به گزارش خبرنگار کردپرس، صف های خرید نان پس از اجرای طرح توزیع عادلانه یارانه در آذربایجان غربی، قد علم کرد. هر چند مسئولان می گویند: «تغییری در قیمت نان سنتی لحاظ نشده و سرانه آرد هم تغییری نکرده است»، اما با وجود این مردم باید ساعت ها در صف نان بایستند و آخر سر هم نانوا می گوید: «نان تمام شده است».
بحران، در استانی سر زده که با بیش از ۴ هزار و ۷۳۲ واحد نانوایی، ٢ برابر میانگین ایران، نانوایی دارد، اما اکنون تعدادی از نانوایی های ارومیه به پخت شبانه تا ساعت ١٢ شب مکلف شده اند و تعدادی دیگر ٣ شیفته مشغول کاراند و تازه تعدادی هم نانوایی سیار ایجاد شده است. پس مشکل کمبود نان کجاست؟
نانواها مدعی اند؛ به اندازه سهمیه آرد دریافتی پخت کرده اند. اما مسئولان می گویند: سرانه مصرف آرد استان از میانگین کشوری هم بالاتر است و تغییری نکرده، بنابراین آردها خارج از شبکه توزیع به فروش رفته اند!
در این کشاکش اتهام زنی ها، مشکل کمبود نان، دارد یکی یکی شهرهای استان را دربر می گیرد و بحران دیگری از نان، در آذربایجان غربی آغاز شده است. یکی از کمبود آرد می گوید و دیگری از قاچاق آرد. مسئولان نانواهای متخلف را مقصر می دانند و نانواها هم دلالان آرد را. عده ایی هم معتقداند نظارت ها کافی نیست و بازار سیاه شکل گرفته است!
وعده نظارت الکترونیکی بر بازار آرد هم، دی ماه سال ٩٩، توسط معاون اقتصادی استاندار وقت آذربایجان غربی در جلسه کارگروه تنظیم بازار استان مطرح شده بود، اما با گذشت یک سال از آن جلسه هنوز هم بحران نان و مسئله نظارت بر بازار آرد ادامه دارد.
هر چند در روزهای اخیر بازرسی های حضوری کارشناسان شدت گرفته اما بحران کنونی نان نشان می دهد؛ توزیع خارج از شبکه، کم فروشی، گران فروشی، بازار سیاه نان و جولان دلالان همچنان به قوت خود باقی است و بی کفایتی های مسئولان امر هم در مدیریت نان، ادامه دارد!
در تب و تاب این بحران، تعدادی نانوایی متخلف سلب امتیاز شده اند. اما آیا با این اقدامات روتین بحران رفع خواهد شد؟ باید پرسید چرا نانواها سهمیه آرد خود را می فروشند؟؟
به اعتقاد کارشناسان امر؛ اختلاف قیمت آرد دولتی و بازار آزاد سالانه افزایش می یابد لذا هر چقدر که سهمیه آرد نانوایی ها افزایش پیدا کند، درصورتی که نظارتی بر نحوه توزیع آرد و پخت نان وجود نداشته باشد باز هم با فروش آرد در بازار آزاد و خروج از چرخه پخت روبه‌رو خواهیم شد.
اواخر سال گذشته، سرپرست شرکت غله و خدمات بازرگانی آذربایجان غربی با اشاره به کمبود نیرو در بازرسی از نانوایی ها و نحوه توزیع آرد در سطح شهرهای استان گفته بود: بیشتر بازرسی ها به دلیل کمبود نیرو در مرکز استان متمرکز است و شهرستانها نظارت بر نحوه توزیع گندم و آرد ضعیف است.
اما امسال این مشکل دامن ارومیه مرکز استان را هم گرفته است و بحران نان از آنجا آغاز شد. پس باید ریشه مشکلات جای دیگری باشد.
با افزایش قیمت جهانی گندم به دلیل جنگ در اوکراین و افزایش نجومی قیمت آرد در سال۱۴۰۱، دولت رسما نرخ هر کیلو آرد را ۱۶ هزار تومان اعلام کرد. بر این اساس، هر کیلو آرد ۱۸ درصد سبوس‌گیری شده ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان، هر کیلو آرد ۲۱ درصد سبوس‌گیری شده ۱۶ هزار تومان و هر کیلو آرد ۲۷ درصد سبوس‌گیری شده ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان تعیین شده است.
دولت با حذف ارز ترجیحی مختص واردات کالاهای اساسی، قیمت آرد را با هدف آنچه که مبارزه با قاچاق عنوان کرده، افزایش داده و اکنون تبعات این اقدام «بحران نان» و سایر فرآورده ها غذایی دارای ارتباط مستقیم با آرد را به وجود آورده است.
چندی پیش معاون اول رئیس‌جمهور، در برنامه تلویزیونی شبکه خبر اعلام کرد: «برای نان سنتی یارانه‌ای در نظر گرفته شده که طبق مصوبه مجلس باید به صورت کالابرگ الکترونیکی پرداخت شود».
هنوز ساز و کار کالابرگ الکترونیکی مشخص نیست، اما آنچه عیان است بحران نانی است که با گران شدن سایر کالاهای اساسی قوت غالب عمده مردم تبدیل شده است. نانی که می گویند؛ تا پایان سال جاری قیمت آن تغییر نخواهد کرد، ولی در شرایط کنونی به سختی مقدار کافی آن به دست مردم می رسد.
گزارش/ تانیا شعفی
