آوای مرز / منصور اولی : ۲۵ مردادی دیگر از راه رسید، در این گرمای سوزان تابستان، در این روز خاص مردم کُرد دلشان هم می سوزد برای از دست دادن مردی که مرد بود. مردی که امروزه می توان او را یک شاخص سنجش و یک نماد از یک سیاست مدار، از یک نماینده مجلس درتراز مردمی به شمار آورد. همه می دانیم در مورد چه کسی حرف می زنیم. بله امروز سالگرد فوت بزرگ مردی از کردستان به نام مهندس بهاء الدین ادب است.
امسال سال انتخابات مجلس است و از قرار در اسفند ماه مردم بار دیگر باید نماینده هایی برای خود در مجلس برگزینند. در کردستان برای این گزینش یک تراز و شاخص مهم وجود دارد. تراز ادب. مردم کردستان از مجلس پنجم به این سو نماینده هایشان را با این شاخص سنجیده اند.
در سالمرگ این بزرگ مرد کردستانی بهتر است نگاهی بیندازیم به چرایی موفقیت او در نمایندگی کردن از مردم. بعد از گذشت ۱۶ سال از فوت آن مرحوم هنوز هم در برخی خانه های مردم کردستان عکس های قاب گرفته مهندس ادب به دیوار آویخته است و این نشان می دهد می توان نماینده بود و مردم هم دوستت داشته باشند. می توان سیاستمدار بود و سیاست بازی نکرد. کم نبودن آنها که در دوران حیات مهندس ادب چه در زمان حضور در مجلس و چه بعد از آن می خواستند چهره او را با برخی شبهات مخدوش کنند اما نتوانستند. همه زورشان را هم زدن ولی نتوانستند. علت هم مثل روز روشن است و آن اینکه بهاء الدین ادب همانی بود که می گفت. او ثروت و مکنتش را اندوخت بعد به مجلس رفت. البته اندوخته هایش هم همه از راه درست. او نرفت در مجلس تا از صندلی های سبز و خوش رنگ آن (آن زمان البته قرمز بود) برای خود نردبان بسازد، او آبرویش را گذاشت تا نردبان توسعه کردستان باشد. نمایندگی در مجلس را شان و شکوکت داد و نشان داد می توان نماینده ای از یک شهرستان بود اما وزنه ای سنگین در قانونگذاری.
مردم کردستان مهندس ادب را فراموش نمی کنند، نه چون او از خانواده ای ریشه دار در سنندج آمده، چون او همه تلاشش را برای خدمت به این آب و خاک به کار گرفت.
در سالگرد وفات مهندس ادب باید به نمایندگان فعلی مجلس و آنها که اسفند می خواهند از مردم رای بگیرند توصیه کرد که به «میراث ادب» توجه کنند. این میراث مهم یکی از ظرفیت های بالقوه کردستان در مجلس است. نمایندگان مردم کردستان در مجلس وارث میراثی هستند که دیگر نمایندگان از آن کم تر برخوردار هستند. آنان بر جای کسی تکیه می کنند که منشاء تغییر نگرش های مهم از مفهوم نمایندگی مردم در مجلس است.
مهندس ادب نماینده ای بود که با وجود اینکه از چند شهر کردستان رای گرفته بود اما محدود به حوزه انتخابیه نماند و با صراحت نماینده کردستان بود. او در گام بعد ثابت کرد یک نماینده مجلس هر چند از یک استان محروم آمده باشد اما می تواند نماینده مردم ایران باشد.
مهندس ادب ثابت کرد می توان مسایل محلی را در سطح ملی مطرح کرد. امروزه یکی از گرفتاری های جدی مجلس این است که بسیاری از نمایندگان مجلس (نه فقط نمایندگان کردستان) وظایف ملی را فراموش کرده و حتی در تصویب قوانین مهم کشوری محلی فکر می کنند. ادب اما نماینده محلی بودن و ملی عمل کردن را ترجمه و ثابت کرد. دنبال کردن طرح حذف گزینش دانشگاه ها به همرا جمعی دیگر از نمایندگان تنها یکی از اقدامات مصداقی ادب در این زمینه است که نشان می دهد یک نماینده مجلس چگونه می تواند مسایل محلی را درک و آن را در سطح ملی مطرح و حل کند. نطق های کارشناسی او را هنوز هم می توان بارها گوش داد و از آن درس گرفت. کاش همه نمایندگان پیمان ببندند هنگام رسیدن به آن صندلی ها نیم نگاهی به میراث مهندس ادب داشته باشند. آنها میراثی دارند که می توانند با استفاده از آن خود را چون مهندس ادب در دل و ذهن مردم جاودانه کنند و البته با راهنما قرار دادن آن منشا خدمات ارزنده هم باشند.
در فضای آن سالها شاید چنین تاثیرگذاری از سوی یک نماینده «کُرد و اهل سنت» در تصور نمی گذشت اما مهندس ادب، فرزند شایسته کردستان، برای فضاسازی و کارسازی برای چنین تاثیرگذاری و نشان دادن یک عقلانیت توسعه گرا، تعلیم دیده بود و ویژگی جلوتر بودن از زمان خود به او این قدرت را بخشیده بود که درگیر برخی مسائل زودگر سیاسی نشود و توسعه کردستان برای او اولویت بود.
در مورد زندگی و سیر تحولات او نوشته اند: «مهندس بها الدین ادب روز ۳۰ مرداد سال ۱۳۲۴ خورشیدی، در محله «آقازمان» سنندج و در خانواده‌ای اصیل دیده به جهان گشود. دوران ابتدایی را در سنندج سپری کرد و سپس وارد دبیرستان شد و از آنجایی که استعداد فوق‌العاده ای داشت، پدرش وی را برای ادامه تحصیل روانه تهران کرد. پس از گذراندن دوره متوسطه، در آزمون ورودی دانشکده صنعتی امیرکبیر در رشته راه و ساختمان پذیرفته و سال ۱۳۴۸ با مدرک کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شد و در همان سال ازدواج کرد که ثمره آن پیوند، ۴ فرزند بود. مهندس ادب مدتی بعد از پایان دوره سربازی، شرکت «رواق» را تاسیس کرد که طرح‌های عمرانی بسیاری را در نقاط مختلف کشور اجرا کرد. از جمله این طرح‌ها، پروژه عظیم «۳۰۰ دستگاه» معروف به «آپارتمان‌های ادب» در سنندج بود که در سال ۱۳۵۵ به بهره‌برداری رسید و جمع زیادی از خانواده‌های فاقد مسکن با نازل ترین قیمت صاحب مسکن شدند. در آن زمان کردستان که از قطب‌های کشاورزی کشور بود، سردخانه مجهزی برای نگهداری محصولات کشاورزی و دامی نداشت که مهندس ادب به تأسیس سردخانه سنندج همت گماشت. او پس از انقلاب اسلامی شرکت «آبژ» را بنیان گذاشت و به فعالیت‌های عمرانی خود در اقصی نقاط ایران ادامه داد.»
اما مهم ترین میراث باقی مانده از ادب؛ معنی کردن خدمت به مردم در کسوتی سیاسی است و البته نشان دادن این راه که کردستان برای توسعه علاوه بر معادن و کشاورزی و سایر ظرفیت هایش به دلسوزانی سیاستمدار که سیاست بازی نکنند هم نیاز دارد. مردم کردستان اکنون برای رهایی از محرومیت نیازمند امثال او هستند.
