آوای مرز /یاسر بابایی : تک رأی در واژه نامه سیاسی قبیله ها معنایی خاص دارد و تک رأی دادن به نامزد قبیله ای یک افتخار به حساب آمده و سرشار از غرور بدوی افراد است.
انتخابات مجلس شورای اسلامی در استانهای قبیله گرا که هنوز بیشتر مناسبات مدنی شان به شیوه های کدخدامنشانه منتهی می شود، انتخاب نهایی مردمش بیش از آنکه بر مبنای آگاهی و شناخت صورت گرفته باشد، بیشتر تلاشی است برای بالا آوردن نامزدهای قبیله ای. این دست انتخاب بیشتر ماهیتی جمعیتی دارد تا دارای مؤلفه های مدنی باشد.
در فضای انتخابات همواره عده ای هستند که ذات جمهوریت در جمهوری اسلامی را به خوبی دریافته اند و می دانند که در وهله اول هر رأی شان “آری” به نظام جمهوری اسلامی است و می دانند که هر رأی آنها شماره شده و در اموری که به جمهوریت زندگیشان مربوط است تأثیر دارد. کسانی که از آنها به آراء خاموش یاد می شود؛ کسانی که فراتر از هر توصیه و قسم نامه ای، بی حب و بغض قبایلی، در ایام انتخابات در جستجوی اصلح به بررسی تمام نامزدها می پردازند، اینان همان کسانی هستند که به شایعات شایعه سازها توجهی ندارند و حتی اگر فقیر باشند حاضر نیستند حق انتخاب کردنشان را به سودجویان بفروشند.
در بعد “جمهوریت” نظام و حق انتخاب شدن و انتخاب کردن آحادی که شرایط انتخاب شدن و انتخاب کردن دارند، تأثیر یکسان و یک اندازه آراء در سرنوشت محلی، منطقه ای، کشوری و بین المللی شرکت کنندگان انتخابات بر کسی پوشیده نیست؛ ولی متأسفانه در استانهای قبیله گرا ملاکهای انتخاب شدن و انتخاب کردن برگرفته از روح قبایلی افراد است. در انتخابات قبیله ای، تلاش اصلی نامزدهای انتخاب شونده در یکپارچه کردن قبیله خاستگاهشان است و این کار را با استفاده از همیت و غیرت مردمشان و تحریک احساسات قبیله ای آنها انجام می دهند و به خاطر این مهم، ماهها و شاید سالها وقت بگذارند و در تمام رفت و آمدها و قسم دادنها و وعده گرفتنها، قرار ناگفته و نانوشته ای که گذاشته می شود، دادن “تک رأی” است. تک رأی در واژه نامه سیاسی قبیله ها معنایی خاص دارد و تک رأی دادن به نامزد قبیله ای یک افتخار به حساب آمده و سرشار از غرور بدوی افراد است.
در یکی از انتخابات‌های مجلس به عنوان ناظر یکی از نامزدهای انتخابات سر صندوقی حاضر بودم که به شدت به نفع یکی از نامزدها که قبیله اش ساکن در حوزه انتخاباتی آنجا بود، رأی به صندوق ریخته می شد و اغلب هم به صورت تک رأی. در شمارش نهایی آخر شب نیز فهمیدم سه نفر اولی که در آن صندوق بالاترین تعداد آراء صحیح را از آن خود کرده بودند تعداد تک رأی هایشان بیشتر از همه است. رأی دهنده ها مستطیل دوم روی برگ رأی را سفید گذاشته یا با خط ممتدی مخدوش کرده بودند. آن شب دانستم که قاطبه رأی دهنده ها اساساً به انتخاب نفر دوم فکر هم نمی کنند و تنها و تنها برای بالا آوردن نامزد توافق شده خویش است که رأی می دهند. بیشتر که دقت کردم دریافتم اساساً این خود نامزدها هستند که نمی خواهند رأی دهنده ها به انتخاب دو نفر فکر کنند چرا که خودشان نیز فقط به انتخاب یک نفر فکر می کنند!
کسی که نام دو نفر را روی برگ رأی می نویسد انتخابات را فهمیده است و رأی وی اصالت دارد اما توصیه به تک رأی ایجاد انحراف در مسیر صحیح آراء مردم است و میزان تک رأی هر نامزد انتخاباتی تعداد آرایی است که وی توانسته برای خود “جور” کند و این با انتخاب شدن توسط رأی اصیل خیلی فرق دارد. در شمارش آخر شب تک رأی هر نامزد به صورت اسکناس دسته کرده و شمرده می شد و با اینکار روند شمارش زودتر به پایان می رسید. چه سمبل تلخی!
در آن حوزه انتخابی که من بودم یکی از رأی دهنده ها به دوستش گفت: بنویس فلانی… و دوستش برای اینکه نشان دهد که آگاهی قبیله ای دارد گفت: خودم می دانم. چه طور ممکن است کسی از یک قبیله دیگر را انتخاب کنم؟!
جمهوری قبیله ای دارای آفتهایی ست و مهم ترینش این است که ممکن است نماینده ای بی کفایت به نمایندگی از مردم به مجلس فرستاده شود، تنها به این خاطر که دارای تیره و طایفه و قبیله بیشتری باشد و از طرف دیگر نماینده ای با کفایت به مجلس فرستاده نشود چرا که دارای قبیله نباشد. آفت دیگر اینکه مردم همواره نوعی از جمهوریت را به اجرا می گذارند و دست به انتخابهایی می زنند که به هیچ وجه در آرمانها و نتایج جمهوری اسلامی نمی گنجد و از آنجا که انتخابشان ملاکی متفاوت داشته است نتایجی متفاوت به بار خواهد آورد. دیگر اینکه با دادن تک رأی به نامزدهای قبیله ای روند طبیعی و پیش بینی شده انتخابات پیچیده شده و تعداد آرا برای هیچ نامزدی به حد نصاب لازم نمی رسد و یک دوره دیگر انتخابات تمدید می شود که این امر منجر به هدر رفت سرمایه ها و تلف شدن زمان و انرژی مردم و کشور می گردد. بلای دیگر که اهمیتش کمتر از بقیه نیست این است که اهمیت دور دوم انتخابات برای خیلی ها کم شده و ممکن است رقم مشارکت حداکثری مردم در انتخابات پایین بیاید.
جا دارد کسانی که به هر نحوی وارد در انتخابات می شوند بدانند که هر انتخابات با اینکه در زمانه خودش تأثیر دارد، ولی در واقع مشقی است برای غنای جمهوریت در جمهوری اسلامی و هر چه انتخابها آگاهانه تر باشد آرا اصالت بیشتری دارند و نماینده ای که با رأی اصیل انتخاب می شود برآیندی واقعی از جامعه انتخاب کننده اش است و اگر آرائی که به صندوق می رود خالی از حب و بغض قبایلی افراد باشد جمهوریت نظام پخته تر و آبدیده تر در زندگی و سرنوشتمان مثمر ثمر خواهد بود.
