آوای مرز / عبدالسلام معروفی : فصول آذر و دی ماه فصل تحویل بودجه دولت به خانه ملت است؛ بودجه ای که قرار است در قالب لایحه و تصویب در مجلس نهاد قوه اجرایی کشور که توسط سازمان برنامه و بودجه تدوین و تنظیم شده است را اجرایی وعملیاتی سازد.
سالیان سال است می گویند آذربایجان غربی در اکثر شاخصهای توسعه در ردیف های پایانی جدول قرار گرفته است، بطوری که به پایین تر از رتبه ۲۵ کشوری نرسیده است و به رغم تزریق سالیانه بیش از یک هزار میلیارد تومان هنوز داده های آماری و تحلیلی گویای پیشرفت و ترقی این جایگاه نیست.
عقب ماندگی تاریخی ، سوء مدیریت ها ، نگاه گزینشی، کوتهنگری، فقدان برنامه (درازمدت) و چشمانداز توسعهای و یا قصد و غرض سیاسی و دهها نکته ریز و درشت موجب بیتوجهی به اعتباردهی به برخی مناطق ، استانها و احساس تبعیض و بیعدالتی میشود. در طرف دیگر، سیاسیکاری و لابیگری در مجلس نیز در تخصیص اعتبارات به مناطق بیتاثیر نیست. خاستگاه جغرافیایی و ترکیب اعضای تصمیمگیر در وزارتخانهها و سازمانها نیز بعضاً در این فرآیند ایفای نقش مینماید.
عدم توازن در توسعه مناطق و استانها در دهههای گذشته چنان بوده که با همه تمهیدات به کار گرفته شده، نه تنها فاصله میان مناطق و استان ها کاهش نیافته، بلکه این شکاف بعضاً بیشتر شده و استانهای برخوردار به دلیل جاذبههای ایجاد شده حتی نیازمند توجه بیشتر نیز هستند و سرمایهگذاران (بالاخص بخش خصوصی) به دلیل فراهم بودن زیرساختها و … انگیزه بیشتری برای سرمایهگذاری در این استانها دارند.
به دلیل عدم وجود مکانیسم مشخص و برنامهریزی شده در این خصوص، استانهای برخوردارتر قادرند سهم بیشتری از اعتبارات (ملی متمرکز) را جذب کرده و از این طریق گامهای استوارتری را در مسیر توسعه استان بردارند.
در عین حال، بودجه و منابع کشور محدود است و البته کشور نیاز به اجرای پروژههای جدید فراوان دارد. این مساله خود مشکل افزایش طرحهای نیمه تمام عمرانی را به وجود میآورد.
بدون شک آذربایجان غربی بدلایل مختلف حاشیه ای ، سیاسی، مدیریتی از یک عقب ماندگی تاریخی رنج می برد و در همه این سال ها هنوز سیمای بغرنجی از فضای سیاسی، اشتغال، توسعه و اقتصاد استان به رغم داشتن چندین مرز رسمی و ده ها پتانسیل و مزیت توسعه ای دیده می شود و هنوز هم در اکثر شاخص ها از رتبه های میانگین کشوری پایین تر است.
با این حال موعد تحویل بودجه و تصویب آن در خانه ملت فرصت مغتنمی است تا حدود زیادی این خلاها ترمیم و برخی از شاخصه ها ارتقا یابد.
بر اساس اعلام سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان ، سهم آذربایجان غربی از کیک بودجه عمرانی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ به میزان قابل توجهی افزایش یافته و در رتبه های بالای کشوری قرار دارد. سیاسیکاری و لابیگری در مجلس در تخصیص اعتبارات به سهم خود تاثیرگذار است. اعتراض به وجود بیعدالتی در بودجهبندی سالیانه کشور به هنگام ارائه و بررسی لایحه پیشنهادی دولت به مجلس شورای اسلامی در اظهار نظر برخی نمایندگان (که متولی بررسی آن میباشند) مشهود است ؛ تا آنجا که بعضاً تهدید به استعفاء از سوی نمایندگان برخی استانها، خود شاهدی بر این مدعاست که با قول بررسی و تجدید نظر در برخی ردیفهای بودجه مورد توجه قرار میگیرد.
باید پذیرفت نظام برنامهریزی ما مبتنی بر چانهزنی است و برخی نمایندگان مجلس نیز با چانهزنی با دولت برای دریافت بودجه بیشتر برای حوزههای انتخابیه خود و تصویب پروژههای عمرانی تلاش می کنند. با این که متولی اجرای پروژهها دولت است، ولی نقش نمایندهها در کسب تخصیص قابل انکار نیست. هر چند برخی نمایندهها به گونهای عمل میکنند که گویا وی توانسته پروژه را به مرحله اجرا درآورد. در حالی که بیشتر پروژهها از زمان تعریف تا اتمام عملیات اجرایی بسیار بیشتر از زمان نمایندگی یک نماینده است.
آگاهی به فرآیند بودجهبندی و پروسه تصویب لایحه بودجه سالانه کشور، بحثهای تخصصی و ارائه نظرات کارشناسی شده در کمیسیون تلفیق و صحن علنی مجلس یکی از عوامل اصلی تمایز نمایندگان است. درک میزان تاثیرگذاری فصلها و ردیفهای بودجه در موضوع کنترل تورم و رشد نقدینگی حائز اهمیت است.
علاوه بر مسائل پیش گفته آشنایی نماینده با امور اجرایی، توانمندی از جمله قدرت استدلال، پیگیری و میزان تعامل وی با مجموعه دولت و مجلس و همسویی نمایندگان منتخب با دولت نیز شایان توجه است.
حال با این تفاسیر و اعلام ردیف بودجه ؛ مهم ترین اشخاص و افرادی که نقش اساسی در تصویب و حتی افزایش این ارقام بودجه دارند وکلای مردم در خانه ملت هستند. سهم استان در کمیسیون تلفیق بودجه یک نماینده بود و همچنین قرار است بودجه در صحن مجلس به رای گذاشته شود ، پس پیشنهاد می شود با توجه به شرایط خاص استان و کمک به محورهای توسعه، اتمام پروژه های نیمه تمام عمرانی، حل مشکلات بخش اشتغال، توسعه زیرساخت های مواصلاتی، بخش کشاورزی،مشکلات حوزه اجتماعی و ورزشی، حمل ونقل و همچنین از همه مهم تر چالش های بخش تعلیم و تربیت ، آموزش و پرورش و جوانان انتظار می رود نمایندگان مردم با یک اجماع عمومی بهترو بیشتری در راستای افزایش سهم استان از بودجه کشوری عمل نمایند و در روی دیگر سکه حوزه سازمان مدیریت و برنامه ریزی با راهبری نماینده عالی دولت در استان هم با استخراج اولویت های توسعه ای و کاستی های استان کمک کنند تا بلکه سال ۱۴۰۰ که سال انتخابات ریاست جمهوری و شوراها و بدون شک سال پرچالش دولت و افکار عمومی در تغییر و تحوولات خواهد بود و کرونا هم مزید بر علت شده به سالی خوش یمن و پررونق برای کاهش مشکلات و ارتقای شاخصه های توسعه ای استان باشد.
- ۰۶ بهمن ۱۳۹۹