آوای مرز :«چهارشنبه سوری»، طلایه‌دار نوروز و جشنی است که در آن مردمان به مبارزه با تاریکی و سرمای زمستان می روند تا بهار و گرم شدن زمین را در آستانه سال نو جشن بگیرند.به گزارش خبرنگار کردپرس، چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های باستانی است که در شب آخرین چهارشنبه سال (سه‌شنبه شب) برگزار می‌شود و در این جشن مردم با پریدن از روی آتش و پایکوبی پیرامون آتش، بیماری ها و ناراحتی های سال کهنه را به آتش می سپارند تا سال نو را با آسودگی و شادی آغاز کنند.
واژه «چهارشنبه‌سوری» از دو واژه چهارشنبه، نام یکی از روزهای هفته و سوری یا «سووری» که در زبان کُردی به معنی «سرخی» است، ساخته شده است و نشان از چهارشنبه ای سرخ و آتشین دارد کما اینکه در گذشته های دورتر، مردم در این شب آتش بزرگی را بر می افروختند و آن را تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه می داشتند، چرا که عقیده داشتند آتش از عناصر چهارگانه است و تنها عنصری است که آلوده نمی شود به همین منظور از گذشته های بسیار کهن تاکنون این آداب مرسوم بوده است.
در تاریخچه و آداب و رسوم جشن چهارشنبه سوری یکی از اهالی خانه کوزه سفالی را پر از آب می کرد و با خود به پشت بام یا روی بلندترین تپه روستا می‌برد. بعد کوزه را از آن بالا به پایین می‌انداخت. کوزه روی زمین می‌افتاد و می‌شکست و آب گوارا روی زمین جاری می‌شد. قدیمی‌ها با انجام این کار باور داشتند با این کار بلاها و بدی‌ها را از خود دور کرده‌اند و شکستن کوزه را عامل دفع بلا می‌دانستند. آب هم که نشانه روشنایی بود. بلا را می‌شست و با خود می‌برد.
فال‌گوش ایستادن یکی دیگر از آداب و رسوم چهارشنبه سوری است که در آن دختران جوان نیت می‌کنند و پشت دیوار می‌ایستند و به سخن رهگذران گوش می‌دهند و با تفسیر این سخنان پاسخ نیت خود را می‌گیرند و این یکی از موارد در تاریخچه و آداب و رسوم جشن چهارشنبه سوری است.
دیگر آیین سنتی و کهن این روز مراسم «هه لاوه مه لاوه» در کردستان است. در این آیین؛ کودکان و نوجوانان کُرد، در روز قبل از چهارشنبه آخر سال تا قبل از آغاز سال نو در بیشتر مناطق شهری و روستایی این آیین سنتی را اجرا می کنند و بازیگران اصلی این آیین کهن هستند.
کودکان به در خانه ها و مغازه رفته به زبان کُردی می گویند: (هه لاوه مه لاوه، بێستانی سوور و ساوا، کوڕتان ببێ به زاوا، کچتان نه‌بێ به چاوه) یعنی؛ «هه لاوه مه لاوه»، بوستانتان سرسبز و آباد، پسرتان داماد شود، دخترتان چشم نخورد. یا ( سه ری ساڵێ، بنی سالێ، یاخوا نه‌مرێ گه وره‌ی مالی) یعنی؛ اول سال نو و آخر سال کهنه، عمر بزرگ خانواده پایدار باشد. یا (هه‌ته‌رێ و مه‌ته‌رێ، نه‌ورۆزه وه‌رنه ده‌رێ، نه‌ورۆزانه‌مان ده‌نێ) یعنی هه ته ری و مه ته ری، نوروز رسیده بیاید بیرون و عیدانه بدهید.
پس از آن صاحبخانه هدیه ای به آنها می دهد که در قدیم بهترین هدیه ای که می توانستند بگیرند تخم مرغ بود. چون نمادی از نوزایی و زندگی دوباره محسوب شده است و امروزه شکلات و پول نقد جای تخم مرغ را گرفته است. مردم بر این باوراند، این بخشش و عیدی دادن به کودکان در روز پایانی سال برای صاحبخانه خیر و برکت در سال جدید به همراه دارد
در برپایی جشن چهارشنبه سوری، همچنین رسم بر این است که زن، مرد و کودک از روی آتش بپرند تا بیماری ها و ناراحتی های سال کهنه را به آتش می سپارند و سال نو را با آسودگی و شادی آغاز کنند. به بیان دیگر مردم خواهان آن هستند که آتش تمام رنگ پریدگی و زردی، بیماری و مشکلاتشان را بگیرد و به جای آن سرخی و گرمی و نیرو به آنها بدهد.
شب آخرین چهارشنبه سال (یعنی نزدیک غروب آفتاب روز سه شنبه)، هر خانواده بوته های خار و گزنی را که از پیش فراهم کرده اند روی بام یا زمین حیاط خانه و یا در گذرگاه در، کپه می کنند و با غروب آفتاب و نیم تاریک شدن آسمان، زن و مرد و پیر و جوان گرد هم جمع می شوند و بوته ها را آتش می زنند.
در این هنگام از بزرگ تا کوچک هر کدام سه بار از روی بوته های افروخته می پرند، تا مگر ضعف و زردی ناشی از بیماری و غم و محنت را از خود بزدایند و سلامت و سرخی و شادی به هستی خود بخشند. مردم در حال پریدن از روی آتش ترانه می خوانند..خوردن این آجیل در شب چهارشنبه سوری ، به اعتقاد برخی از مردم باعث شگون و خوش یمنی است.
مردم عقیده دارند که با افروختن آتش و سوزاندن بوته و خار فضای خانه را از موجودات زیانکار می پالایند و دیو پلیدی و ناپاکی را از محیط دور و پاک می سازند. برای این که آتش آلوده نشود خاکستر آن را در در آب روان می ریزند تا باد یا آب آن را با خود ببرد.
آتش نزد مردمان این دیار نماد روشنی، پاکی ، طراوت ، سازندگی ، زندگی ، تندرستی و در پایان بارزترین نماد خداوند در روی زمین است.
