آوای مرز : بیراه نخواهد بود اگر بگوییم مطبوعات آذربایجان غربی مخاطبان چندانی ندارند و بی رونقی بر بازار مطبوعات استان حاکم شده و این بی رونقی روز به روز بیشتر است و خبر از آینده‌ای مبهم برای رسانه‌های مکتوب می‌دهد.به گزارش ایرنا، بی رونقی بازار مطبوعات آذربایجان غربی قصه دیروز و امروز نیست بلکه سالیان متمادیست که کام دوستداران و علاقمندان حقیقی مطبوعات را تلخ می‌کند اگر سری به دکه‌های مطبوعات بزنیم و سراغی از خریداران بگیریم خبر خوشی برای ما نخواهند داشت.
برخی یکه تازی فضای مجازی و کانال‌های تلگرامی و دیگر شبکه‌های اجتماعی را مقصر می‌دانند شاید هم درست باشد اما دلیل قانع کننده‌ایی نیست، ممکن است برخی رشد قارچ گونه شبکه‌های مجازی را مقصر بی تفاوتی به مطبوعات بدانند این هم درست، اما دلیلی متقن بر روی گردانی مردم از مطبوعات و حذف روزنامه از سبد خانواده، مدیران و مسوولان و اقشار مختلف مردم، نمی‌تواند باشد.
آنچه پر رنگ‌تر از همه موارد فوق شمشیر بی تفاوتی را بر گردن مطبوعات محلی می‌فشارد حقیقتی تلخ بنام کپی‌برداری است که در حرفه روزنامه نگاری باید هر خبرنگار و اهل رسانه خود را مقید به رعایت حق دیگران دانسته و از دست درازی به آثار آنها خودداری کند.
در نگاهی به مطبوعات آنچه دیده می‌شود خبرهای مشابه، تیترهای مشابه، گزارش‌های کپی شده بدون ذکر منبع و حتی فراتر از آن حذف نام نویسنده و این وضعیت، مخاطبی را که بدنبال مطالعه مطبوعات است سرگردان کرده و با سوالات متعددی مواجه می‌کند.
او هفته نامه‌ها و روزنامه‌هایی را می‌بیند که مطالب‌شان شباهت زیادی به هم دارند و این شباهت ذوق ورق زدن روزنامه را از او گرفته و رفته رفته بی رغبت به مطالعه و خرید می‌کند تا به جای مطبوعات به فضای مجازی و کانال‌هایی که بسیاری از آنها بدون رعایت قانون و مقررات یک شبه سر برآورده‌اند روی می‌آورد یا مخاطب رسانه‌های خارجی می‌شود بنابراین نه روزنامه خریداری می‌شود و نه مخاطبی که هر روز ثانیه شماری کند تا مثل دهه گذشته روزنامه و مطبوعه مورد نظرش را بخرد و بخواند.
تنها صاحبان آگهی‌های تبلیغاتی هستند که منتظر انتشار روزنامه هستند آن هم نه برای مطالعه بلکه برای رویت آگهی.
راهی که مطبوعات استان انتخاب کرده، به آینده امیدوار کننده‌ای ختم نمی‌شود بلکه روز به روز سایه بی مهری به آن پُر رنگ‌تر هم می‌شود.
برای اینکه بدانیم چرا مطبوعات استان کم مخاطب یا بی مخاطب شده‌اند پای صحبت «رضا امینی آذر» از پیشکسوتان روزنامه نگاری آذربایجان غربی نشستیم که ماحصل این گفت وگو در پی می‌آید.
ایرنا: نخستین دلیل کم مخاطبی یا بی مخاطبی مطبوعات استان چیست؟
امینی آذر: کثرت مطبوعات را باید از جمله عوامل این وضعیت دانست مطبوعاتی که برای مناسبت‌هایی بصورت نامنظم منتشر می‌شوند و همین امر از جمله عواملی است که جایگاه تاثیر گذاری مطبوعات را از بین برده است.
همچنین وجود فضای مجازی مردم را تنبل کرده و آنها برای دسترسی راحت‌تر و آسان‌تر به اخبار، فضای مجازی را انتخاب کرده‌اند البته فضای مجازی معایب و محاسنی دارد که از معایب آن فاقد آرشیو بودن اخبار درج شده است.
ایرنا: نبود پشتوانه مالی و نیروی متخصص چقدر در کاهش مخاطب مطبوعات استان تاثیرگذار است؟
امینی آذر: نبود پشتوانه مالی اجازه نمی‌دهد تا مطبوعات استان از نیروهای حرفه‌ای برای تولید محتوا استفاده کنند و همین امر یعنی مغفول ماندن نیروهای حرفه‌ای و عدم توانایی مالی مطبوعات در جذب و بکارگیری نیروهای متخصص باعث پایین آمدن کیفیت مطبوعات و کم مخاطب شدن آنها می‌شود.
اما از حق نگذریم برخی مطبوعات حرفه‌ای محلی با تکیه بر این باورند که تا بوی کاغذ و جوهر هست باید تلاش کرد سختی‌ها را به جان خرید، پا برجا ماند، ایستاد و تلاش کرد.
وی گرانی کاغذ را نیز از جمله عوامل تاثیر گذار در کاهش مخاطبان مطبوعات عنوان کرد و گرانی کاغذ را عامل دیگری دانست که مخاطبان مطبوعات را به عقب می‌راند.
ایرنا: صدور مجوزهای ارشاد چقدر در شکل‌گیری مطبوعات پر مخاطب یا کم مخاطب تاثیر گذار است؟
امینی آذر: متولی مطبوعات وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی است در حالیکه همین متولی دچار سر درگمی است و نمی‌داند چطور با مطبوعات برخورد کند به عنوان مثال در مجوز دادن بدون در نظر گرفتن یکسری پارامترها از جمله اینکه آیا متقاضی توانایی مالی دارد و بعد از مجوز گرفتن می‌تواند به خوبی آن را اداره کند؟ در نظر گرفته شده و براساس آن مجوز صادر می‌کند.
متاسفانه مجوزهای بی برنامه و بدون در نظر گرفتن توانایی داده شده و متقاضی نشریه هم پس از دریافت آن را اجاره داده و به عبارتی بازار اقتصادی مطبوعات بازار رقابت را به هم زده است.
شاهد هستیم برخی از دفاتر سرپرستی بدون اینکه دفتر و محلی برای اسکان و مستقر کردن تجهیزات و امکانات مربوط به دفتر روزنامه نظیر تلفن و فاکس داشته باشند اقدام به اخذ سرپرستی کرده‌اند آیا با این وضعیت توانسته‌اند؟ مطلب با کیفیتی بنویسند صرفا برای خراب کردن بازار مطبوعات وارد شده‌اند.
ایرنا: تحلیل در مطبوعات محلی چه جایگاهی دارد؟
امینی آذر: مطبوعات به دو دسته تقسیم می‌شوند روزنامه‌ها و هفته نامه‌های محلی، وظیفه روزنامه انتشار به روز اخبار است و عمده وظایف مطبوعات محلی هم تحلیل خبر است.
اینکه خبرهای هفته گذشته را تجزیه و تحلیل کند به عنوان مثال در مورد نان و مرغ اخباری که در هفته گذشته منتشر شده در هفته نامه‌ها تحلیل‌هایی نوشته و منتشر شود در این صورت است که خواننده به مطاله نشریه رغبت پیدا می‌کند در حالیکه جای این مهم در مطبوعات ما خالی است و صرفا رفع تکلیف می‌کنند.
ایرنا: جایگاه اخلاق حرفه‌ای را در مطبوعات چطور می‌بینید؟
امینی آذر: در مطبوعات ما به اخلاق حرفه‌ای اهمیت نمی‌دهند در گذشته هرکس کارخود را انجام می‌داد اما امروز بخاطر آگهی گرفتن از ادارات و برای کم ارزش کردن نشریات رقیب، اخلاق حرفه‌ای را زیر پا می‌گذارند.
متولی اصلی سر و سامان دادن به وضعیت مطبوعات و رسانه‌های خبری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه مطبوعات است که باید در این خصوص نظارت مستمر و مثمر ثمرتری داشته باشند.
به گزارش ایرنا، مطبوعات آذربایجان غربی استانی مرزی، که می‌توانست پا را فراتر از مرزها گذاشته و در آنسوی مرز مخاطبانی برای خود داشته باشد و سیل مخاطبان، زمان چاپ و انتشار نشریات استان را لحظه شماری کنند نه تنها به این مرحله نرسیده بلکه در جلب مخاطبان داخل استان نیز موفقیت چندانی نداشته است.
اگر چه وجود مشکلات متعدد از جمله هزینه‌های سنگین چاپ و نشر، گرانی کاغذ و پشتوانه مالی نداشتن صاحبان نشریات، عوامل تاثیر گذار در این مهم هستند اما مهمتر از همه سنت ناپسندی است که سال‌ها بر مطبوعات استان حکومت کرده و همچنان پیش می‌رود «کپی برداری» متاسفانه برخی نشریات و حتی پایگاه‌های خبری صفحات گزارش، خبر و یاداشت خود را با آثار کپی شده رسانه‌های دیگر پُر می‌کنند و این برخلاف اخلاق روزنامه نگاری است.
نبود فیلتر مشخص برای پذیرش خبرنگاران، باعث شده هر از گاهی شاهد چهره های جدید در عرصه مطبوعات باشیم چهره هایی که به گفته خودشان نه علاقه ای به این حرفه دارند، نه سواد روزنامه نگاری دارند و نه علاقه ای نسبت به مسایل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی.
آنها بارها در صحبت هایشان اعتراف کرده‌اند پس از یافتن شغل مناسب از این عرصه خواهیم رفت، این نگرش و رفتار زخم عمیقی بر پیکر مطبوعات استان می‌زند زیرا چنین فردی هرگز و هیچوقت نخواهد توانست خالق آثاری فاخر باشد چنین افرادی خوراک نشریه‌ای که در آن به ظاهر فعالیت می‌کنند را با کپی برداری از رسانه‌های دیگر آماده می‌کنند و حتی به خود زحمت حضور در جلسات و سوژه یابی را نداده و باز هم با تکیه بر سنت کپی برداری روزگار می‌گذارنند.
پرهیز از سوژه انتخاب کردن، دنبال سوژه نرفتن، خلاقیت به خرج ندادن، روزنامه نگاری و خبرنگاری را به عنوان رسالت قبول نکردن، بیگانه بودن با اخلاق حرفه روزنامه نگاری، انتخاب روزنامه نگاری تنها برای کسب در آمد و بنگاه معاملاتی کردن برخی از نشریات، از جمله عواملی است که مطبوعات را کم مخاطب کرده است.
آذربایجان غربی دارای ۲۴۷ نشریه اعم از هفته نامه، ماهنامه، دوهفته نامه، فصلنامه، دو فصلنامه و سالنامه و همچنین ۱۰۷ الکترونیک برخط پایگاه خبری است.
