آوای مرز : هزاران قطعه از ماهیان و آبزیان رودخانه زرینه رود میاندآوب در چند روز اخیر تلف شدند. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان ؛ رودخانه زرینه رود طولانی ترین رود آذربایجان غربی است که ۸۰ کیلومتر از این رودخانه از حاشیه شهرستان میاندوآب عبور می کند و در نهایت به دریاچه ارومیه می ریزد اما در حال حاضر به محل تخلیه پساب کارخانه قند میاندوآب و واحدهای صنعتی تبدیل شده است.این رودخانه چنان که از اسمش پیداست باید زر حمل می کرد اما اکنون به قتلگاه آبزیانش تبدیل شده است.
پساب های صنعتی
کارخانه قند میاندوآب سال ۱۳۱۲ تاسیس و سه سال بعد از آن به بهره برداری رسید. این کارخانه با ۶۱ هزار مترمربع زیربنا از رودخانه زرینه رود در میاندوآب و استفاده از چاه های عمیق منابع آبی کارخانه را تامین می کند.
کارخانه قند با ظرفیت جذب ۲هزار و۴۰۰ تن چغندر قند در روز در دشت های میاندوآب، مهاباد، بوکان و شاهیندژ به عنوان یکی از قدیمی ترین و بزرگترین کارخانه های قند آذربایجان غربی و غرب کشور فعالیت دارد.
نوع سیستم دفع فاضلاب این کارخانه تصفیه خانه با استفاده از لجن فعال(بیولوژیکی) است. اما در طول ۷ سال اخیر بارها این کارخانه تذکراتی در خصوص آسیب رساندن به محیط زیست را دریافت کرده است.
اخطاریه زیست محیطی برای کارخانه قند میاندوآب در سال ۹۰ صادر شد و نتایج آزمایشات انجام گرفته توسط کارشناسان آزمایشگاه اداره کل حفاظت محیط زیست روی پساب خروجی تصفیه خانه این کارخانه نشان از منطبق نبودن آن با استانداردهای موجود بود. بنابراین به مسوولان کارخانه ابلاغ شد که در سریع ترین زمان ممکن نسبت به استاندارد سازی پساب خروجی اقدام کنند.
اخطارهای زیست محیطی مجدد به کارخانه قند میاندوآب برای آلوده ساختن رودخانه
قرارگیری کارخانه قند میاندوآب در کنار رودخانه زرینه رود سبب شده که فاضلاب این واحد بدون تصفیه موثر به زرینه رود تخلیه شده حیات انسانی و زیست محیطی منطقه را به چالش بکشد. به نحوی که هر سال تعداد زیادی از ماهیان و سایر آبزیان رودخانه زرینه رود به دلیل دفع پساب واحدهای صنعتی در رود تلف می شوند.
کارخانه قند میاندوآب سال ۹۳ نیز به دلیل آلوده کردن آب رودخانه زرینه رود و مرگ هزاران قطعه ماهی این رودخانه به پرداخت ۸۰۰ میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شد.
این روند بدون اقدامی جدی و پیشگیرانه هر سال تکرار می شود و امسال نیز به دنبال انتشار فیلمی از تلف شدن هزاران قطعه ماهی در زرینه رود مشخص شد که تا کنون هیچ اقدام درخور توجه برای تصفیه پساب کارخانه قند و تجهیز فاضلاب شهری در میاندوآب انجام نگرفته است.
تکرار این فاجعه زیست محیطی در کنار سکوت مسئولان می تواند عواقب زیانباری برای محیط زیست منطقه تلقی شود و این سوال در اذهان شکل می گیرد که تا چه زمانی می توان محیط زیست را قربانی سودآوری یک کارخانه کرد؟!
به گفته رییس اداره حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی اکیپ بازرسی و آزمایشگاه این اداره کل از دیروز برای بررسی فنی این موضوع عازم محل شده اند و نتایج را پس از بررسی نهایی اعلام خواهند کرد.
او دلایل مرگ و میر ماهیان را در سال های اخیر عوامل متعددی از جمله کاهش میزان آب و پایین آمدن دبی رودخانه، انباشت پساب ها سمی شده، کمبود اکسیژن آب و همچنین پساب کارخانه قند اعلام کرده است.
پساب زیان بار چغندرقند در زرینه رود
تخلیه منابع آبی محصول چغندرقند بیشتر از سایر اثرات به محیط زیست آسیب می رساند. به رغم پایش ماهانه کارخانه، مشکلات زیست محیطی آن به صورت کامل رفع نشده است.تغییر جایگاه کارخانه قند پیشنهادی است که از سوی کارشناسان برای کاهش اثرات زیست محیطی بر رودخانه مطرح شده است اما مسوولان این واحد تولیدی معتقدند این اقدام زمانبر و پرهزینه است.
امسال نیز کارشناسان حفاظت محیط زیست استان در حال بررسی علت وقوع حادثه مرگ و میر آبزیان هستند اما تعلل در این موضوع باعث شده تا هر سال کارشناسان پس از وقوع حادثه به محل اعزام شوند و در نهایت مانند سال های قبل کارخانه قند و سایر واحدهای تولیدی به جریمه ایی نقدی محکوم شوند آیا زمان آن نرسیده است که یکبار برای همیشه استانداردهای زیست محیطی این کارخانه بررسی شود؟!
ندادن حق آبه زرینه رود میاندوآب
از سویی دیگر رییس محیط زیست شهرستان میاندوآب علت تلف شدن آبزیان زرینه رود را ندادن حق آبه رودخانه می داند.
به گفته علیرضا بقالی، بارها نسبت به اخذ حق آبه هشدار داده شده اما متاسفانه امور آب به این هشدارها توجه نکرد و امروز شاهد مرگ هزاران ماهی بودیم.
او در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان تاکید می کند؛ در حالی که طبق مصوبه، ۵ مترمکعب در ثانیه حق آبه اکولوژیستی رودخانه است، ولی مسئولان امور آب این حق آبه را اختصاص نمیدهند و با توجه به پایان فصل آبیاری دیگر آبی از دریچههای سد نوروزلو به روخانه رها نمیشود و آبی هم که اکنون در رودخانه وجود دارد زه آب زمینهای کشاورزی است و در صورتی که حق آبه رودخانه رها سازی نشود، عمق فاجعه از این هم عظیمتر خواهد شد.