آوای مرز / عبدالسلام معروفی : هر وقت تاریخ سیاسی ، اجرایی و مدیریتی آذربایجان غربی را مرور می کنیم دستخوش حاشیه ، شایعه تغییر و جابجایی بوده و این روند تا زمانی که تغییراتی در بدنه و ساختار مدیریت افکار عمومی ایجاد نشود و مدیران و متولیان امر یک ابزار نظام‌مند در حوزه اطلاع رسانی تعریف و تبیین ننموده و قدرت اقناع افکار عمومی را تقویت نکرده و از همان لحظه اول این شایعات را در نطفه خفه نکرده و مدیریت اصولی بر حاشیه سازی و شایعه سازی نداشته باشند یک کلاغ و چهل کلاغ با آنها خواهد بود و شایعه تغییر و جابجایی همزاد مدیریت بوده و دست بردار هم نیست.
حدود ۱۶ سال پیش وقتی رحیم قربانی اصولگرا بعد از جمشید انصاری اصلاح طلب از سوی دولت محمود احمدی نژاد سکان هدایت آذربایجان غربی را بدست گرفت به رغم بومی بودنش از همان ماه‌های اول درگیر شایعه جابجایی بود و تاکنون که محمد مهدی شهریاری به عنوان یک مدیر غیر بومی عهده دار عالی ترین منصب اجرایی و حاکمیتی در استانی شده که حال و روز خوشی در شاخصه های توسعه ندارد.
به نوعی همه مدیران ارشدی که در طول ۲۰ سال اخیر سکان هدایت آذربایجان غربی را بر عهده داشتند درگیر شایعه تغییر از همان ابتدای فعالیت کاری خود در این مسند بوده اند که باعث ناهنجاری های مدیریتی و اجتماعی فراوانی هم گردیده و به اذعان کارشناسان و صاحب نظران امر تا حدود زیادی باعث تزلزل در جایگاه مدیریتی و تصمیم گیری ها در استانی شده که حال و روز خوشی در شاخصه های توسعه ندارد.
قریب به اتفاق مدیران ستادی و اجرایی همراه استانداران پیشین هم درگیر حاشیه تغییر بوده اند و به نوعی قریب به اتفاق استانداران و مدیرانی که سکان هدایت استانی با تلی از مشکلات و چالش ها را بر عهده داشته اند شاهد نوعی حاشیه و شایعه تغییر بوده ایم.
هر چند تغییر مدیران در هر برهه زمانی و مکانی و در هر شزایطی یک امر کاملا طبیعی ست ؛ ولی برخی از حواشی های تغییر و جابجایی ها به تغییر دولت ها و جریان سازی های مخالفین و درگیر کردن مدیران با حاشیه و شایعه است ولی نگارنده معتقد است شایعه تغییر و رفتن یک مدیر ارشد سازمانی در هر حوزه باعث ایجاد حواشی، نبود اتخاذ تصمیم کارشناسی و قدرت فعالیت و تمرکز بر دستگاه های ستادی و صف مجموعه خواهد بود «شایعه» را می توان واکنش جامعه به کنش منفعلانه ی افکار عمومی و رسانه ها نسبت یه یک رویداد خبری دانست. در مواردی که مطبوعات و رسانه های خبری در جامعه، به هر دلیل اخبار مربوط به واقعه ای را پوشش ندهند یا بازتاب خبر با کندی صورت گیرد، افکار عمومی که به دنبال پاسخ سوال های خود هستند، هر پاسخ یا سخن تایید نشده ای را در خصوص آن واقعه می پذیرند. اینگونه است که زمینه های بروز شایعه شکل می گیرد و شایعه در جامعه نمود و بروز پیدا می کند. پس از ایجاد و انتشار شایعه، حتی اگر رسانه ها در راستای شفاف سازی تلاش کنند، باز هم ابهام آفریده شده خنثی نخواهد شد.
اگر راه اطلاع رسانی بسته شود یا رسانه ها به نیاز خبری مخاطب در مورد یک رویداد پاسخ درست ندهند، زمینه های بروز شایعه تقویت می شود. وقتی مردم پاسخ سوال های خود در مورد یک رویداد را از رسانه ها نگرفته باشند، به دنبال یافتن پاسخ به منابع غیر رسمی اعتماد می کنند و هر پاسخی را می پذیرند. از این راه، شایعه بین مردم و رسانه های دیگر بوجود می آید و رسانه های که خارج از بدنه تصمیم گیری فعالیت می کنند آن را رونق دهند و تا بخواهی این شایعه را جمع و مدیریت کنی خیلی دیر شده است و باعث جریان سازی مخالفین می شود.
اطلاع رسانی شفاف و به موقع یکی از مهم ترین راهکارهای جلوگیری از رواج شایعه در جامعه است. در کوتاه مدت ارایه ی اخبار سریع، با درستی بالا یا داشتن اعتبار مرجع تا اندازه ی زیادی می تواند، جلوی بروز شایعه را بگیرد.
به نظر می رسد، شایعه محصول مستقیم «نبود شفافیت» و « اتاق فکر قوی در مواقع بحران سازی رسانه ای » در مجموعه های اداری و سازمانی است. اطلاع رسانی ناکافی و دیرهنگام در مورد موضوع های گوناگون خبری، بستری مناسب را برای رشد شایعه ایجاد می کند. این وضعیت، رفته رفته فرهنگ شایعه سازی و استقبال از آن را در جامعه تقویت خواهد کرد. برای جلوگیری از ایجاد این شرایط باید ضمن تقویت جایگاه روابط عمومی در دستگاه مورد نظر و جریان سازی، رسانه ها هم ضمن رعایت منافع عمومی فعالیتی آزاد داشته باشند. به بیان دیگر باید این امکان فراهم شود تا فعالان رسانه ای با رعایت اصول، آزادانه به امر خبررسانی بپردازند. امکان فعالیت مطبوعات و رسانه در فضای آزاد، باعث ایجاد پویایی در رسانه ها، شکل گیری شرایط رقابت سالم و بازگرداندن اعتماد عمومی نسبت به فضای اطلاع رسانی در جامعه خواهد شد. در این مسیر فعالیت حرفه ای و ابتکار عمل در امر اطلاع رسانی از طرف مدیران برای رسانه ها لازم است.
- کارشناس علوم ارتباطات اجتماعی و کارشناس حقوق عمومی
