آوای مرز / دکتر شفیع بهرامیان – روزنامه‌نگار : بدلیل نگاه‌های منفی سه دهه اخیر تصمیم‌گیران مرکز و سیاست‌های دوران سازندگی و بعد از آن برای تمرکز صنایع مادر در استان‌های مرکزی کشور و بی‌توجهی به مناطق حاشیه‌ای و مرزی، آذربایجان‌غربی هنوز استانی کشاورزی است و معیشت عمده ساکنان آن با کشاورزی و باغداری و دام‌پروری و اندکی نیز صنایع خرده و معادن و مبادلات مرزی تأمین می‌شود.
اکنون که تجارت مرزی و دو گمرک بزرگ بازرگان و تمرچین، عایداتی آنچنانی برای عموم مردم استان نداشته و ۱۲ گمرک و معبر مرزی سهمی کمتر از ۱۰ درصد برای مردم دارد و سرانه درآمدی شهروندان بشدت پایین و شاخص‌های توسعه در مرز دهک سوم است، لازم است از کشاورزی و دام‌پروری موجود به نحو مطلوب و بهینه استفاده شود.
متأسفانه به‌رغم رتبه‌های ممتاز این استان در تولید محصولات باغی چون سیب، انگور، گیلاس و سایر مرکبات، چغندرقند و حتی گندم و محصولات دیگر وابسته همچون عسل، اما ارزش‌افزوده و درآمد نهایی این محصولات به خزانه درآمدی استان واریز نشده و معمولاً واسطه‌ها و یا کارخانجات استان‌های دیگر سود نهایی را از مصرف این حجم آب استان و تولیدات کشاورزی آن می‌برند.
اتخاذ روش‌های مناسب در زمینه کشت، ساخت انبار و سیلو و از همه مهمتر گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی و به‌عبارتی بسته‌بندی محصولات در مبادی تولیدی می‌تواند این امر را تلطیف نماید. اینها همه در حالی است که به اعتقاد متولیان این بخش، آنچه امروز از صنایع تبدیلی و تکمیلی در کشور وجود دارد، در عین پاسخگویی به نیاز موجود، به‌شدت دچار ضعف است و هنوز سرمایه‌گذاری کافی و اصولی برای توسعه این صنعت انجام‌نشده است.
اکنون نیز محصول سیب که در مناطق ارومیه و اشنویه، نقده، سلماس و سایر شهرستان‌های آذربایجان‌غربی تولیدشده و سالانه با بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن تولید، یکی از باکیفیت‌ترین سیب‌های کشور است، به‌دلیل فقدان تعیین قیمت، نامشخص بودن وضعیت صادرات، فقدان بسته‌بندی و سورتینگ مناسب و از همه مهمتر نبود کارخانجات و صنایع تبدیلی در منطقه، قسمتی از آن معمولاً باقیمت پایین از باغداران و کشاورزان خریداری و با چند برابر قیمت در شهرهای مرکزی کشور و پایتخت، توسط واسطه‌ها بفروش می‌رسد.
با این وجود و به دلیل فقدان متولی بازاریابی و قیمت‌گذاری و همچنین ضعف قدرت چانه‌زنی رسمی برای صادرات سیب، اکنون بیش از ۷۰ درصد سیب تولیدی استان یعنی ۷۳۰ هزار تن در سردخانه‌های منطقه دپو و انبار شده و با توجه به آغاز فصل زمستان، اگر در روزهای منتهی به آغاز سال نو میلادی و کریسمس صادر نشود مشکلات فراوانی برای باغداران ایجاد خواهد کرد.
بدیهی است در کنار این، استقرار صنایع تبدیلی و اجتناب از خام فروشی این محصولات می‌تواند علاوه بر اشتغال‌زایی در استان، ارزش‌افزوده چند برابری برای این محصول باکیفیت ایجاد نماید و لازم است دستگاه‌هایی چون جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، اتاق بازرگانی و کشاورزی و همچنین فعالان بخش خصوصی نسبت به یافتن بازارهای لازم و همچنین ایجاد تمهیدات لازم برای افزایش این سنخ کارخانجات در شهرک‌های صنعتی استان اقدام نمایند.
انتظار می‌رود مقام‌های ارشد استان و مسئولان دستگاه‌های اجرایی مرتبط در رابطه با تشکیل کارگروه ویژه زیر نظر معاون اقتصادی استانداری، استقرار میز صادرات و یا قیمت‌گذاری این محصول و همچنین ایجاد تسهیلات و حمایت‌های دولتی برای فروش و راه‌اندازی صنایع تکمیلی و تبدیلی مرتبط با این محصول که سبب اشتغال‌زایی و همچنین فرآوری سیب و بهره‌مندی مردم منطقه از ارزش‌افزوده آن است، طرح و برنامه‌ای مدون و متقن را ارائه نمایند چه اینکه در فقدان مبادلات مرزی و همچنین وضعیت اقتصادی نه‌چندان مطلوب و بیکاری گسترده و چهره محروم استان، شاید با این‌چنین تدابیری بتوان گام‌های توسعه و آبادانی منطقه را محکم‌تر برداشت.
لطفا در همین چند روز، سیب استان را دریابید تا تبدیل به بحرانی مالی و کشاورزبرانداز با حدود ۳ هزار میلیارد تومان سرمایه‌سوزی نشود.
