت ویژه نداشته و در حوزه تحصیلات خود تبحر کافی را ندارد و در عین حال خود را مستحق زمینه شغلی مناسب می داند.
در واقع ضروری است موانع تحقق قاعده مند آموزش عالی آسیب شناسی شده و امکانات آموزشی، علمی، پژوهشی و رفاهی ارائه شده در دانشگاه ها با نیاز دانشجویان هم خوانی داشته باشد.
آینده سازان با بهایی گران تر از شهریه و مخارج درسی تحصیلات عالی را سپری می کنند، سختی های تحصیل را به جان می خرند و… آن هزینه جوانی است، تا روزی آبادی گوشه ای از جامعه خود را به دست گیرند و این در حالی است که تنها مناسبت های مقطعی حضور هوشمندانه آنان را به خاطر مسئولان می آورد./
* گزارش: زیبا امیدی فر
