آوای مرز / رحیم رضاخانی * : سواد صرفا خواندن و نوشتن نیست و ما با انواع سواد مواجه هستیم مانند سواد عاطفی، سواد ارتباطی، سواد مالی، سواد تربیتی و سواد رسانه ای. سواد رسانه ای نوعی تکنیک عملی و مهارت بسیار ویژه است که در عصر حاضر یکی از مهمترین آموزش ها در جهان تلقی می شود. سواد رسانه ای به فرد این توانایی را می‌دهد که تحلیل مناسبی از مطالب منتشر شده در انواع شبکه‌های رسانه ای را داشته باشد. به بیانی دیگر سواد رسانه‌ای آمیزه‌ای از تکنیک‌های بهره‌وری مؤثر از رسانه‌ها و کسب بینش و درک برای تشخیص رسانه‌ها از یکدیگر است.هدف اصلی سواد رسانه‌ای به‌خصوص وقتی درباره‌ی رسانه‌های جمعی حرف می‌زنیم، می‌تواند سنجش نسبت هر محتوا با عدالت اجتماعی باشد.
باید به این موضوع توجه کنیم که امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که خواه ناخواه در شرایط اشباع رسانه‌ای قرار دارد. فضای پیرامون ما سرشار از اطلاعات است. به عنوان مثال وقتی تلفن همراه یک‌نفر به صدا درمی‌آید، این اطلاعات موجود در فضا است که پل ارتباط او با تماس‌گیرنده شده؛ یا زمانی‌که یک مودِم می‌تواند افراد را به جهان بی‌انتهای اینترنت بکشاند، نشانه‌ای دیگر است از همین شرایط حاکمیت اشباع رسانه‌ای بر جهان؛ و یا حالا که میلیون‌ها روزنامه و مجله و کتاب و خبرگزاری و شبکه‌‌ی تلویزیونی بر زمین و زمان می‌بارد، همه نیاز دارند به این‌که در برابر چنین فضایی، چتری بر سر بگیرند و یک رژیم مصرف اتخاذ کنند. همه نیاز دارند به این‌که در انتخاب‌هایشان بیشتر دقت کنند، درست مانند آنچه مردم در مورد تغذیه‌ی خودشان عمل می‌کنند. چون مردم اکنون باسوادتر شده‌اند، مراقب هستند که در غذایی که مصرف می‌کنند چقدر کلسترول، ویتامین و یا مواد دیگر باید باشد؛ در فضای رسانه‌ای هم باید دانست چه مقدار باید در معرض رسانه‌های مختلف اعم از دیداری، شنیداری و نوشتاری بود و چه چیزهایی را از آنها برداشت.
افزایش قدرت تحلیل ما باعث می‌شود بتوانیم اخبار واقعی و فیک را تشخیص دهیم و نه تنها از انتشار آنها جلوگیری کنیم، بلکه در تشخیص درست و به موقع انواع رسانه هم تاثیر زیادی داشته باشیم.خانواده‌ای که دارای سواد رسانه بالایی است می‌تواند خانواده‌ی خود را از مضرات و مشکلات رسانه‌های مخرب مصون سازد و قدرت تحلیل درست را به اعضای خانواده منتقل کند و در کل جامعه هم به همین منوال است. لذا آموزش سواد رسانه، باید ابتدا از خانواده شروع شود و به مرور در سطوح مختلف جامعه رواج یابد. در این راه مسولیت افراد صاحب نظر، اساتید، پژوهشگران و اندیشمندان در حوزه‌ی رسانه به شدت اهمیت دارد. این افراد به کمک استراتژیت های اجتماعی می‌توانند در اعتلای سطح فرهنگ و سواد رسانه در جامعه بهترین نقش را ایفا کنند. اگر دانش و سواد رسانه در جامعه تزریق نشود، با توجه به سرعت انتقال اطلاعات در جهان افسار ذهن مردم از دست متفکران جامعه خارج شده و به دست افراد سودجو و دون پایه می‌افتد. این افراد می‌توانند به راحتی با کمترین هزینه، هذیان های غیر واقعی و بی ارزش را به متن جامعه وارد کنند و صدمات جبران ناپذیری به باورهای مردم و در سطح کلان به کشور ها وارد کنند.
آموزش و ارتقای سواد رسانه ای به عنوان واکسنی که مخاطب را به کنشگری هوشمند و فعال در برابر رسانه تبدیل می کند، در کنار توجه به تولیدات رسانه ای، راهکار موثر مقابله با جنگ نرم دشمن است. بنابراین رسانه‌ها هم می‌توانند نقش هدایت‌گری داشته باشند و هم اغواگری کنند، پس باید با جریان سازی و ارتقای دانش رسانه‌ای در فضای مجازی با ایجاد امنیت به مقابله با عملیات روانی دشمنان پرداخت.
دشمنان نظام اسلامی و استکبار جهانی با استفاده از ظرفیت رسانه، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مشکلات و مسائل داخلی کشورمان را بزرگ‌نمایی کرده و گروههای مختلف جامعه به‌خصوص جوانان و نوجوانان را به اعتراض تشویق می‌کنند و از آنجایی که سواد رسانه آنچنان که باید در جامعه ما آموزش داده نشده، عده‌ای به کف خیابان‌ها آمده و مشکلاتی برای امنیت جامعه ایجاد می‌شود، توجه ویژه به سواد رسانه‌ای و آموزش راهبردهای این مهم باعث می‌شود، مردم پیام و اهداف دشمنان را به خوبی تشخیص داده و نه‌تنها در امتداد خواسته‌های آنها حرکت نکنند، بلکه با تمام قوا از ارزش‌ها و آرمان‌های نظام اسلامی و ولایت فقیه پشتیبانی کنند.
- کارشناس مسائل سیاسی روز
