آوای مرز : هشدارهای استاندار آذربایجان غربی مبنی بر بهره برداری مدول سوم تصفیه خانه تا قبل از ورود به سال ١۴٠٢ کارساز نشد و مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی می گوید: «مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه با تامین اعتباری به میزان ۴۰۰ میلیارد ریال قابل بهره برداری خواهد بود» این در حالی است که که پیشتر دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه هم از تخصیص صد درصدی اعتبارات اعتبارات مصوب سفر رییس جمهور در رابطه با احیای دریاچه ارومیه، خبر داده بود.
دی ماه سال گذشته خبرگزاری کردپرس در خبری با عنوان افتتاح مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه باز هم عقب افتاد! به نقل از سرپرست معاونت توسعه و بهره برداری فاضلاب شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی که بهره برداری مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه را پایان شهریور ماه ١۴٠٢ عنوان کرده بود، نوشت: «با وجود تخصیص صد درصدی اعتبارات مصوب سفر رییس جمهور در رابطه با احیای دریاچه ارومیه، مشخص نیست که چرا تکمیل ٧ درصد باقیمانده مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه دو سال باید زمان ببرد؟ آیا اعتبارات تصفیه خانه فاضلاب به این پروژه تعلق نگرفته یا اینکه این پروژه هم همچون تونل انتقال آب به مشکل فنی خورده است که همچنان در انتظار افتتاح است!؟»
این درحالیست که دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه هم از تخصیص صد درصدی اعتبارات و بهره برداری پروژه مذکور تا پایان سال جاری خبر داده بود.
انتقاد خبرگزاری کردپرس، با انتشارت این مطلب در خصوص به عقب افتادن پروژه مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه با ٩٠ درصد پیشرفت فیزیکی علیرغم تخصیص اعتبارات، در نهایت منجر به تغییر خبر در خروجی سایت شرکت آبفای آذربایجان غربی شد و اینبار سرپرست معاونت توسعه و بهره برداری فاضلاب شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی از بهره برداری مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه تا دهه فجر ١۴٠١ خبر داد.
افتتاح مدول سوم اما نه تنها به دهه فجر ١۴٠١ نرسید بلکه وعده استاندار و دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه برای بهره برداری پروژه مذکور تا پایان سال جاری نیز محقق نشد و پروژه با پیشرفت بالای ٩٠ درصدی و تخصیص کامل اعتبارات (بنا به اظهارات استاندار) به سال ١۴٠٢ با سرنوشت نامعلوم کشیده شد!
آنچه مشخص است تکمیل نبودن مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب و اصرار برای افتتاح قبل از تکمیل شدن است، چرا که در بازدید ٢٠ اسفند سال گذشته فرماندار شهرستان ارومیه از این پروژه، لطیف خوش سیرت، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی با بیان اینکه طرح تصفیه خانه فاضلاب ارومیه برای افق سال ۱۴۲۰ طراحی شده است، اظهار کرد: «مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه نیز با ظرفیت کل ۶۰ هزار مترمکعب در شبانه روز برای جمعیت ۳۰۰ هزار نفر با سیستم SBR در سال ۹۴ شروع و هم اکنون با هزینه کرد اعتباری بالغ بر ۸۳۵ میلیارد ریال با پیشرفت فیزیکی کل ۹۰.۳۷ درصد در حال احداث بوده و با تامین اعتباری به میزان ۴۰۰ میلیارد ریال قابل بهره برداری خواهد بود».
او همچنین در خصوص مدول های اول و دوم گفت: «با توجه به اینکه تجهیزات مدول اول و دوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه بدلیل تکنولوژی ساخت آنها، خارجی هستند، تامین لوازم یدکی و هزینه های تعمیرات بسیار زیاد بوده که مستلزم حمایت مالی و تامین اعتبار از محل منابع دولتی در این زمینه است».
این بازدید در روزهای پایانی سال نشان داد که پروژه مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه همچنان نیازمند اعتبار است و تکلیف تخصیص صد در صدی اعتبارات سفر رییس جمهوری برای پروژه های احیای دریاچه ارومیهکه بارها استاندار آذربایجان غربی از آن صحبت کرده بود، هنوز مشخص نشده است!
اتمام این طرح علاوه بر مزایای زیست محیطی و ارتقای بهداشت عمومی، قرار است نقش مهمی نیز در احیای دریاچه ارومیه داشته باشد و با بهره برداری از مدول سوم تصفیه‌خانه فاضلاب می بایست سالانه بیش از ۵١ میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده از طریق ١١کیلومتر خط انتقال وارد پیکره دریاچه ارومیه شود.
البته این پروژه تا پاییز سال ١۴٠٠ بنا بر اعلام آبفای استان، ٩٣ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و در طی یک سال اخیر هنوز ٧ درصد باقیمانده تکمیل نشده است. هر چند اخیرا مدیر عامل آب و فاضلاب استان میزان پیشرفت را به ٩٠ درصد کاهش داد!!
ابهامات فراوان در تخصیص اعتبارات و میزان پیشرفت فیزیکی این پروژه که برای نجات جان دریاچه ارومیه می تواند مفید واقع شود، هنوز مشخص نشده است.
این مسئله در خصوص بزرگترین پروژه احیای دریاچه ارومیه یعنی تونل انتقال آب زاب هم صدق می کند. چنانچه پیشتر نایب رئیس هیئت رئیسه کمیسیون تحقیق و تفحص از ستاد احیای دریاچه ارومیه احیای دریاچه با انتقاد از ایرادات مطالعه و ساخت سد کانی سیب پیرانشهر و تونل انتقال آب، گفته بود: «سد کانی سیب دارای اشکالاتی است که امید به احیای دریاچه به واسطه آن کم است و با ترک برداشتن بخشی از تونل انتقال آب، در داخل کانی سیب تونل دیگری احداث کرده‌اند که منجر به کوچکی قطر تونل در انتهای آن شد یعنی کانال کانی سیب با قطر۶.۵ متری به ۴.۵ متر کاهش پیدا کرده و همین مسئله منجر به کاهش حجم انتقال آب آن شده است. در واقع اگر سال آبی خوب باشد، حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب و حدود یک ششم از آب پیش بینی شده آن را بهره برداری کنیم».
تیر آخر احیای دریاچه ارومیه انتقال ۶۰۰ میلیون مترمکعب سالانه آب رودخانه زاب به دریاچه ارومیه و ١٧٢ میلیون متر مکعب از خطوط انتقال پساب است که از مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب شهر تبریز(ظرفیت سالانه ١٢١ میلیون متر مکعب) و خط انتقال پساب مدول سوم تصفیه‌خانه فاضلاب ارومیه(ظرفیت سالانه ۵١ میلیون متر مکعب) است که اولی با وجود ایرادات فنی قرار است در ٣ فاز به این میزان برسد و دو مورد دیگر هم همچنان بلاتکلیف اند.
در خوشبینانه ترین حالت مجموع آب وارده از پروژه های مذکور به دریاچه ارومیه، به ٧٧٢ میلیون متر مکعب در سال می رسد در حالی که دریاچه سالانه نیازمند ٣ هزار و ۴۲۶ میلیون مترمکعب آب برای رسیدن به تراز اکولوژیک دریاچه است!!
