آوای مرز / عبدالسلام معروفی : سال ۹۹ را به جد باید سال مبارزه با فساد در بخش های مختلف عنوان کرد ، دستگاه های قضایی ، ارگان های امنیتی ، سربازان گمنام امام زمان و برخی از بخش های نظارتی و بازرسی بصورت جدی در مسیر مبارزه گام برداشته و باعث افزایش اعتماد عمومی شده اند . فساد یعنی در محیط فاسد ، حقوق اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی شهروندان نادیده گرفته می شود و بعبارتی غالبا نتیجه فساد چیزی نقض می شود و همچنان که ذکر شد فساد عبارت است از عمل یا تصمیمی که موجب شود تا تعداد افراد متاثر از نتایج منفی عمل یا تصمیم از تعداد افراد برخوردار از نتایج آن بیشتر شوند و مشمول فساد بیشتر متوجه دستگاه های دولتی و عمومی است.
فساد همچون غده ای سرطانی بر پیکر جامعه است که تا درمان ریشه ای نگردد ، با رشد سریع خود در مدت زمان اندک تمام جامعه را در برگرفته و مقدمات فروپاشی و حس بی اعتمادی و نهایتا اضمحال و به تعبیر قرآن کریم ، عذاب الهی و هلاکت آن را فراهم می آورد.
عوامل بروز و شیوع فساد در ایران بسیار گسترده و در عین حال پیچیده هستند و فساد در ایران ناشی از علل بی شماری است که برخی از آنها ریشه در دهه های گذشته داردو برخی نیز معلول بی توجهی ها ، پاره ای سیاستهای غلط و سپردن امور به برخی افراد فاقد صلاحیت و تخصص بوده است و بدلیل وجود ارتباط و وابستگی متقابل بین اجزاء و عناصر اقتصادی داشته و این عوامل می تواند در عدم آشنایی کارکنان با وضعیت موجود ، تفاوت سطح حقوق و دستمزد ، عدم آشنایی با مقررات ، رسوم غلطی که بصورت عرف درآمده ، نداشتن سیستم و عدم گرایش به سیستم، نداشتن تخصص لازم، شاغل گرایی ، فضای نامناسب در داخل مجموعه ها و سازمانها ، شبکه های گسترده ارتباطی غیررسمی ، ایجاد شغل های کاذب ، دگرگونی های سریع اجتماعی ، عدم اطلاع رسانی به موقع ، ناآگاهی مشتریان از آئین نامه ها و مقررات ، نبود آموزش کافی ، وسعت در سازمانها ، پراکندگی در واحدها و فضاهای باز ، جناحی شدن گزینشها ، باندی شدن انتخاب ها ، عزل و نصب ها ، نبودن وقت کاری افراد ، نبود توجه به درون ، مایه های کارکنان و ارزش و احترام آنها و عدم توجه به معنویت شادی و غم مجموعه ، رعایت شرایط انصاف و مروت ، نبود مدارا و بحث و راهنمایی در ارائه نظرات ، نبود محیط سالم و امن برای فعالیت کاری ، نبود انگیزه کار و خلاقیت و ابتکار ، عدم شفاف سازی صحیح در دستورالعمل ها و بخشنامه ها و غیره باشد .
با یک نگاه اجمالی می توان گفت : علل رشد فساد در ایران به عوامل اداری ، ساختاری ، مدیریتی – اقتصادی- سیاسی و فرهنگی بر می گردد و نظام اداری ما و جامعه در سازماندهی وضعیت موجود نقش اساسی دارند و دولتمردان که بعنوان مهره های اصلی این مجموعه ها بشمار می روند می توانند جلوی فساد اداری را بگیرند.
به اذعان کارشناسان و صاحب نظرام امر راهکارهای موثر در مقابله با فساد اداری و ارتقای سلامت سازمان را می تواند در؛ بازبینی (ممیزی و بررسی اسناد و حسابها) بازرسی مستمر. گردش شغلی و تغییر مکان شغلی . ماشینی کردن کلیه خدمات (رایانه ای کردن امور). شفافیت و به حداقل رساندن قوانین و مقررات اداری. آموزش ، اطلاع رسانی و افزایش اگاهی ، تحلیل گری بمنظور پیشگیری. روحیه و فرهنگ سازمانی : مدیریت با وفاداری ، رضایت و خرسندی ناشی از انجام وظایف (وحدت کلمه و همدلی گروهی) و میل به همکاری در فعالیتهایی که منجر به کاهش فساد می شود رادر بین کارکنان بتدریج شکل دهد.?ـ اعمال نظارت و حسابرسی مستمر برمشاغل و بخشهای حساس مستعد. اعمال نظارت مستمر رئیس سازمانی برعملکرد کاری و رفتاری مسئولین واحدها . ملزم کردن مدیران به ارائه وضعیت مالی و گزارش فهرست اموال. تهیه و تدوین نظامنامه رفتار . آموزش مدیران سازمانها و نهادهای دولتی و کارکنان دولت در دوره های فشرده جهت آشناسازی آنان با موضوع فساد و نحوه مقابله با آن. تشکیل سازمان یا نهاد مستقل مبارزه با فساد و گنجاندن مسئولین و کارکنان آن سازمان از پاک ترین و درستکارترین افراد جامعه که خود در گیر فعالیتهای اقتصادی نباشند و فارغ از هرگونه وابستگی جناحی و گروهی بوده وبا متخلفان و مرتکبین مفاسد اقتصادی و غارتگران بیت المال مبارزه کنند. حمایت از شاهدان و افشاء کنندگانی که اطلاعات مربوط به رسوایی های مالی ، رشوه خواری ها و سایر مصادیق فساد را در اختیار نهاد مستقل مبارزه با فساد قرار می دهند. انتشار موضوع و شرایط کلیه قراردادهای دولتی ، مناقصه ها و مزایده ها و ارائه ان به مراجع ذیربط و اعلام کلیه استخدام های دولتی از طریق جراید. حمایت عمومی از ارگان ها و مجموعه های مبارزه با فساد . ایجاد نهادهای حمایتی و حمایت از حقوق مراجعین . ایجاد محیط ناامن برای فساد اداری. ایجاد بازرسی های آشکار و پنهان در جهت ایجاد ناامنی برای ایجاد فساد اداری و رسیدگی به امورات همکاران و ایجاد احساس آرامش در همکاران اداری اینکه مدیران دائماً به فکر همکاران اداری هستند و دهه نکته ریز و درشت می تواند در این مهم موثر واقع شود.
پس با همه تفاسیر موجود باید در راستای ریشه کنی این غده سرطانی تلاش شود و مسئولان همراه با نهادهای امنیتی ،دستگاه قضا و برخی از حوزه های نظارتی که در صف مبارزه قرار دارند باید به عنوان سردمداران حوزه ادارات بصورت مطلوب و مناسب در بخش تنظیمات بودجه ها وبا دلسوزی و آینده نگری عمل کنند تا بتوان جلوی فساد در ادارات را گرفت و اعتماد عمومی را افزایش داده و اجازه رشد فساد و فربه شدن دست دلالان و رانت خواران را نداد.
