آوای مرز / سکینه اسمی- مهر : آذربایجان غربی تنها استان کشور است که با سه الی چهار کشور خارجی مرز مشترک دارد اختلاف قیمت سوخت در کشورهای همسایه سالهاست به معضلی به نام قاچاق سوخت در این منطقه دامن می زند.
ذخایر بی نظیر نفت و فرآورده های ناشی از آن در کشور و اختلاف فاحش قیمت در ایران با سایر کشورها به خصوص کشورهای همسایه از جمله ترکیه و عراق موجب شده استان مرزی آذربایجان غربی سالیان متمادی با مشکل قاچاق سوخت دست و پنجه نرم کند.
انسداد مرزی، تشدید نظارت و کنترل به خصوص در شهرهای مرزی استان، سهمیه بندی نفت و فرآورده های آن هر چند موجب شده قاچاق سوخت در استان کاهش یابد اما تاکنون کنترل این معضل محقق نشده و با توجه به مرزی بودن استان و اختلاف قیمت آن در دو سوی مرز به نظر نمی رسد این موضوع نمی تواند برای همیشه ریشه کن شود.
هر چند کشور ایران در مقایسه با برخی کشورها دارای ذخایر عظیم نفتی است اما این ذخایر تمام شدنی است و با توجه به ارزش و اهمیت آن بی توجهی به معضل قاچاق ضربه مهلکی به اقتصاد کشور و استان می زند.
معضل قاچاق سوخت مشکل امسال و پارسال استانهای مرزی نیست بلکه هر سال بخش قابل توجهی از سرمایه های کشور از طریق این پدیده از کشور خارج می شود و معضلی که دود آن بیشتر به چشم مردم مرزنشین کشور می رود.
قاچاق سوخت قابل توجهی در آذربایجان غربی نداریم
مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه ارومیه در خصوص معضل قاچاق سوخت و نحوه توزیع فرآورده های نفتی در استان افزود: با وجود مستعد بودن زمینه قاچاق سوخت به دلیل مرزی بودن استان اما در سالهای اخیر قاچاق قابل توجه سوخت با خارج از کشور را شاهد نیستیم.
احمد مجرد با بیان اینکه بجای قاچاق سوخت به خارج از کشور با مشکلی به نام جابجایی سوخت مواجه هستیم افزود: در ۹ ماه گذشته سالجاری در سه فرآورده نفت، بنزین و نفت گاز کاهش داریم و از استان فرآورده قابل توجهی به خارج از کشور قاچاق نمی شود.
وی اختلاف معنا دار قیمت فرآورده های نفتی با خارج از کشور یکی از مهمترین دلایل قاچاق سوخت از استان عنوان کرد و اضافه کرد: هم اکنون قیمت گازوئیل در کشور ۱۳ هزارتومان در لیتر ارزان تر از کشورهای همسایه بخصوص ترکیه است که این امر رانندگان را ترغیب و تحریک برای قاچاق سوخت می کند.
مجرد با بیان اینکه عموما قاچاق سوخت صورت گرفته از استان به خارج از کشور از طریق تعبیه باک های اضافی سوخت توسط رانندگان بخصوص رانندگان خودروهای سنگین صورت می گیرد گفت: متاسفانه به دلیل سودجویی عده ای از رانندگان خودروها در استان با ایجاد و جاسازی باک های اضافی به صورت مخفی سازی در خودروهای خود اقدام به قاچاق سوخت به خارج از کشور می کنند.
مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه ارومیه اظهارداشت: در این راستا همکاران شرکت نفت با جدیت برای مقابله با قاچاق سوخت از این طریق در تمام معابر رسمی استان مستقر بوده و با همکاری سایر دستگاه های اجرایی مرتبط با افراد متخلف برخورد می کنند.
۷۱ میلیون لیتر سوخت در معابر رسمی آذربایجان غربی سوخت به فروش رسیده است
مجرد با بیان اینکه از ابتدای سال تاکنون بیش از ۷۱ میلیون لیتر سوخت در معابر رسمی استان توسط خود شرکت پخش فرآورده های نفتی برای مقابله با قاچاق سوخت به فروش رسیده است افزود: نیمی از این سوخت از محل قاچاق سوخت که به صورت باک های اضافی تعبیه شده در خودروها توسط رانندگان انجام میشد کشف شده است.
وی اضافه کرد: ۳۵ میلیون لیتر نیز توسط خود شرکت پخش فرآورده های نفتی به صورت مستقیم در مرزهای استان برای استفاده افرادی که در دو طرف مرز اقدام به امر و معاش و فعالیت های اقتصادی انجام می دهند به دلیل تفاوت قیمت سوخت در دو سوی مرز بفروش رسیده است.
مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه ارومیه خاطرنشان کرد: بخشی از این فروش سوخت در بازارچه های مرزی و بخشی نیز برای مصرف آن سوی مرز رانندگان خارجی بصورت مستقیم و با نرخ مصوب توزیع شده تا بتوان جلوی قاچاق سوخت را گرفت.
۷۰میلیون لیتر با نرخ مرزی سوخت به عراق صادر شده است
مجرد با بیان اینکه در استان با معضل جابجایی سوخت مواجه هستیم گفت: میزان قاچاق سوخت به خارج از کشور چندان قابل توجه نیست بلکه با پدیده ای بنام جابجایی سوخت که بیشتر بین استانی نیز صورت می گیرد مواجه هستیم.
وی گفت: با توجه به توزیع سوخت به صورت سهمیه بندی شده بین برخی واحدهای تولیدی، صنعتی و بخش های مختلف در استان بسیاری از صاحبان این واحدها این سهیمه خود را به دلیل تفاوت قیمت سوخت اقدام به فروش در سایر استانها می کنند و یا بخش جزیی از آن به خارج از کشور قاچاق می شود.
مجرد با بیان اینکه امسال یک میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر در این راستا کشف شده که ۴۰ درصد از این میزان بصورت قاچاق از طریق مرزها بود و مابقی جابجایی سهمیه ها برای مصارف در داخل کشور بوده است.
وی از صادرات ۷۰ میلیون لیتر سوخت با نرخ مرزی به کشور عراق طی سال جاری خبر داد و اضافه کرد: به علت تفاوت قیمت سوخت در کشورهای همسایه اکیپ های نظارت و بازرسی در تمام معابر مرزی استان مستقر است.
مجرد میزان پخش فرآورده های نفتی استان طی۹ ماهه امسال را دو میلیارد و ۸۵۰ میلیون لیتر عنوان کرد و افزود: استان هم اکنون ۳.۲ بنزین، ۱۶ درصد نفت سفید، ۴.۲ نفت گاز، شش درصد سی ان جی و ۳.۸ درسد سوخت مایع کشور را به خود اختصاص داده است.
قاچاق سوخت بیشتر از مرزهای بازرگان، سرو و تمرچین صورت می گیرد
رئیس اداره مبازره با قاچاق کالا و ارز فرماندهی انتظامی آذربایجان غربی نیز در خصوص آخرین وضعیت قاچاق سوخت در استان گفت: هم اکنون دراستان بحث قاچاق سوخت به صورت سازمان یافته و از طریق معابر مرزی در استان نداریم و اگر در ماه های اخیر اخبار در خصوص کشفیات قاچاق سوخت زیاد شده مربوط به بحث جابجایی سوخت است.
سرهنگ علیرضامحمدی با بیان اینکه در مقایسه با استانهای شرق و جنوب کشور که با معضل قاچاق سوخت مواجه هستند قاچاق سوخت در این استان قابل توجه نیست افزود: قاچاق سوخت صورت گرفته به خارج از کشور در استان توسط باک های غیراستاندارد تعبیه شده توسط برخی رانندگان خودروها در مرزها صورت می گیرد که رقم قابل توجهی نیست.
وی با اشاره به اینکه این امر نیز بیشتر در مرزهای بازرگان، سرو و تمرچین صورت می گیرد عنوان کرد: با استفاده از شگردهای استفاده شده توانسته ایم ۹۰ اتوبوس در مرز سرو که از طریق تعبیه باک اضافی اقدام به قاچاق سوخت می کردند شناسایی کنیم.
سرهنگ محمدی با اشاره به اینکه از سال ۹۲ تاکنون با استفاده از عوامل خبری رانندگان فعال در این خصوص را شناسایی کرده ایم گفت: بخشی از این افراد که از طریق تعبیه باک اضافی اقدام به قاچاق سوخت می کردند شناسایی شده و نزدیک ۸۰ نفر به دادگاه و تعزیرات حکومتی معرفی شده است.
۶۸۰ هزار لیتر سوخت در استان کشف و ضبط شد
وی با بیان اینکه هم اکنون خودروها و رانندگان فعال در این زمینه را غربال کرده ایم گفت: در حال حاضر پنج دستگاه اتوبوس با نظارت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای که در بخش مسافر بری فعالیت می کنند با نرخ مصوب شرکت نفت و پرداخت مازاد هزینه اقدام به جابجایی سوخت به آن سوی مرز می کنند.
رئیس اداره مبازره با قاچاق کالا و ارز فرماندهی انتظامی آذربایجان غربی گفت: مسئولیت انتظامی استان مبارزه با قاچاق است و مبارزه با قاچاق سوخت در مرزها به عهده شرکت پخش فرآورده های نفتی و گاز است ولی انتظامی استان برای همکاری بیشتر در مرزها مستقر بوده و در این زمینه تعامل زیادی دارد.
وی آخرین آمار کشف سوخت در استان را ۶۸۰ هزار و ۵۲۲ لیتر عنوان و اضافه کرد: از این میزان دو سوم به صورت عرضه خارج از شبکه بوده نه قاچاق که در استان برخوردهای لازم با افراد متخلف صورت گرفته است.
سرهنگ محمدی با بیان اینکه اگر قاچاق سوخت حتی به صورت ناچیز نیز در استان صورت می گیرد ضربه زیادی به اقتصاد وسرمایه کشور و استان می زند گفت: معیشت افراد مرزنشین در برخی مواقع تامین نمی شود و در این راستا پدیده قاچاق صورت می گیرد برای کنترل این معضل مسئولان باید توجه به معیشت مرزنشینان را در دستور کار قرار دهند.
وی کشف هشت دستگاه اتوبوس در مرز تمرچین که با تعبیه و جاسازی باک های اضافی اقدام به قاچاق سوخت می کردند و کشف ۲۴ باک اضافه سوخت در این خودروها، ۱۵ دستگاه تریلی در مرز بازرگان و نیز دستگیری تعدادی متخلف در مرز سرو در زمینه باک های غیرمجار سوخت را از مهمترین اقدامات انتظامی استان در سالجاری عنوان کرد.
بسیاری از کارشناسان اقتصاد در کشور معتقد هستند تا زمانی که قیمت سوخت در ایران به ارزش واقعی خود و متناسب با قیمت کشورهای منطقه نرسد، کشور همچنان گریبانگیر مشکل قاچاق سوخت خواهد بود.
