منطقه آزاد ماکو ، در مسیر توسعه پایدار

آوای مرز : معاونت توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو، نقش مهمی در راهبری و هدایت امور پشتیبانی سازمان ها و تامین اعتبارات مالی و تنظیم هزینه ها بر عهده دارد، که این نقش در سازمان هایی چون مناطق آزاد به خوبی خودنمایی می کند؛ در این خصوص نشریه اخبارآزاد مناطق مصاحبه ای به شرح ذیل با معاون توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو داشته است.به گزارش پایگاه خبری منطقه آزاد ماکو، به نقل از نشریه اخبارآزاد مناطق، سازمان مناطق آزاد همچون دولت هایی کوچک در دل یک منطقه با تمامی مسیٔولیت ها و کارکردها و از همه مهمتر ایجاد درآمد و تخصیص صحیح آن در امور مختلف، معاونت توسعه مدیریت را به یکی از شریان های حیاتی آن سازمانها بدل کرده است.

منطقه آزاد ماکو جوانترین، وسیع ترین و پویاترین منطقه آزاد کشور شناخته می شود که با توجه به اینکه از لحاظ مساحت بزرگترین منطقه آزاد دنیا محسوب می شود و یکی از دروازه های اصلی ورود کشور به سمت قاره سبز قلمداد میگردد، مسیٔولیت و حجم عظیمی از فعالیتها ازجمله ایجاد زیرساختها در یکی از مناطق محروم مرزی را برعهده دارد که این اتفاق به سهولت محقق نخواهد شد مگر با یک تیم مدیریتی مجرب و خوشفکر که اکنون این مسیٔله را در سازمان منطقه آزاد ماکو شاهد هستیم.

از آنجایی که منطقه آزاد ماکو با تمامی ظرفیت ها و مزیت هایی که در خود جای داده، هنوز در ابتدای راه قرار دارد، بی شک وجود یک نقشه راه برای این سازمان از الزامات محسوب می شود که بدین منظور برای شناخت و آگاهی بیشتر از این راهبرد جدید، با مهندس غلامرضا رضایی معاون توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو به گفت وگو نشستیم که این نقشه راه را برایمان تشریح کند که ادامه میخوانید.

تدوین برنامه راهبردی منطقه آزاد ماکو در دوره جدید

معاون توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو درخصوص برنامه راهبردی این سازمان بیان داشت: یکی از مهمترین کارهایی که در دوره جدید و در معاونت توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو انجام گرفته است، تدوین برنامه راهبردی منطقه آزاد ماکو برای سالهای۹۷، ۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰ میباشد. یک برنامه راهبردی تهیه شده است که اسناد با دست آن شاخص و برنامه هایی است که توسط دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به عنوان اهداف راهبردی تعیین گردیده و ملاک ما برای تدوین این برنامه توسعه و راهبردی، اهداف مشخص شده توسط دبیرخانه شورا بوده است. ازجمله اهداف راهبردی تعیین شده براساس نقشه راه مناطق آزاد عبارتند از:
۱- کمک به تامین رشد پویا و بهبود شاخص های اقتصاد مقاومتی و دستیابی به اهداف سند چشم انداز ۲۰ساله کشور
۲- کمک به تنوع بخشی پیوندهای اقتصادی کشور با اقتصادهای منطقه ای و بین المللی به ویژه با کشورهای همسایه و منطقه

۳- کمک به توسعه و تسریع عمران و آبادانی منطقه ای و توانمندسازی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامع محلی است.

خلاصه ای از اهداف و برنامه های آتی سازمان منطقه آزاد ماکو

غلامرضا رضایی افزود: در همین راستا برای دستیابی به ۳ هدف راهبردی فوق، تعداد ۱۸ راهبرد، ۴۱ هدف عملیاتی و ۲۳۹ برنامه عملیاتی تدوین شده است.

در اهداف عملیاتی که ۴۱ مورد است، ۱۲هدف در حوزه معاونت اقتصادی و سرمایه گذاری؛ ۱۰هدف در حوزه معاونت فرهنگی، اجتماعی و گردشگری؛ ۱۱هدف در حوزه معاونت فنی و زیربنایی و عمرانی؛ ۴هدف در حوزه معاونت توسعه مدیریت و ۴هدف بر عهده اندیشکده میباشد.

همچنین برنامه های عملیاتی که ذیل این اهداف استخراج شده که شامل ۲۳۹ برنامه است، ۵۹برنامه در معاونت اقتصادی و سرمایه گذاری؛ ۶۸ برنامه در معاونت فرهنگی، اجتماعی و گردشگری، ۸۳ برنامه در معاونت فنی و زیربنایی و عمرانی؛ ۱۸ برنامه در معاونت توسعه مدیریت و ۱۱برنامه برعهده اندیشکده است.

پتانسیلهای منطقه آزاد ماکو

معاون توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو درخصوص پتانسیلها و ظرفیتهای منطقه آزاد ماکو عنوان کرد:

-قابلیت تبدیل شدن به قطب جذب و توزیع کا بر سر راه ترانزیتی آسیا به اروپا – موقعیت جغرافیایی استثنایی منطقه و همجواری با کشورهای آذربایجان، ترکیه و ارمنستان و نزدیکی به بازار ۳۰۰ میلیونی کشورهای CIS، قفقاز و روسیه

– قرار گرفتن گمرک بازرگان به عنوان بزرگترین مرز زمینی کشور و دروازه اروپا با قدمت ۹۰ساله

– مبادلات تجاری سالانه به میزان بیش از ۱۸میلیارد دلار؛ همچنین هدف گذاری که توسط ریٔیس جمهور محترم انجام شده، ارتقاء مبادلات تا ۳۰میلیارد دلار با کشور ترکیه است.

– برخورداری از طبیعت بکر و زیبا، شرایط اقلیمی مناسب و آب و هوای مطلوب – وجود آثار تاریخی باارزش ازجمله کاخ موزه باغچه جوق، بام فرهاد، قلعه قبان، منشورهای بازالتی و قره کلیسا و کلیسای زور زور…

– وجود اراضی حاصلخیز در سواحل رود ارس که به عنوان منابع عظیم و سرمایه ارزشمند محسوب می شوند

– وجود سدهای مخزنی مختلف ازجمله ارس، بارون، سد شهید قنبری و سد کرم آباد که در حال احداث است و دو سد دیگر در شهرهای شوط و ماکو که مطالعات آنان انجام شده و با بودجه ملی احداث خواهد شد.

چشم انداز منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی ماکو

رضایی اظهار داشت: چشم اندازی که در این برنامه راهبری دیده شده، منطقه آزاد ماکو در ۱۰ سالا آینده منطقه ای است هوشمند ،که با دستیابی به توسعه سبز، پایدار و فراگیر حلقه اتصال آسیا و اروپا خواهد بود.

وی اهداف تعیین شده از سوی سازمان منطقه آزاد ماکو را تا سال ۱۴۰۰ اینگونه تشریح کرد: در ذیل اهداف ذکر شده، ۶ هدف عمده سازمان که برنامه ریزی ها براساس این اهداف صورت گرفته است، عبارتند از:

هدف۱: توسعه سرمایه گذاری یکی از اهداف اصلی و اولیه برای تشکیل مناطق آزاد در کشور که در قانون نیز به آن تاکید شده و جزء ماموریت های مهم مناطق می باشد، مبحث توسعه سرمایه گذاری است. در همین راستا سازمان منطقه آزاد ماکو با برنامه ریزی های انجام داده برای سال ۱۴۰۰، جذب سرمایه گذاری داخلی ۱۸۸۰میلیارد ریالی را جزء اهداف خود قرار داده است.

عملکرد سازمان در سال ۹۶، ۹۵۹ میلیارد ریال جذب سرمایه گذاری داخلی بوده و هدفگذاری سال۹۷ نیز ۹۶۱ میلیارد ریال است. در حوزه توسعه سرمایه گذاری خارجی نیز ۵۸میلیون دلار را برای سال ۱۴۰۰ هدفگذاری نموده ایم که عملکرد سازمان در سال ۹۶ ، ۲۰میلیون دلار بوده و برنامه ریزی برای سال ۹۷ نیز ۲۲میلیون دلار میباشد.

در این حوزه، برنامه هایی که به صورت عملیاتی طراحی شده تا اهداف فوق دست یابیم، عبارتند از:

– بهره برداری از شهرک صنعتی صنایع سبک

– بهره برداری از شهرک صنایع نیمه سنگین

– مشارکت در احداث شهرک صنعتی مشترک با ترکیه

– مشارکت در احداث سایت انرژی بر

– آماده سازی دهکده لجستیک

– بین المللی کردن فرودگاه ماکو

تهیه بسته های سرمایه گذاری

– برگزاری همایشها و سمینارهای داخلی و خارجی

– ارتقاء شاخص های محیط کسب و کار با اصلاح و بهبود فرآیندهای سازمانی و برون سازمانی

– ایجاد پنجره واحد سرمایه گذاری

– تهیه بسته های تشویقی برای سرمایه گذاران جذب بانک ها و بیمه های خارجی جهت ایجاد شعبه در منطقه

– پیگیری عملیات گشایش بورس بین المللی که به همین منظور، میز خدمت جهت ارایٔه خدمات به سرمایه گذاران و فعالین اقتصادی راه اندازی شده است.

هدف۲: افزایش صادرات کالای تولیدی، صادرات مجدد به صورت عمده
هدفگذاری سازمان درخصوص افزایش صادرات کالای تولیدی در منطقه برای سال۱۴۰۰، ۸۰میلیون دلار میباشد که این رقم در سال۹۶، ۸میلیون دلار و برنامه ریزی برای سال۹۷، ۹میلیون دلار میباشد.

درخصوص هدفگذاری برای افزایش صادرات مجدد در سال ۱۴۰۰، ۱۰۰میلیون دلار است که این رقم در سال ۹۶، ۷میلیون دلار بوده و برای سال۹۷، برنامه ریزی برای رقم ۱۰میلیون دلار بود.

اهم برنامه های عملیاتی برای رسیدن به اهداف و اعداد فوق در حوزه صادرات مجدد و تولیدات صادراتی در منطقه عبارتند از:  رفع مشکلات و تنگناهای صادراتی جهت افزایش میزان صادرات واحدهای تولیدی منطقه ـ ارایٔه امکانات در پایانه صادراتی برای تقویت صادرات مجدد ـ ارایٔه مشوق های صادراتی؛ کما اینکه در بودجه سال۹۸ سازمان، ۵۰۰میلیون تومان برای مشوق های صادراتی درنظر گرفته شده است.

-جذب شرکت های مدیریت صادرات

-ایجاد تاسیسات ذخیره و فروش فرآورده های نفتی و پتروشیمی که در سال آتی به دنبال فروش و صادرات محصولات نفتی از طریق منطقه آزاد ماکو هستیم که در بودجه سال آینده ساخت انبارهای مربوط به محصولات نفتی و پتروشیمی جهت دپو و صادرات به سایر کشورها دیده شده است.

– ایجاد تاسیسات ذخیره و فروش میعانات گازی

– فعالسازی مخازن سوخت منطقه

– جذب شرکت های پتروشیمی برای راه اندازی واحدهای انبارداری و صادرات مجدد

– توسعه صنایع پایین دست نفت، پتروشیمی و گاز

هدف۳: افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی

همانگونه که پیشتر گفته شد، منطقه آزاد ماکو با توجه به جاذبه ها و موقعیت قرارگیری در کشور، این پتانسیل را دارد که به عنوان یکی از قطبهای گردشگری ایران مطرح و شناخته شود تا هم از داخل و هم خارج از کشور بتوانیم جذب توریست در منطقه را داشته باشیم.

در سال ۹۶، تعداد ۷۱۶۵۹ گردشگر داخلی در منطقه حضور پیدا کرده اند که برنامه ریزی برای سال۹۷، جذب ۸۵۹۹۰ گردشگر داخلی و هدفگذاری برای سال ۱۴۰۰، جذب ۱۵۶۱۳۵ گردشگر داخلی در منطقه در دستور کار است.

در بحث افزایش تعداد گردشگران خارجی لازم به ذکر است که، در سال ۹۶، تعداد ۴۱۲۱ گردشگر خارجی در منطقه حضور پیدا کرده اند که برنامهریزی برای سال۹۷، جذب ۴۵۳۳گردشگر خارجی و هدفگذاری برای سال۱۴۰۰، جذب ۷۲۵۶گردشگر

اکنون این مسیٔله را در سازمان منطقه آزاد ماکو شاهد هستیم. از آنجایی که منطقه آزاد ماکو با تمامی ظرفیتها و مزیتهایی که در خود جای داده، هنوز در ابتدای راه قرار دارد، بی شک وجود یک نقشه راه برای این سازمان از الزامات محسوب میشود که بدین منظور برای شناخت و آگاهی بیشتر از این راهبرد جدید، با مهندس غلامرضا رضایی معاون توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو به گفت وگو نشستیم که این بخش انتخاب خواهیم نمود.

افزایش تعداد واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی با جذب خارجی در منطقه است.

عمده برنامه هایی که برای دستیابی به اهداف از سوی سازمان منطقه آزاد ماکو تعریف شده است، عبارتند از:

– آماده سازی و فراهم نمودن زیرساخت های لازم جهت جذب سرمایه گذار برای احداث هتل، مجتمع ها و مراکز رفاهی، تفریحی و… که در همین راستا مجوز دو هتل ۵ستاره در منطقه صادر و کلنگزنی شده اند؛ همچنین یک هتل ۵ستاره دیگر با الگو برداری از کاروانسراهای قدیمی، به نام کاروانسرای عباسی در منطقه توسط دکتر رستمی معاون فرهنگی، گردشگری و صنایع خلاق دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کلنگزنی شده است و در سایر حوزه ها نیز به دنبال جذب سرمایه گذار برای احداث هتل میباشیم.

همچنین در همین زمینه همایش ماکوگرام را با هدف شناساندن و توسعه بومگردی در منطقه برگزار نمودیم و از فعالان این عرصه دعوت به عمل آمد و در منطقه آزاد ماکو حضور بهم رساندند و در همین همایش سه روستای هدف بومگردی به این فعالین معرفی شد.

همچنین روستاهای دیگر نیز مورد بررسی و هدف قرار گرفته و به زودی اجرای احداث زیرساختها در این روستاها شروع میشود تا با ایجاد فضاهای بومگردی مورد استقبال گردشگران قرار گیرند.

اخیرا هم مجتمع بومگردی باباطاهر که در میان راه بازرگان به ماکو قرار دارد، با حضور معاون فرهنگی، گردشگری و صنایع خلاق دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی افتتاح گردید که پیگیر طرح توسعه این مجتمع هستیم؛ چراکه ظرفیت مطلوبی را برای توسعه بومگردی منطقه ایجاد خواهد کرد.

ثبت جهانی منظر تاریخی، فرهنگی و طبیعی منطقه آزاد ماکو ساماندهی و احیای سایتهای تاریخی ازجمله مرمت کاخ سردار و قلعه قبان،‌ – آماده سازی و فراهم نمودن زیرساخت های لازم در راه اندازی اقامتگاه های بومگردی – برندسازی منطقه که جزء مهمترین برنامه های سازمان در ین حوزه میباشد؛ همچنین قرارداد برندسازی منطقه منعقد شده است و به دنبال این هستیم که با برندسازی منطقه، ماکو را به همه هموطنان و گردشگران خارجی معرفی نماییم تا در منطقه حضور پیدا کنند. استقرار دفتر مهاجرت و پلیس اطلاعات و امنیت جهت تسهیل . تردد اتباع خارجی در منطقه که با حضور سردار رضاییان کارهای مقدماتی انجام پذیرفته و تجهیزات این مرکز خریداری شده است که انشا با استقرار در گمرک و فرودگاه، گردشگران خارجی که به منطقه ورود میکنند، دیگر در پاسپورتشان مهر ورود و خروج درج نمی شود، که این اتفاق مسلما به رشد گردشگری در منطقه کمک شایانی خواهد کرد.

هدف۴: ارتقاء و انتقال فناوریهای نوین در زنجیره های مزیت دار منطقه:

– افزایش تعداد واحدهای تولیدی فناور یکی از اهداف و اولویتهای سازمان است که در سال۹۶ هیچ واحد تولیدی فناور در منطقه آزاد ماکو وجود نداشته است و در برنامه برای سال۹۷، ایجاد ۲واحد تولیدی فناور و هدفگذاری برای سال۱۴۰۰، احداث ۲۰واحد در منطقه میباشد.

همچنین افزایش تعداد واحدهای نوپای فناور و دانش بنیان در دستور کار قرار دارد که در سال۹۶، یک واحد در منطقه ایجاد شده و برنامه ریزی شده است که در سال۹۷ این تعداد به ۲واحد برسد که خوشبختانه در ۷ماهه امسال ۳واحد نوپای فناور و دانشبنیان احداث گردیده و هدفگذاری برای سال۱۴۰۰، افزایش این واحدها به ۳۲عدد است. اهم برنامه هایی که در جهت رسیدن به هدف دنبال میکنیم، عبارتند از: راه اندازی شهر هوشمند که انجام این کار آغاز گردیده و کارگروه شهر هوشمند را تشکیل داده ایم، همچنین کمیته های ذیل این کارگروه هم مشخص شده است و پس از تصویب در هیات مدیره، عملیات اجرایی آن را به صورت کامل با مشارکت سازمان، ادارات سطح منطقه، واحدهای اصناف و سایر عزیزان که در این حوزه کمک خواهند نمود، شروع خواهیم کرد. – احداث پارک علم و فناوری – راه اندازی مرکز نوآوری، رشد و شتابدهی هوشمند که راه اندازی این مرکز نیز در دستور کار قرار گرفته و زیرساخت های لازم ازجمله ساختمان و تجهیزات این مرکز اکنون حاضر است و به زودی بحث استارتآپ های روستایی را در این مرکز برگزار خواهیم نمود. – حمایت از واحدهای فناور مستقر در مرکز نوآوری، رشد و شتابدهی هوشمند – انتقال فناوری های نوین در زنجیره های مزیتدار منطقه – ازجمله دامی، باغی، بومگردی و… – برگزاری رویدادهای استارتآپ روستایی – تدوین بستههای تشویقی برای واحدهای تولیدی جهت راه اندازی واحدهای تحقیق و توسعه – ایجاد ارتباط بین شرکتهای دانشبنیان و واحدهای تولیدی منطقه

هدف۵: ایجاد اشتغال و تقویت سرمایه انسانی

هدف دیگر سازمان منطقه آزاد ماکو، ایجاد اشتغال و تقویت سرمایه انسانی است که در حوزه ایجاد اشتغال هدفگذاری سازمان برای سال۱۴۰۰، ایجاد اشتغال برای ۲۹۸۰نفر میباشد که در سال۹۶ برای ۱۷۳۰نفر اشتغالزایی صورت گرفته است و برنامه ریزی برای سال۹۷، اشتغالزایی برای ۲۲۹۰ نفر است.

در مبحث توسعه منابع انسانی منطقه، هدفگذاری برای سال۱۴۰۰، ۷۸۰مورد است که این اتفاق در سال۹۷ برای ۲۴۰مورد برنامه ریزی شده، که در ۷ماهه سال جاری ۲۲۰مورد محقق شده است.

اهم برنامه های عملیاتی که برای رسیدن به این هدف درنظر گرفته است، عبارتند از:

توسعه زنجیره های خرد در حوزه فرش و دستبافته ها، حوزه فرآورده های دامی و باغی، پوشاک و سنگهای قیمتی که جهت توسعه این زنجیره ها از طریق اندیشکده منطقه برنامه های خوبی را در دست اجرا داریم؛ در حوزه های گوناگون اساتید دعوت به کار شده اند و کلاس های آموزشی در حال برگزاری است از بین برگزیدگان این دوره ها، افراد را برای انجام کارهای مربوطه در این بخش انتخاب خواهیم نمود.

– افزایش تعداد واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی با جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی

– آموزش دبیران آموزش پرورش در جهت گذار به سمت مدارس کارآفرین

– آموزش فعالین اجتماعی در جهت گذار به سمت رهبران تحول آفرین

– آموزش کارآفرینانه شاغلین روستایی

– تخصصی سازی هنرستان های منطقه که در این امر با همکاری ادارات آموزش و پرورش شهرستان های ماکو، شوط، و پلدشت اقداماتی در این خصوص انجام پذیرفته شده است؛ در شهر ماکو هنرستان و رشته لجستیک را با توجه به نیاز و پتانسیل منطقه و وجود مرز بازرگان پیشنهاد داده ایم که کارهای اجرایی آن در دست اقدام است و در شهرستان پلدشت با توجه به ظرفیت کشاورزی منطقه هنرستان کشاورزی و در شهرستان شوط نیز هنرستان کشاورزی را پیگیر هستیم که احداث گردد.

– ایجاد مدارس بین المللی

– مشارکت در تجهیز و هوشمندسازی مدارس

هدف۶: تسریع در عمران و آبادانی منطقه

کی از اهداف مهمی که سازمان به جد پیگیر آن است و براساس قانون چگونگی اداره مناطق آزاد برعهده سازمانهای مناطق میباشد، تسریع در عمران و آبادانی است که در این بخش هم مهمترین کارهای ما که در برنامه عملیاتی نیز ذکر شده است،

عبارتند از: تسریع در تهیه طرح جامع منطقه که سازمان فراخوان – مناقصه تهیه طرح جامع را انجام داده است و شرکتهایی نیز حضور پیدا کردهاند که انشا برنده نهایی، تهیه طرح جامع رابه عهده خواهد گرفت.

– مشارکت در احداث آزادراه تبریز-بازرگان

– مشارکت در احداث راه آهن مرند-بازرگان؛ همان طور که میدانید آذربایجان غربی از حیث توسعه راه ها مغفول مانده و راههایی که وجود دارد موید این موضوع است، که در همین راستا سازمان بحث دو بانده کردن جاده ماکو-خوی را تا گیت ورودی را در دست پیگیری دارد و از طریق اعتبارات منطقه به دنبال اجرای آن میباشیم که پیشرفت خوبی هم داشته و انشا در سال آینده شاهد بهره بردای کامل از این مسیر خواهیم بود. در حوزه راه آهن تفاهم نامه میان مناطق آزاد ارس، ماکو و وزارت راه و شهرسازی منعقد شده است که قرار است راه آهن تا چشمه ثریا پیش روند و به جد پیگیر این موضوع هستیم تا به نتیجه برسد.

– احداث بزرگراه بازرگان-گیت ورودی – بهره برداری از جاده کمربندی بازرگان به مجموعه لجستیک که این موضوع تا حدودی پیشرفت داشته است و سازمان پیگیر تکمیل و بهره برداری از این مسیر میباشد.
– بهره برداری از جاده پلدشت تا سه راهی محور ترانزیتی

– بهره برداری از جاده شوط تا سه راهی محور ترانزیتی

– توسعه راه های روستایی

– مشارکت در اجرای طرح های هادی روستایی

– مشارکت در تامین آب روستاهای منطقه مشارکت در گازرسانی به روستاهای منطقه

– محرومیت زدایی از منطقه ازجمله مشارکت در احداث مسکن محرومین

– مشارکت در ارتقاء شاخصهای حوزه بهداشت و درمان که وزارت بهداشت و درمان نیز در این خصوص کارهای خوبی را انجام داده است و سازمان در بحث تجهیز مراکز ایجاد شده کمکهای مطلوبی را داشته است و یک در حال حاضر به دنبال تجهیز مراکزی که در ماکو، شوط و مرگنلر قرار دارند، هستیم.

– مشارکت در ارتقاء شاخص های آموزش توسعه فضای سبز مشارکت در احداث تصفیه خانه فاضلاب شهر ماکو آماده سازی و فراهم نمودن زیرساخت های سایت کمپوست به منظور بازیافت پسماندهایی که در شهر ماکو وجود دارد.

– اجرای طرح های زیست محیطی ازجمله درختکاری، پایش کیفیت آب و هوا… همچنین نگهداری از جنگل های موجود در منطقه که امسال سازمان پیگیر بوده و توسعه این جنگل کاری ها در دستور کار به صورت ویژه قرار دارد؛ همان گونه که در چشم انداز منطقه هم اشاره نمودم، با توجه به اینکه چشم انداز ما توسعه سبز را یکی از اهداف خود در نظر گرفته است، در این بخش توجه ویژهای خواهیم داشت که خدایی ناکرده توسعه منطقه باعث فدا شدن محیط زیست به بهای توسعه صنعت و یا عقب ماندگی صنعت به بهانه حفظ محیط زیست را شاهد نباشیم و بتوانیم یک توازن و تعادل را در هر دو حوزه داشته باشیم./ پایگاه منطقه ای آزاد ماکو