آوای مرز : در جامعه امروزی و با وضع کنونی اقتصاد کشور و به تبع آن آذربایجان غربی که سرانه درآمد مردمان آن به مراتب پایین تر از میانگین کشوریست مشاهده دست فروشان در گوشه و کنار شهر و معابر پرتردد به امری عادی تبدیل شده است. معابری که به خودی خود و به دلیل ترافیک سنگین در این مناطق نظم عمومی را مختل می کنند حال آنکه حضور دستفروشان نیز در اینگونه معابر وضعیت را وخیم تر و چهره شهر را به کلی دگرگون کرده است.
با همه این حرف ها باید توجه داشته باشیم که دستفروش مجرم نیست و صرفا بدنبال یک روزی حلال برای خود و خانواده اش است. اما در چند سال گذشته و با رشد نرخ بیکاری در استان، ناتوانی مردم در تامین هزینه های معیشتی خانواده و رکود تورمی موجبات گسترش روز افزون این پدیده در سطح شهر شده است و نبود شیوه ساماندهی و مدیریت شهری صحیح نیز در این میان به بحرانی شدن وضعیت دامن زده که وقتی پای حرف این افراد مینشینیم حرف هایشان کاملا گویای وضعیت موجود است.
با مدرک لیسانس حسابداری به دسفروشی مشغولم
علیرضا یکی از دستفروشان زیر پل مدرس ارومیه که از سال ۹۳ مشغول دستفروشی است در گفت و گو با خبرنگار ایسنا از کسادی بازار کاسبی اش گلایه داشته و گفت: در طول چند سال گذشته همواره بازار فروشش روند نزولی داشته و علی رغم پایین بودن قیمت کالاهایش نسبت به بازار، با بدترشدن وضعیت اقتصاد روز به روز استقبال مردم نیز کمتر شده است.
وی با اشاره به اینکه از سرناچاری به دسفروشی روی آورده است افزود: فارغ التحصیل مقطع لیسانس رشته حسابداری است و علی رغم مراجعات متعدد به ادارات و شرکت های مختلف کاری پیدا نکرده است و برای تامین مخارج خانواده اش به دستفروشی روی آورده است.
تعداد دستفروشان همه ساله روند افزایشی داشته است
شهرام دستفروشی که سابقه ۷ساله در این کار دارد در گفت و گو با خبرنگار ایسنا گفت: با افزایش نرخ بیکاری و تورم و بالا رفتن مخارج زندگی تعداد دستفروشان سطح شهر همه ساله روند افزایشی داشته است به حدی که اکنون اکثر بازارچه های زیر پل ها در حالت اشباع است.
وی نیز از کاهش میزان فروشش در سالجاری گلایه داشت و افزود: با متوسط درآمد ماهانه ۸۰۰هزار تومان توان اداره مخارج زندگی و اجاره خانه اش را ندارد.
این دستفروش با اشاره به درگیری و گلایه های مستمر رانندگان تاکسی، همسایگان و رانندگان دیگر از دستفروشان گفت: انتظار داریم شهرداری توجه بیشتری به دستفروشان داشته باشد و با ارائه محل های سازمان یافته و مناسب برای آن ها در حل معضل مکان برای دستفروشان یاریشان کنند.
از مغازه داری به دستفروشی رسیده ام
عباس زاده از دیگر دستفروشان ارومیه ای نیز در گفت و گو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: قبلا مغازه دار بوده است ولی به دلیل کسادی بازار و فروش نرفتن اجناسش در پرداخت اجاره مغازه ناتوان بوده و به دستفروشی روی آورده است.
وی از اقدامات کارشناسی نشده شهرداری در ساماندهی دستفروشان گفت و افزود: اخیرا شهرداری ارومیه مکان هایی برای استقرار دست فروشان در ارومیه مشخص کرده است اما خرید و فروش اجناس در این مکان ها به دلیل موقعیت نامناسب و عدم دسترسی به معابر عمومی رونق چندانی ندارد.
همه کالاها و اجناس ارائه شده در بازار دستفروشان ایرانی است
وحید رهبر از دستفروشان ارومیه ای با بیان اینکه با افزایش نرخ دلار عملا قاچاق کالا صرفه اقتصادی ندارد افزود: بیشتر کالاهای عرضه شده توسط دستفروشان کالای ایرانی است.
وی با اشاره به لزوم ساماندهی و حمایت شهرداری و ارگان های ذی ربط از دسفروشان خاطرنشان کرد: تنها منبع درآمد اندک اغلب دستفروشان از این طریق است و در صورت سلب این شغل از آن ها توان اداره امورات زندگی را نخواهند داشت.
۹۵ درصد دستفروشان ارومیه به صورت سازمان یافته اند
محمدحضرت پور، شهردار ارومیه در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه نگاه مجموعه شهرداری به موضوع دستفروشی نه نگاه سلبی و حمایتی صرف که نگاه مدیریتی است تصریح کرد: دستفروشان در کنار همه آحاد جامعه شهروند ارومیه هستند و شهرداری در حل مشکلات و خواسته های این قشر از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است.
وی با تاکید بر اینکه تأمین نظم و امنیت عمومی و حقوق شهروندی برای همه آحاد جامعه خط قرمز شهرداری است خاطرنشان کرد: نمیتوان به دلیل مشکلات معیشتی و اقتصادی دستفروشان به تأمین نظم عمومی بی اهمیت بود و اگر حقوق شهروندی توسط فرد یا افرادی دیگر نقض شود به واسطه مراجع قانونی برخورد لازم را خواهیم کرد.
حضرت پور با بیان اینکه ۹۵ درصد دستفروشان ارومیه به صورت سازمان یافته و تحت نظارت شهرداری فعالیت میکنند افزود: عمده دستفروشی صورت گرفته در نقاطی نظیر خیابان عطایی، امام، محدوده پشتی مسجد اعظم، زیر پل ها و حاشیه رودخانه شهرچای و تحت نظارت شهرداری رخ میدهد و تاکنون روابط شهرداری با دستفروشان به چالش های اجتماعی منجر نشده است.
وی عامل اصلی رشد دستفروشی در ارومیه و در سال جاری را افزایش نرخ بیکاری و مشکلات اقتصادی جامعه دانست و افزود: با توجه به اینکه شغل غالب مردم در شهرستان ارومیه کشاورزی است، در نیمه دوم سال و با پایان فصل کار کشاورزان دستفروشی به مراتب بیشتر از نیمه اول سال قابل مشاهده است.
شهردار ارومیه با اشاره به برررسی های صورت گرفته از بازارچه های دستفروشی ارومیه اظهار کرد: عموم کالاهای فروشی دستفروشان ارومیه تولیدات داخلی است و تنها ۱۰ درصد از کالاها را ممکن است کالای قاچاق تشکیل دهند.
دستفروشی امروز به عنوان یک معضل اجتماعی در ارومیه است
پناهی، رئیس کمیسیون خدمات شهری و محیط زیست شورای شهر ارومیه در گفت وگو با خبرنگار ایسنا ساماندهی دستفروشان را جز وظایف ذاتی شهرداری دانست و افزود: بروز مشکلات اقتصادی و رکود، سودجویی برخی افراد پشت پرده، افزایش روند مهاجرت و حاشیه نشینی منجر به این شده است که طرح های اجرایی در این حوزه آنچنان که باید موفق عمل نشود و دستفروشی امروز به عنوان یک معضل اجتماعی در ارومیه مطرح باشد.
وی با بیان اینکه شورای شهر ارومیه با اجرای مصوبه بازارهای روز هفتگی و بازارچه های محلی سعی در بردن خدمات به سمت و سوی مردم و محله محوری دارد خاطرنشان کرد: بازارچه های روز هفتگی به تعداد روزهای هفته در ۷ نقطه شهر از جمله در مناطق خاقانی، رودکی، علامه مجلسی، آرامگاه، البرز، حکیم نظامی و ساوالان مکان یابی شده است که به صورت گردشی در اختیار دستفروشان قرار خواهد گرفت.
رئیس کمیسیون خدمات شهری ومحیط زیست شورای شهر ارومیه با اشاره به عدم استقبال دستفروشان به ویژه دستفزوشان محدوده مرکزی شهر از طرح های ساماندهی خاطرنشان کرد: طرح بازارهای محلی و هفتگی در تمام کلانشهرها نظیر تهران کاملا موفق عمل کرده است و نیاز به آزمون و خطا ندارد اما در ارومیه به دلیل سود بیشتر دستفروشان در محدوده مرکزی شهر، مانع تراشی و بعضا تهدید دستفروشان توسط برخی عوامل ذی نفع در محدوده مرکزی شهر نظیر صاحبان زمین های استیجاری که سود هنگفتی از طریق حضور دستفروشان در این محدوده کسب می کنند باعث شده است که طرح های بازارچه های محلی و روز هفتگی آنچنان که باید به اهداف خود نرسد.
فارغ از دلایل گسترش روز افزون دستفروشی در ارومیه، پرواضح است که دستفروشی در تامین بخشی از نیاز معیشتی خانواده دستفروشان و نیز مایحتاح اقشار کم درآمد تاثیر مستقیم دارد و لذا باز کردن گره کور این پدیده اجتماعی در ارومیه نیازمند همکاری و هم افزایی همه دستگاه های ذی ربط از جمله شهرداری و شورای شهر در راستای مدیریتی صحیح تر و نیز مشارکت جامعه دستفروشان در طرح های ساماندهی است؛ امری که تاکنون محقق نشده است و امیدواریم در آینده با تحقق آن ضمن حل مشکلات دستفروشان و تضمین حقوق شهروندی همه آحاد جامعه شاهد چهره ای بهتر از شهر باشیم.
- گزارش از امین عنایت خبرنگار ایسنا منطقه آذربایجان غربی
