آوای مرز / دکتر جم عزتی راد (دکتری تخصصی کارآفرینی) : متاسفانه در کشور درک اشتباهی از کارآفرینی و آنترپرنئورشیپ وجود دارد و جریان فکری خطرناکی را روشنفکرنماها راه انداختند که می تواند صدمات جیران ناپذیری به جامعه وارد نماید و نتیجه همین جریان فکری در کشورمان را داریم لمس می کنیم که در شایعه تحریم ها، کسب وکارهای کارآفرین با احتکارکردن کالاها باعث شدند که تورم افسارگسیخته حتی امرار معاش مردم را با چالش مواجه کرده و اقتصاد کشور را با مشکل روبرو کرد.. این نتیجه همان برداشت اشتباه از تفکر کارآفرینی است که درکشورمان راه افتاده است. خوب حالا به نظرتان کارآفرین کیست؟ چنین کسی در جهان وجود ندارد درهیج جای جهان و در هیج مکتب اقتصادی از جمله مکتب اتریش که انتروپرونئور از این مکتب به وجود آمده ردپایی از موجودی به اسم کارآفرین دیده نمی شود.
این ترجمه از آنتروپرنئور به کارآفرینی اساساً اشتباه بوده است. من نمی دانم چه کسی آنترپرنئور را به معنای کارآفرینی ترجمه کرده ولی روشنفکران بازار آزاد در کشورمان این ترجمه را به دلیل معنایش در هوا گاپیدند، تبلیغش کردند و می کنند و وزیران و وکیلان، از اعضای اتاق بازرگانی گرفته تا دانشمندان، سیاست مداران و حتی اصحاب مطبوعات می گویند برای سروسامان دادن به اوضاع اجتماعی و به ویژه اقتصادی ایران باید کار را به دست کارآفرینان سپرد تا کار بیافرینند. ولی باید مراقب این جریان فکری که روشنفکران کارآفرینی در کشور راه انداخته اند، باشیم. چرا که ما در عصری زندگی می کنیم که به قول آقای هایک(تئوریسین) هیچ وقت تاثیر این سمساران اندیشه (کهنه فروشان حرفه ای اندیشه ها) در شکل گیری افکار عمومی جامعه این قدر تعیین کننده نبوده است و بیشتر کنش های جوامع امروز نتیجه (human action) یا کنش های ارادی انسان ها نیست بلکه نتیجه تفکرات انتزاعی و تئوریسین هایی است که روشنفکران دارند آن را تبلیغ می کنند. فهم اشتباه از کارآفرینی و مبتنی بر تفکر لیبرالیسم جریان فکری خطرناکی است که متاسفانه در کشور ما راه افتاده و روشنفکران هم آن را تبلیغ می کنند و به همین جهت امروزه می بینیم بیشتر سرمایه گذاری ها درکشور به جای نوآوری و خلاقیت روی اشتغال هزینه می شود.
درحالی که نتیجه تفکرEntrepreneur بر اساس تفکر سرمایه داری و به معنای کسی که کار می آفریند و یا کسی که برای کسب سود،کسب و کار مخاطره پذیری را تاسیس می کند به این مفهوم است که اگرکسی یک کسب و کار ۱۰۰ نفری راه انداخته باشد ولی به این نتیجه برسد که اگر کسب وکار خویش را تعطیل کند و یک کسب و کار ۱۰ نفره را شروع کند سود بیشتری می کند قطعا این کار را خواهد کرد و چون انسان ذاتا عقلانیت اقتصادی دارد و کارآفرین نیز به فکر سود خودش است اگر دولت مانع شود کارآفرین رانت می خورد و بازار سیاه تشکیل می دهد و به قول رانبارد(تئوریسین) بازار سیاه نیز کارآفرینان خودش را دارد، بنابراین با این تفکر کسی که کسب و کار خلافی راه انداخته، قاچاقچیان اعضای بدن انسان، کسانی که رانت می خورند و وام بدون بهره می گیرند نیز کارآفرین هستند. باید توجه داشته باشیم که نتیجه این تفکر و بازار آزاد و لیبرالیسم و نئولیبرالیسم نتیجه ای جز فاصله طبقاتی و مونوپولی ندارد و از نشانه های آن اعتراض مردم فرانسه به شرایط اقتصادی کشور و جریان وال استریت در سال های نه چندان دور است.
تعریف صحیح و علمی Entrepreneurship و تبیین درست فلسفه این علم همان چیزی است که امروزه جوامع و بالاخص کشورمان نیازمند آن می باشد. طبق تعریف مدرن و علمی، آنترپرنئورشیپ عبارت است از رفتارهای اقتصادی و اجتماعی موفق و موثر. بنابراین آنترپرنئورشیپ هم رفتار است و هم اثر، در نتیجه چنانچه رفتارهای آنترپرنئور باعث بهبود محیطی و افزایش کارایی و اثربخشی در سیستم ها و منابع نشود رفتار کارآفرینانه صورت نگرفته است، پس کارآفرین حتی شامل افراد ورشکسته هم می تواند بشود. لذا اگر فردی کسب وکاری ایجاد کرده و محصولی را وارد بازار کند و از این محصول جامعه سود ببرد ولی خود فرد ضرر مالی کند باز ایشان کارآفرین هستند. طبق این تبیین یوناس سالک مخترع قطره فلج اطفال یک کارآفرین است و یا شهدای گرانقدر ما همانند شهید سپهبد قاسم سلیمانی که جریان فکری جدید در کشورمان در شرایط سخت ایجاد نمودندکارآفرین اجتماعی به معنای واقعی هستند و کارآفرینان اقتصادی افراد نوآور و مبتکری هستند که بیش از خودشان به فکر اثرگذاری مثبت در جامعه هستند و حاکمیت باید نهادهای قانونی، سخت، نرم و واسطه ای را طوری هموار کند تا راه این افراد در نجات و تعالی جامعه فراهم گردد و سیستم اموزشی بایستس در پی تربیت چنین افراد تاثرگذار در جامعه باشد.
